15 marzec 2023
Urlopówka, zamiennie nazywana również „weekendówką” to rodzaj zaświadczenia wydawanego kierowcy, które wskazuje na brak prowadzenia pojazdu. Wydaje się ją w określonych przypadkach, m.in. dla nowozatrudnionych w firmie kierowców.
Zgodnie z podstawową zasadą wyrażoną w art. 34 ust. 1 rozporządzenia (UE) nr 165/2014 kierowcy stosują wykresówki lub karty kierowcy w każdym dniu, w którym prowadzą pojazd, począwszy od przejęcia pojazdu. Kierowcy prowadzący pojazd wyposażony w tachograf muszą być w stanie okazać na każde żądanie upoważnionego funkcjonariusza służb kontrolnych wszelkie zapisy odręczne oraz wydruki sporządzone w ciągu bieżącego dnia oraz poprzednich 28 dni. Brak możliwości okazania zapisów z tego okresu jest traktowany jako bardzo poważne naruszenie. Zgodnie z załącznikiem nr 1 ustawy o transporcie drogowym nieokazanie zapisów odręcznych i wydruków za dni podlegające kontroli lub karty kierowcy, jeżeli kierowca posiada taką kartę, zostało zagrożone podczas kontroli drogowej karą 200 zł. Za nieokazanie 1 wykresówki za dzień podlegający kontroli krajowe przepisy przewidują dla kierowcy karę w wysokości 500 zł, od 2 do 15 wykresówek za dni podlegające kontroli – 1000 zł, a powyżej 15 wykresówek za dni podlegające kontroli – 1500 zł.
Co powinna zawierać urlopówka?
Urlopówka dla kierowcy, jako zaświadczenie o nieprowadzeniu pojazdu, jest niezbędna wtedy, gdy aktywność kierowcy nie została zapisana na wykresówkach lub karcie kierowcy. Wynika to z konieczności zachowania ciągłości danych z okresu obejmującego dzień bieżący i poprzedzających go 28 dni, zgodnie z powyższymi przepisami.
Informacje, które przedstawia się na urlopówce dla kierowcy, obejmują w szczególności nazwę przedsiębiorstwa zatrudniającego kierowcę i jego adres, dane osoby wystawiającej weekendówkę i dane kierowcy, przyczynę wystawienia zaświadczenia wraz z okresem, jaki został nim objęty. Okres ten powinien uwzględniać godzinę, dzień, miesiąc oraz rok. Jest to niezbędne do ustalenia ewidencji czasu pracy. Zaświadczenie to wymaga także podpisu kierowcy.
Obowiązkowa urlopówka dla nowego kierowcy
Podstawową sytuacją, w której wystawienie urlopówki będzie obowiązkowe, jest zatrudnienie w firmie nowego kierowcy. W takiej sytuacji zaświadczenie wystawia się od dnia zatrudnienia (godzina 00:00), do chwili rozpoczęcia przez niego pracy, a dokładniej rozpoczęcia prowadzenia pojazdu. Ważne jest również to, aby nowozatrudniony kierowca miał przy sobie kserokopie wykresówek i zapisów na karcie z poprzedniego miejsca pracy z okresu ostatnich 28 dni, jeśli oczywiście świadczył pracę na rzecz innej firmy przewozowej i prowadził wtedy pojazd. W pozostałych przypadkach powinien posiadać natomiast zaświadczenie o nieprowadzeniu pojazdu, z którego będzie wynikać jego inna aktywność z poprzedzających 28 dni.
Opis zaświadczenia w ustawie o czasie pracy kierowców
Jeżeli kierowca nie ma możliwości wprowadzenia danych zgodnie z art. 34 rozporządzenia (UE) nr 165/2014 lub umową AETR, to zgodnie z treścią art. 31 ust. 1 ustawy o czasie kierowców, przedsiębiorca wykonujący przewóz drogowy jest obowiązany wystawić kierowcy wykonującemu przewóz drogowy zatrudnionemu u tego przedsiębiorcy zaświadczenie, jeżeli kierowca:
1) przebywał na zwolnieniu lekarskim od pracy z powodu choroby;
2) przebywał na urlopie wypoczynkowym;
3) miał czas wolny od pracy (rozumie się przez to okresy inne niż przerwy i odpoczynek kierowcy, o których mowa w rozporządzeniu (UE) nr 165/2014, oraz okresy inne niż wymienione w ust. 1 pkt 1, 2 i 4–6, w których kierowca nie wykonywał pracy);
4) prowadził pojazd wyłączony z zakresu stosowania rozporządzenia (WE) nr 561/2006 lub Umowy AETR;
5) wykonywał inną pracę niż prowadzenie pojazdu;
6) pozostawał w gotowości do wykonywania pracy w rozumieniu art. 9 ust. 1 (czas dyżuru) – w przypadku przewozu drogowego, do którego ma zastosowanie rozporządzenie (WE) nr 561/2006, lub w rozumieniu art. 12 ust. 3 lit. c załącznika do Umowy AETR (tygodniowy czas pracy kierowcy) – w przypadku przewozu drogowego, do którego ma zastosowanie Umowa AETR.
