18 kwiecień 2023
Utworzenie firmy transportowej wiąże się z obowiązkiem spełnienia szeregu wymogów, w tym uzyskania określonych zezwoleń i licencji. Nie jest tajemnicą, że dokumenty te nie są przyznawane raz na zawsze, dożywotnio. W związku z licznymi obwarowaniami, jakim podlega ta branża, przepisy przewidują także sytuacje, w których przewoźnik może utracić niezbędne do prowadzenia swojego przedsiębiorstwa uprawnienia.
Do najważniejszych z powyższych należy: zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, licencja w zakresie krajowego przewozu osób, licencja w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób i rzeczy oraz licencja wspólnotowa, uprawniająca do wykonywania międzynarodowych zarobkowych przewozów drogowych.
Kiedy następuje utrata zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego?
Organem właściwym w sprawach udzielenia, odmowy udzielenia, zmiany oraz zawieszenia lub cofnięcia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego jest co do zasady starosta właściwy dla siedziby przedsiębiorcy lub jego adresu stałego miejsca wykonywania działalności. Sprawę tę można załatwić także u GITD, w przypadku ubiegania się o licencję wspólnotową, jeżeli zainteresowany nie występował wcześniej o zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.
Uzyskanie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego wymaga spełnienia określonych wymogów, na zasadach zawartych w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1071/2009. Należy do nich obowiązek posiadania stałej i rzeczywistej siedziby w państwie członkowskim, odpowiedniej zdolności finansowej, wymaganych kompetencji zawodowych oraz dobrej reputacji.
Jeżeli właściwy organ stwierdzi, że istnieje ryzyko, że przedsiębiorca nie spełnia już tych wymogów, powinien poinformować go o tym fakcie. Jeżeli stwierdzi natomiast, że przedsiębiorca nie spełnia już jednego lub większej liczby wskazanych kryteriów, zawiesza lub cofa zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. W niektórych przypadkach organ może wyznaczyć dodatkowy termin do uregulowania tej sytuacji – tak stanowi art. 13 rozporządzenia nr 1071/2009.
Na gruncie krajowej ustawy o transporcie drogowym, szczególnie istotny pozostaje art. 7d u.t.d., regulujący postępowanie administracyjne w zakresie spełniania wymogu dobrej reputacji przewoźnika drogowego. Wszczęcie takiego postępowania może prowadzić do zawieszenia, a w ostateczności także cofnięcia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Zanim organ wyda jednak decyzję, dokonuje rzetelnego badania, oceny dobrej reputacji, aby stwierdzić, czy utrata dobrej reputacji będzie stanowiła proporcjonalną reakcję za popełnione naruszenia, czy też nie.
Takie postępowanie wszczyna się w szczególności wtedy, gdy wobec przewoźnika drogowego wydano prawomocny wyrok za określone w ustawie najpoważniejsze przestępstwa umyślne z obszaru m.in. Kodeksu karnego, Prawa handlowego, Kodeksu karnego skarbowego, ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, czy też wykonalną decyzję administracyjną o nałożeniu kary pieniężnej. Pod uwagę, z zastosowaniem odpowiedniej wagi, mogą zostać wzięte także poważne i bardzo poważne naruszenia, jeżeli częstotliwość ich występowania wymaga oceny dobrej reputacji.
Jeżeli postępowanie zakończy się wydaniem decyzji stwierdzającej utratę dobrej reputacji, organ zawiesza zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, do czasu zastosowania określonego w ustawie środka rehabilitacyjnego.
Należy pamiętać w tym miejscu o treści art. 7d ust. 2, zgodnie z którego treścią po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, organ wydaje decyzję stwierdzającą utratę dobrej reputacji.
Wykonywanie transportu drogowego w przypadku, gdy przedsiębiorcy zawieszono zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, jest równoznaczne z wykonywaniem przewozu bez zezwolenia (art. 7d ust. 7 u.t.d).W doktrynie nie bez powodu podkreśla się dlatego, że „wymóg dobrej reputacji jest najistotniejszym warunkiem dostępu do zawodu przewoźnika drogowego, ponieważ ma największy wpływ na uczciwą konkurencję na unijnym rynku transportu drogowego i podniesienie bezpieczeństwa przewozów”.
Kiedy następuje utrata licencji wspólnotowej?
