Tachograf, czyli urządzenie rejestrujące, którym ma obowiązek posługiwać się każdy kierowca w transporcie ciężkim, jak każdy inny sprzęt może czasami ulec awarii. Tego rodzaju zdarzenia bywają stresujące, jednakże głównie wtedy, gdy nie wiemy, co należy zrobić w takiej sytuacji. Pracodawcy powinni w związku z tym zadbać o przeszkolenie swoich kierowców nie tylko z zasad użytkowania tachografów, ale i postępowania na wypadek nagłych usterek.
Mając na względzie to, że posługiwanie się tachografami w zarobkowym transporcie ciężkim osób i rzeczy jest obligatoryjne, w przepisach wskazano dlatego zasady postępowania na wypadek ich wadliwego działania. Warto również podkreślić, że tachografy, jako specjalistyczne urządzenia służące rejestrowaniu szczegółowych danych dotyczących ruchu i aktywności osób kierujących pojazdami, nie mogą być naprawiane na własną rękę, przez „przypadkowe” osoby.
Awaria tachografu – kto naprawia urządzenie rejestrujące?
Odpowiedzi na pytania dotyczące tego, jak postępować, gdy tachograf ulegnie awarii, znajdziemy w art. 37 rozporządzenia nr 165/2014 w sprawie tachografów stosowanych w transporcie drogowym.
Z przepisu tego wynika, że w razie awarii lub wadliwego działania tachografu, obowiązek jego naprawy spoczywa na przedsiębiorstwie transportowym. Co jednak istotne i co sygnalizowaliśmy już powyżej, przewoźnik nie może dokonać takiej naprawy samodzielnie. Do usuwania usterek w tachografach upoważnieni są wyłącznie zatwierdzeni instalatorzy lub zatwierdzone warsztaty.
Po każdej kontroli przeprowadzonej przez zatwierdzonego instalatora lub zatwierdzony warsztat, która wykaże konieczność zmiany ustawień instalacyjnych przyrządu, zamocowana musi zostać nowa tabliczka instalacyjna w miejsce starej.
W jakim terminie trzeba naprawić niedziałający tachograf?
W razie awarii lub wadliwego działania urządzenia rejestrującego naprawę należy wykonać tak szybko, jak pozwalają na to okoliczności. Tak wynika z art. 37 zdanie pierwsze rozporządzenia 165/2014. Możemy łatwo zauważyć, że w miejscu tym nie posłużono się żadnym konkretnym terminem. Sformułowanie „tak szybko, jak pozwalają na to okoliczności” nie jest precyzyjne, pozwalając na stosunkowo szerokie możliwości interpretacyjne.
Kwestię tę uszczegółowiono jednak w art. 37 zdanie drugie, odnoszącym się do usterek, do których doszło lub które zostały wykryte nie w bazie przedsiębiorstwa, a podczas wykonywania zlecenia transportowego – gdy kierowca przebywa w trasie. W takiej sytuacji możliwe są dwie drogi postępowania. Treść tego przepisu wskazuje bowiem, że gdyby sprowadzenie pojazdu do bazy przedsiębiorstwa nie było możliwe w ciągu tygodnia, licząc od dnia uszkodzenia lub wykrycia wadliwego działania, wówczas taką naprawę należy przeprowadzić w drodze, w najbliższym, upoważnionym do tego warsztacie. A zatem, jeżeli kierowca uznałby, że jest w stanie dojechać do bazy w ciągu siedmiu dni od dnia uszkodzenia lub wykrycia usterki tachografu, ma wtedy prawo kontynuować podróż z niedziałającym urządzeniem rejestrującym. W innym przypadku musi dokonać naprawy w drodze, udając się do najbliższego, zatwierdzonego warsztatu lub instalatora.
Należy więc przyjąć, mając na względzie powyższe, że maksymalny termin na naprawę urządzenia rejestrującego wynosi siedem dni, niezależnie od tego, czy do awarii doszło w siedzibie przedsiębiorcy, czy w trasie. Naprawa zawsze powinna jednak nastąpić tak szybko, jak tylko jest to możliwe. Pamiętajmy, że tygodniowy termin biegnie od dnia uszkodzenia lub wykrycia wadliwego działania, a naprawa może zostać przeprowadzona jedynie w zatwierdzonym warsztacie.
Jak rejestrować dane, gdy tachograf nie działa prawidłowo?
Jeżeli tachograf ma usterkę, która przytrafiła się w trasie, a kierowca podejmie decyzję o kontynuacji podróży do bazy (lub do najbliższego, zatwierdzonego warsztatu), ma obowiązek zaznaczać dane umożliwiające jego identyfikację (nazwisko, numer karty kierowcy lub numer prawa jazdy) wraz z podpisem, jak również informacje dotyczące różnych okresów, które nie były poprawnie rejestrowane lub drukowane przez tachograf, na jeden z dwóch sposobów:
- na wykresówce bądź wykresówkach lub
- na tymczasowej wykresówce dołączanej do wykresówki lub karty kierowcy.
Czy za uszkodzony tachograf grożą sankcje?
W ustawie o transporcie drogowym przewidziano szereg kar za naruszenie przepisów o stosowaniu tachografów. Za nieprawidłową obsługę urządzeń rejestrujących ukarany może zostać zarówno przewoźnik, jak i kierowca.
W wykazie tym nie pominięto również przypadków związanych z uszkodzeniem lub wadliwym działaniem tego sprzętu. Za wykonywanie przewozu drogowego pojazdem wyposażonym w nieprawidłowo działający tachograf, przewoźnikowi grozi kara w wysokości 1000 zł. Mandat w tej samej wysokości może otrzymać on także w razie wykonywania przewozu drogowego pojazdem wyposażonym w tachograf, który nie został sprawdzony lub poddany przeglądowi przez warsztat posiadający zezwolenie. Niewykonanie naprawy tachografu w warsztacie posiadającym zezwolenie, jak również niewykonanie naprawy tachografu w warsztacie posiadającym zezwolenie po upływie dopuszczalnego w art. 37 ust. 1 rozporządzenia nr 165/2014 okresu prowadzenia pojazdu, to z kolei naruszenie, za które ustawodawca wprowadził karę w wysokości 2000 zł.
Karę 1000 zł przewidziano w dodatku dla kierowcy, który to zostałby przyłapany na wykonywaniu przewozu drogowego z niedziałającym lub niewłaściwie działającym tachografem po upływie dopuszczalnych okresów, o których mowa w art. 37 ust. 1 rozporządzenia 165/2014.
W związku z tym, że prawidłowe użytkowanie tachografów dostarcza informacji o czasie jazdy i odpoczynkach kierowcy, przedsiębiorstwa transportowe powinny kłaść szczególny nacisk na ich rzetelną i zgodną z przepisami obsługę. Jeżeli mają natomiast Państwo trudności z ewidencjonowaniem czasu pracy kierowców i dokonywaniem w tym zakresie rozliczeń, zachęcamy do kontaktu i skorzystania z pomocy i usług naszej kancelarii prawnej LEGALTRANS!