Przepis ten znajduje odpowiednio zastosowanie do kierowcy niezatrudnionego przez przedsiębiorcę, ale wykonującego osobiście przewozy na jego rzecz oraz do przedsiębiorcy osobiście wykonującego przewozy drogowe.
Wpływ Pakietu Mobilności na urlopówki
Pewne zamieszanie w urlopówkach spowodował Pakiet Mobilności, który wprowadził zmiany w przepisach dotyczących dokonywania wpisów manualnych. W starym stanie prawnym art. 34 ust. 5 rozporządzenia (UE) nr 165/2014 wskazywał na obowiązek kierowców w postaci obsługiwania przełączników umożliwiających osobną i wyraźną rejestrację następujących okresów: czasu prowadzenia pojazdu, „innej pracy”, „okresów gotowości”, a także przerw i odpoczynków.
Obecnie listę rozszerzono również o zwolnienie lekarskie i urlop wypoczynkowy, tym samym powodując konsternację w zakresie tego, czy urlopówki dla kierowców nie mogą zostać zastąpione w takiej sytuacji wyłącznie wpisami manualnymi. W odniesieniu do urlopu wypoczynkowego i zwolnienia lekarskiego kierowcy powinni jednak posiadać przy sobie weekendówki, co wynika z przytoczonych powyżej prawnych przepisów krajowych.
Kiedy kierowca powinien posiadać to zaświadczenie?
Okresy przebywania na zwolnieniu lekarskim, jak również urlopie wypoczynkowym, są zatem kolejnymi sytuacjami, w których kierowcom powinna zostać wystawiona urlopówka, co znajduje potwierdzenie w przywołanym już art. 31 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o czasie pracy kierowców. Zarówno zwolnienie lekarskie, jak i urlop wypoczynkowy nie są uważane za okresy odpoczynku kierowcy, o których mowa w rozporządzeniu (WE) nr 561/2006. Nic nie stoi oczywiście na przeszkodzie, aby kierowca wykonał w tych przypadkach dodatkowo wpis manualny, jednak oprócz tego powinien posiadać również weekendówkę.
Jak wynika natomiast z art. 34 ust. 3 rozporządzenia (UE) 165/2014, dokonanie wpisu ręcznego lub przy użyciu urządzenia do manualnego wprowadzania danych jest możliwe tylko wtedy, gdy dojdzie do oddalenia się kierowcy od pojazdu, na skutek czego nie będzie on w stanie używać tachografu zainstalowanego w kabinie. Rejestracja manualna odnosi się do okresu wykonywania innej pracy, stanu gotowości, przerw, odpoczynków dziennych i tygodniowych, urlopów wypoczynkowych i zwolnień lekarskich. Do dokonania wpisu manualnego będzie tym samym uprawniony w szczególności kierowca, który odbiera swój odpoczynek w domu lub bazie, tym samym pozostając poza pojazdem. Wypoczynek w kabinie powinien z kolei zostać zarejestrowany automatycznie na wykresówce lub karcie.
Odpowiednie ewidencjonowaniu czasu pracy i odpoczynku kierowców
Jednymi z podstawowych i najważniejszych regulacji prawnych, którym podlegają osoby prowadzące firmy transportowe, są krajowe i unijne akty prawne dotyczące czasu pracy i odpoczynku kierowców. Naruszenia tych przepisów zagrożono dotkliwymi sankcjami, dlatego też pracodawcy powinni zadbać o rzetelną ewidencję czasy pracy, a także dokładne przeszkolenie swoich pracowników z obowiązujących regulacji. Jako kancelaria działająca na rzecz polskich firm transportowych możemy zaoferować Państwu kompleksowe wsparcie w tym zakresie. W ramach stałej obsługi prawnej nasi klienci otrzymują profesjonalną pomoc we wdrażaniu i przestrzeganiu przepisów o czasie pracy i odpoczynku kierowców, wraz z dostępem do merytorycznych szkoleń i alertów prawnych o najważniejszych zmianach. Serdecznie zapraszamy do kontaktu w celu poznania szczegółów!