Organem uprawnionym do udzielenia, odmowy udzielenia, zmiany, a także cofnięcia licencji wspólnotowej pozostaje GITD.
Należy pamiętać, że w naszym porządku prawnym udzielenie licencji wspólnotowej na przewozy międzynarodowe musi zostać poprzedzone uzyskaniem zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Oznacza to tym samym, że przewoźnik, który ubiega się o licencję wspólnotową, powinien spełniać już wszystkie wymogi stawiane przed osobami wnioskującymi o zezwolenie na wykonywanie tego zawodu.
Szczegółowe postanowienia dotyczące licencji wspólnotowej znajdują się w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1072/2009. Zgodnie z art. 7 tego rozporządzenia do cofnięcia licencji wspólnotowej powinno dojść, gdy jej posiadacz:
- przestał spełniać określone w rozporządzeniu warunki, do których należy obowiązek posiadania stałej siedziby w państwie członkowskim oraz uprawnienia do wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy zgodnie z przepisami wspólnotowymi oraz krajowymi przepisami danego państwa członkowskiego dotyczącymi dostępu do zawodu drogowego przewoźnika rzeczy;
- podał nieprawidłowe informacje we wniosku o licencję wspólnotową.
Jeżeli więc przewoźnik utraci uprawnienia do wykonywania zawodu przewoźnika drogowego, będzie skutkować to również utratą praw wynikających z licencji wspólnotowej.
Kiedy następuje utrata licencji na przewozy krajowe i licencji na pośrednictwo?
GITD jest także uprawniony do wydawania i cofania licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób. W pozostałych przypadkach, tj. w odniesieniu do licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób samochodem osobowym, licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą lub licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy, organem decyzyjnym pozostaje właściwy dla siedziby przedsiębiorcy lub stałego miejsca wykonywania działalności starosta.
Licencję na krajowy przewozów osób oraz licencję na pośrednictwo przy przewozie osób lub rzeczycofa się w następujących przypadkach:
- wydania prawomocnego orzeczenia zakazującego przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej licencją;
- niepodjęcia przez przedsiębiorcę działalności objętej licencją w ciągu 6 miesięcy od dnia jej wydania, pomimo wezwania organu licencyjnego do jej podjęcia;
- niespełnienia przez jej posiadacza wymagań uprawniających do wykonywania działalności w zakresie transportu drogowego;
- rażącego naruszenia przez posiadacza warunków określonych w licencji lub innych warunków wykonywania działalności objętej licencją, określonych przepisami prawa;
- odstąpienia licencji lub wypisu z licencji osobie trzeciej;
- zaprzestania wykonywania działalności gospodarczej objętej licencją, a w szczególności niewykonywania na skutek okoliczności zależnych od posiadacza transportu drogowego co najmniej przez 6 miesięcy;
- rażącego naruszenia przepisów dotyczących czasu pracy kierowców lub kwalifikacji kierowców;
- wykonywania przez posiadacza licencji na transport drogowy w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób czynności takiego pośrednictwa na rzecz podmiotu nieposiadającego odpowiedniej licencji na przewóz krajowy osób.
Powyższe przesłanki, które znajdują się w art. 15 ust. 1 pkt 1 – 5 u.t.d., wiążą się z obligatoryjnym cofnięciem licencji.
Ustawa przewiduje również przesłanki fakultatywne, wymienione w art. 15 ust. 3 pkt 1 – 4 u.t.d. Są to zatem przypadki, w których organ może, aczkolwiek nie musi, zadecydować o wszczęciu postępowania w sprawie cofnięcia licencji. Należy do nich m.in. rażące lub wielokrotne naruszanie przepisów w zakresie dopuszczalnej masy, nacisków osi lub wymiaru pojazdu, zaleganie w regulowaniu stwierdzonych decyzją ostateczną lub prawomocnym orzeczeniem zobowiązań celnych, podatkowych i wobec kontrahenta, czy samowolna zmiana lub usunięcie danych zapisanych w tachografie.
Gdy dojdzie do cofnięcia licencji, nie może zostać ona udzielona ponownie wcześniej niż po upływie 3 lat od dnia, w którym decyzja o cofnięciu licencji stała się ostateczna.
Jeśli zainteresował Ciebie ten temat i chcesz dowiedzieć się czegoś więcej to skontaktuj się z nami.