Od 2 maja 2018 r. w życie weszły nowe zasady wydawania przez ZUS zaświadczeń A1, które wymagane są przez zagraniczne służby kontrolne dla zatrudnionych pracowników spoza Unii Europejskiej.

Ogłoszone przez ZUS zasady wydawałyby się, że uporządkują sytuację oraz sprzeczne decyzje regionalnych oddziałów tej instytucji. Niestety, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, mimo zmian w przepisach prawa wciąż wydaje odmowne decyzje dotyczące zaświadczeń A1.

Głównym problemem w wydaniu niezbędnych zaświadczeń A1 dla obywateli państw trzecich zatrudnionych w polskich przedsiębiorstwach było jak twierdzi ZUS, ustalenie tzw. ośrodka interesów życiowych.
Wynika to przede wszystkim z braku jasnobrzmiącej w przepisach definicji określania miejsca zamieszkania.

Skutkiem tego były coraz liczniejsze wątpliwości dotyczące zakresu stosowania tych przepisów. Sądy, które zajmowały się sprawami coraz częściej kierowały pytania prejudacjalne do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości.

Aby obywatel państw trzecich mógł otrzymać zaświadczenie A1, musi przede wszystkim legalnie zamieszkiwać w państwie członkowskim oraz przemieszczać się pomiędzy nimi.
Osoba, starająca się o takie zaświadczenie nie otrzyma go z pewnością gdy nie zamieszkuje legalnie w żadnym z państw członkowskich, a co za tym idzie nie jest objęta unijnymi przepisami dotyczącymi koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego.

Autor : Monika Sitko