Już za chwilę czekają nas kolejne zmiany wynikające z konieczności przystosowywania krajowego ustawodawstwa do postanowień zawartych w Pakiecie Mobilności. 29 maja 2022 r. w życie wejdą przepisy wprowadzające nowe zasady dotyczące prowadzenia ewidencji czasu pracy kierowców. W naszym porządku prawnym ewidencjonowanie czasu pracy kierowców reguluje ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców.
Nowe brzmienie art. 25 ustawy o czasie pracy kierowców
Zmiana przepisów zaplanowana na 29 maja 2022 r. dotyczy treści art. 25 ustawy o czasie pracy kierowców, który od tej daty otrzyma nowe brzmienie. Przepis ten poświęcono prowadzeniu ewidencji czasu pracy kierowców, czyli jednemu z podstawowych i najważniejszych obowiązków każdego pracodawcy.
Po zmianach z treści art. 25 będzie wynikać wprost, że ewidencję czasu pracy prowadzi się do celów prawidłowego ustalenia wynagrodzenia kierowcy oraz innych świadczeń związanych z pracą.
- Co powinna zawierać ewidencja czasu pracy kierowców od 29 maja 2022 r.?
Nowa ewidencja czasu pracy powinna obejmować:
- liczbę przepracowanych godzin oraz godzinę rozpoczęcia i zakończenia pracy,
- liczbę godzin przepracowanych w porze nocnej,
- liczbę godzin nadliczbowych,
- dni wolne od pracy z oznaczeniem tytułu ich udzielenia,
- liczbę godzin dyżuru oraz godzinę rozpoczęcia i zakończenia dyżuru, ze wskazaniem, czy jest to dyżur pełniony w domu,
- rodzaj i wymiar zwolnień od pracy,
- rodzaj i wymiar innych usprawiedliwionych nieobecności w pracy,
- wymiar nieusprawiedliwionych nieobecności w pracy
Przy określaniu powyższych informacji należy uwzględniać zapisy na wykresówkach, wydruki danych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego, pliki pobrane z karty kierowcy i tachografu cyfrowego, inne dokumenty potwierdzające czas pracy i rodzaj wykonywanej czynności lub rejestry opracowane na podstawie wymienionych dokumentów.
- W jakiej formie powinna być prowadzona ewidencja czasu pracy kierowców od 29 maja 2022 r.?
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 25, od końca maja pracodawca będzie zobowiązany do prowadzenia ewidencji w formie papierowej lub elektronicznej. Na chwilę obecną ewidencja przyjmuje natomiast postać przede wszystkim zgromadzonych zapisów na wykresówkach oraz wydruków danych i plików pobranych z karty kierowcy i tachografu cyfrowego. Po zmianach będzie ona rejestrem tworzonym na podstawie analizy danych źródłowych.
Ustawa nie określa jednak zasad przechowywania ewidencji, sposobów jej zabezpieczenia, czy warunków technicznych. W odniesieniu do zagadnień nieuregulowanych w ustawie powinniśmy odwołać się do przepisów kodeksu pracy oraz aktów wykonawczych. W tym przypadku będzie to Rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 10 grudnia 2018 r. w sprawie dokumentacji pracowniczej.
- Przez jaki okres pracodawca jest zobowiązany przechowywać ewidencję czasu pracy kierowców od 29 maja 2022 r.?
W wyniku zmian znacznemu wydłużeniu ulegnie czas, przez jaki pracodawca powinien przechowywać ewidencję czasu pracy. Przypomnijmy, że aktualnie są to 3 lata po zakończeniu okresu nią objętego. Od 29 maja br. pracodawca będzie natomiast zobowiązany do przechowywania ewidencji czasu pracy przez okres wynoszący aż 10 lat po zakończeniu okresu nią objętego. Na wniosek pracownika jest on ponadto zobowiązany do jej udostępnienia w każdym momencie.
- Kiedy nie ewidencjonuje się godzin pracy?
Utrzymano zasadę, zgodnie z którą w stosunku do pracowników objętych zadaniowym czasem pracy oraz pracowników otrzymujących ryczałt za godziny nadliczbowe lub ryczałt za porę nocną nie ewidencjonuje się godzin pracy.
W nowym brzmieniu przepisu pracodawcy, których dotyczy powyższa zasada, zobowiązani są jednak do prowadzenia indywidualnych kart ewidencji nieobecności pracownika w pracy z podziałem na rodzaj i wymiar.
Jak prowadzić ewidencję czasu pracy kierowców w maju?
Zmiany, o których mowa powyżej, mają zacząć obowiązywać dopiero od 29 maja 2022 r. Oznacza to, że do tej daty ewidencja czasu pracy kierowców powinna być prowadzona na dotychczasowych zasadach. Ostatnie 3 dni maja zostaną już jednak objęte nowymi regulacjami.
Co zmieniło się w przepisach dotyczących czasu pracy kierowców od początku 2022 r.?
Majowa nowelizacja to nie pierwsza zmiana w przepisach dotyczących czasu pracy kierowców. Na początku tego roku zmiany objęły m.in. pracę w porze nocnej. Obecnie, gdy kierowca wykonuje pracę w porze nocnej, nie może ona przekraczać 10 godzin między dwoma kolejnymi okresami dziennego odpoczynku lub dziennego i tygodniowego okresu odpoczynku.
1 marca br. w życie wszedł również przepis przewidujący, że warunki wynagradzania kierowców (w tym kierowców samozatrudnionych) nie mogą przewidywać składników wynagrodzenia, których wysokość jest uzależniona od liczby przejechanych kilometrów, szybkości dostawy lub ilości przewiezionego ładunku, jeżeli ich stosowanie mogłoby zagrażać bezpieczeństwu na drogach lub zachęcać do naruszania przepisów rozporządzenia (WE) nr 561/2006. Zmiana ta znalazła się w art. 26 ustawy o czasie pracy kierowców. Takie naruszenie zagrożone jest karą w wysokości 8000 zł nakładaną na przewoźnika za każdego kierowcę.