Konwencja CMR nie ma nakazu bezwzględnego wystawiania listu przewozowego, pomimo tego iż jest on niejako przesłanka do zawarcia umowy przewozu. W świetle konwencji brak listu przewozowego nie uniemożliwia zatem zawarcia umowy przewozu, jako umowy która podlega postanowieniom konwencji CMR. List przewozowy spełnia funkcje dowodową, instrukcyjną oraz legitymacyjna, nie spełnia jednak funkcji konstruktywnej. [Pomimo braku wyraźnej regulacji zawartej w Konwencji list przewozowy może spełniać również funkcje informacyjną] . Funkcja dowodowa wbrew dosłownemu brzmieniu art.4 CMR, nie ogranicza się do dowodu na okoliczności zawarcia umowy przewozu lecz dotyczy również warunków tej umowy, faktu wykonania umowy jak również faktu przyjęcia towaru przez przewoźnika oraz stanu przyjmowanego towaru oraz jego opakowania. Funkcji dowodowej dotyczą również przepisy art.9 CMR. W konwencji CMR nie jest określony wzorzec listu przewozowego. W praktyce stosowane są listy według wzorca który został opracowany w 1971 roku przez International Road Transport Union z uwzględnieniem poprawek. Pomimo tego że art. 5 CMR mówi o wystawianiu trzech egzemplarzy, to w praktyce wystawia się go w liczbie czterech, najczęściej odróżniając je kolorem. Pierwszy egzemplarz zachowuje nadawca, drugi przeznaczony jest dla odbiorcy, trzeci wystawia się dla przewoźnika natomiast czwarty zazwyczaj służy celom administracyjnym. List przewozowy który nie został podpisany przez nadawcę oraz przewoźnika według wykroku Bundesgerichtshof z dnia 16 października 1986r., ETL 1988, s 66. nie ma mocy dowodowej.

Art. 6 CMR określa dane które powinny znaleźć się w liście przewozowym. Według powyższego artykułu są to:
1. nazwisko (nazwę) i adres nadawcy;
2. nazwisko (nazwę) i adres przewoźnika;
3. miejsce i datę przyjęcia towaru do przewozu oraz przewidziane miejsce jego wydania;
4. nazwisko (nazwę) i adres odbiorcy;
5. powszechnie używane określenie rodzaju towaru oraz sposób opakowania, a dla towarów niebezpiecznych ich ogólnie uznane określenie;
6. ilość sztuk, ich cechy i numery;
7. wagę brutto lub inaczej wyrażoną ilość towaru;
8. koszty związane z przewozem (przewoźne, koszty dodatkowe, należności celne i inne koszty powstałe od chwili zawarcia umowy do chwili dostawy);
9. instrukcje niezbędne do załatwienia formalności celnych i innych;
10. oświadczenie, że przewóz, bez względu na jakąkolwiek przeciwną klauzulę, podlega przepisom niniejszej Konwencji.
11. miejsce i datę jego wystawienia;

W razie potrzeby list przewozowy powinien zawierać poza tym następujące dane:

1. zakaz przeładunku;
2. koszty, jakie nadawca przyjmuje na siebie;
3. kwotę zaliczenia do pobrania przy wydaniu towaru
4. zadeklarowaną wartość towaru i sumę przedstawiającą interes specjalny w jego dostawie;
5. instrukcje nadawcy dla przewoźnika dotyczące ubezpieczenia przesyłki;
6. umówiony termin, w jakim ma być wykonany przewóz;
7. wykaz dokumentów wręczonych przewoźnikowi.

Generalnie wzmianki występujące w art. 6 CMR można podzielić na obligatoryjne oraz fakultatywne. Niezamieszczenie danych obligatoryjnych jest przesłanką do potraktowania listu jako wadliwie wystawionego. Wadliwość ta nie powoduje jednak nieważności umowy, a jedynie niezamieszczenie wymaganych danych może skutkować negatywnymi skutkami prawnymi dla stron umowy np.: nieokreślenie daty i miejsca może utrudnić ustalenie odszkodowania które powinno być zgodne z normą art. 23 ust. 1 CMR. Niezamieszczenie daty przyjęcia towaru może stworzyć problem ze stwierdzenie opóźnienia w przewozie. Brak precyzyjnych danych które dotyczą opisu towaru w szczególności: opisu towaru, jego opakowania, wagi, ilości sztuk, numeru, uniemożliwia przewoźnikowi sprawdzenie powyższych danych w myśl art. 8 ust 1 CMR a tym samym ekscepcje czyli zwolnienie się od odpowiedzialności. Brak opisania kosztów związanych z przewozem może uniemożliwić skutecznie dochodzenie roszczeń z tytułu umowy przewozu. Konwencja tak naprawdę dopuszcza zamieszczenie wszelkich danych dotyczących przesyłki w liście przewozowym. Zamieszczenie tych danych nie wymaga zgody drugiej strony umowy, w przypadku jednak braku zgody na zamieszczenie danej wzmianki, strona powinna złożyć co do niej zastrzeżenie.
Art. 7 CMR traktuje o odpowiedzialności nadawcy za wszelkie koszty oraz szkody które mógł ponieść przewoźnik na skutek nieścisłości lub niedostateczności danych wymienionych w art. 6 CMR. Tak naprawdę nadawca ponosi odpowiedzialność za wszelkie dane zawarte w liście przewozowym za wyjątkiem miejsca i daty, nazwy i adresu przewoźnika oraz niezamieszczenia oświadczenia o podległości przepisom konwencji CMR.
Art. 8 CMR z kolei ustanawia obowiązki przewoźnika przy przyjęciu towaru, jest to przede wszystkim sprawdzenie dokładności danych które dotyczą ilości sztuk, cech oraz numerów, stan towaru i jago opakowania. Niewykonanie tego obowiązku może pociągnąć za sobą negatywne konsekwencje dla przewoźnika, ponieważ brak tej czynności sprawia iż wiążące dla przewoźnika są deklaracje zamieszczone w liście przewozowym. Wszelkie zastrzeżenia powinny zostać uzasadnione oraz wpisane do listu przewozowego. Zastrzeżenia nie są wiążące jeśli nadawca nie przyjął ich wyraźnie na liście przewozowym. Ponadto Przewoźnik ma prawo do sprawdzenia wszelkich innych danych wpisanych do listu przewozowego.
Art. 9 CMR ustanawia list przewozowy jako dowód zawarcia umowy oraz dowód przyjęcia towaru przez przewoźnika w razie braku dowodu przeciwnego. Traktuje również o domniemaniu dobrego stanu przesyłki w chwili przyjęcia w sytuacji braku zastrzeżeń wpisanych do listu przewozowego. Istnienie tego domniemania które wynika z art. 9 ust. 2 CMR uzależnione jest od wystawienia listu przewozowego z wymogami które zostały określone w art. 5 oraz 6 CMR, ( por. orzeczenie Bundesgerichtshof z 9 lutego 1979 r., ETL 1980, s 215).

Powrót do listy aktualności

Facebook