Pakiet Mobilności sporo namieszał w środowisku transportowym, wymuszając na przewoźnikach liczne zmiany w sposobie zarządzania swoimi firmami. Jednym z wymogów wprowadzonych w roku 2022, który wywołał niemałe kontrowersje, był obowiązkowy powrót ciężarówek do bazy co 8 tygodni, wyrażony w art. 5 ust. 1 lit. b) rozporządzenia (WE) nr 1071/2009. Tymczasem 4 października 2024 roku zapadł w tej sprawie przełomowy wyrok TSUE, który to ostatecznie… znosi ten wymóg.

Obowiązek organizowania przewozów flotą pojazdów w taki sposób, aby pojazdy, którymi dysponuje przedsiębiorca i które są wykorzystywane w przewozach międzynarodowych, wracały do jednej z baz eksploatacyjnych nie później niż w ciągu 8 tygodni od jego opuszczenia, to pokłosie zmian wprowadzonych Pakietem Mobilności w lutym 2022 roku.

Przepis ten odbił się bardzo głośnym echem w środowisku transportowym, co skutkowało jego zaskarżeniem do TSUE m.in. przez Polskę, Litwę, Maltę, Węgry. Szeroka krytyka wynikała w szczególności z faktu, iż wymóg ten generował dla przewoźników dodatkowe koszty, a przy tym prowadził do niepotrzebnej, nadprogramowej emisji CO2, co definitywnie pozostawało w sprzeczności z polityką klimatyczną Unii Europejskiej. Ponadto zaburzał on zasady uczciwej konkurencji, ponieważ odnosił się tylko do przewoźników europejskich, pomijając przewoźników z państw trzecich.

Z początku, po pierwszych głosach sprzeciwu, Komisja Europejska w swoich wytycznych dokonała jedynie niewielkiej reinterpretacji, wykluczając z zastosowania tego przepisu obowiązkowy powrót do bazy naczep i przyczep. Problem jednak pozostał, ponieważ nadal obejmował on swoim zakresem:

  • pojazdy silnikowe lub zespoły pojazdów wykorzystywane do międzynarodowego zarobkowego przewozu towarów, które opuszczają państwo członkowskie siedziby i którymi dysponuje przewoźnik drogowy rzeczy w rozumieniu art. 5 rozporządzenia (WE) nr 1071/2009 oraz, które są zarejestrowane lub wprowadzone do ruchu i dopuszczone do użytkowania zgodnie z przepisami państwa członkowskiego, w którym przedsiębiorca ma siedzibę;
  • pojazdy silnikowe o odpowiedniej konstrukcji i wyposażeniu, przeznaczone do przewozu ponad 9 osób łącznie z kierowcą, jeśli są one używane do międzynarodowego odpłatnego przewozu osób.

Wszystko zmieniło się jednak w ostatnich dniach. 4 października 2024 roku TSUE wydał bowiem wyrok w sprawie połączonych skarg państw członkowskich Unii Europejskiej (od C-541/20 do C-555/20), który zniósł obowiązek powrotu do bazy samochodów ciężarowych uczestniczących w przewozach międzynarodowych raz na 8 tygodni, ponieważ, jak wskazał TSUE „Parlament i Rada nie wykazały, że w chwili przyjęcia tego środka dysponowały wystarczającymi informacjami pozwalającymi im ocenić jego proporcjonalność”.

Wyrok TSUE sporym ułatwieniem dla polskich transportowców

Nie ulega najmniejszym wątpliwościom, że rozstrzygnięcie TSUE jest rozstrzygnięciem przełomowym i jednocześnie bardzo korzystnym dla polskich przewoźników. Zniesienie wymogu powracania do bazy eksploatacyjnej co 8 tygodni to przede wszystkim odczuwalne oszczędności finansowe, ale także znaczące ułatwienia logistyczne w organizowaniu przewozów drogowych i możliwość zachowania większej elastyczności, co z pewnością przełoży się na wzrost konkurencyjności.

W pozostałym zakresie Pakiet Mobilności bez większych zmian

Warto podkreślić, że przedmiotem skarg do TSUE, które wystosowały Polska oraz niektóre kraje członkowskie Unii Europejskiej, był nie tylko wymóg powracania ciężarówek do bazy co 8 tygodni, ale także inne regulacje wprowadzone w przyjętym w 2020 roku Pakiecie Mobilności.

W skargach kwestionowano:

  • zakaz spędzania przez kierowców regularnego tygodniowego lub wyrównawczego okresu odpoczynku w pojeździe;
  • obowiązek zorganizowania przez przedsiębiorstwa transportowe pracy kierowców w taki sposób, aby mogli oni w czasie pracy powracać co 3 lub 4 tygodnie do bazy eksploatacyjnej pracodawcy lub do swojego miejsca zamieszkania w celu rozpoczęcia lub odbycia przynajmniej jednego regularnego lub wyrównawczego tygodniowego okresu odpoczynku;
  • przyspieszenie daty wejścia w życie obowiązku zainstalowania inteligentnych tachografów drugiej generacji;
  • 4-dniowy okres karencji w kabotażu (tzw. cooling off period);
  • zakwalifikowanie kierowców jako „pracowników delegowanych”, gdy wykonują oni przewozy kabotażowe, przewozy cross-trade” lub niektóre przewozy kombinowane.

W powyższym przedmiocie skargi te zostały jednak przez TSUE oddalone, gdyż w jego opinii  prawodawca Unii nie przekroczył w sposób oczywisty szerokiego zakresu uznania, jakim dysponuje w tej dziedzinie. Oznacza to zatem, że przepisy te nadal obowiązują w znanych dotychczas formach i są zgodne z prawem Unii Europejskiej.

Mimo zachowania w mocy większości przepisów wprowadzonych Pakietem Mobilności, unieważnienie jednego z najbardziej dokuczliwych i absurdalnych obowiązków, jakim był  powrót ciężarówek do bazy co 8 tygodni, bezsprzecznie pozostaje bardzo dużym sukcesem branży transportowej.

Jeśli potrzebują Państwo regularnego wsparcia prawnego w prowadzeniu firmy przewozowej i nie chcą być zaskakiwani nowymi wymogami, serdecznie zapraszamy do skontaktowania się z naszą, wyspecjalizowaną w prawie transportowym, kancelarią LEGALTRANS!

Źródło:

https://curia.europa.eu/jcms/upload/docs/application/pdf/2024-10/cp240173pl.pdf

Powrót do listy aktualności

Facebook