Tryb ubiegania się o licencję transportową oraz liczne wymogi, jakich należy dopełnić, aby otrzymać ten dokument, są regulowane przez ustawę o transporcie drogowym na zasadach określonych w rozporządzeniu (WE) nr 1072/2009. To również w tych aktach prawnych znajdziemy odpowiedź na często pojawiające się pytanie – czy przepisy prawa zezwalają na użyczenie licencji transportowej osobie trzeciej?
Czy dozwolone jest użyczenie licencji transportowej?
Uzyskanie licencji transportowej to złożony proces, wymagający ze strony zainteresowanego przedsiębiorcy dopełnienia licznych formalności, w tym m.in. udokumentowania, że firma znajduje się w sytuacji finansowej zapewniającej podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego określonej dostępnymi środkami finansowymi lub majątkiem w wysokości 50 000 euro – jeżeli licencja ma zostać udzielona na podjęcie i wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy.
Ściśle określone wymogi odnoszące się do każdej firmy, która ubiega się o przyznanie tego dokumentu, powodują, że licencja transportowa ma indywidualny charakter.
Przepisy prawa nie zezwalają dlatego na jej użyczenie, co potwierdza treść art. 13 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym w brzmieniu: „zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego lub licencji nie można odstępować osobom trzecim ani przenosić uprawnień z nich wynikających na osobę trzecią”.
Z treści tego przepisu dowiadujemy się także, że zabronione jest nie tylko użyczanie samej licencji, ale i zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.
Zakaz ten wynika również z art. 4 ust. 6 rozporządzenia (WE) nr 1072/2009, który odnosi się do licencji wspólnotowej. Wskazuje on, że licencja wspólnotowa jest wydawana na nazwisko/nazwę przewoźnika i nie może być przekazywana osobie trzeciej. Co więcej, uwierzytelniony wypis z licencji wspólnotowej powinien być przechowywany w każdym z pojazdów przewoźnika i musi zostać okazany na każde żądanie upoważnionego funkcjonariusza służb kontrolnych.
Kiedy może dojść do przeniesienia uprawnień z licencji?
Jedyną sytuacją, w której mogłoby dojść do zgodnego z prawem przeniesienia uprawnień z licencji transportowej, są różnego rodzaju transformacje przedsiębiorstw: połączenia, podziały, przekształcenia, nabycia. Zgodnie z treścią art. 13 ust. 2 ustawy o transporcie drogowym przeniesienia uprawnień w drodze decyzji administracyjnej dokonuje organ, który wydał zezwolenie lub licencję, pod warunkiem:
- spełnienia przez przedsiębiorcę przejmującego wymagań określonych w art. 5 ust. 2, który odwołuje się do przepisów rozporządzenia (WE) nr 1071/2009 – w odniesieniu do przejścia uprawnień wynikających z zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego lub
- spełnienia przez przedsiębiorcę przejmującego wymagań odpowiednio określonych w art. 5a lub art. 5c ust. 1 lub 2, lub art. 6 ust. 1 – w odniesieniu do przejścia uprawnień wynikających z licencji.
Takie postępowanie wszczyna się na wniosek przedsiębiorcy przejmującego uprawnienia.
Uprawnienia z licencji mogą zostać ponadto przeniesione na spadkobiercę w przypadku śmierci osoby fizycznej, która legitymowała się takim dokumentem oraz posiadała zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, jednak pod warunkiem, że podobnie jak zmarły przedsiębiorca, spełnia on określone w przepisach wymogi. Z wnioskiem do właściwego organu administracji publicznej o przeniesienie decyzji związanej z przedsiębiorstwem może wystąpić właściciel przedsiębiorstwa w spadku, a w przypadku śmierci przedsiębiorcy będącego wspólnikiem spółki cywilnej także inny wspólnik spółki cywilnej (art. 13a w zw. z art. 42 ust. 1 i 5 ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej). Decyzja w sprawie przeniesienia licencji wspólnotowej albo zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego powinna zostać wydana nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia wniosku.
Kary za użyczenie licencji osobie trzeciej
Mając na uwadze powyższe, użyczenie licencji transportowej osobie trzeciej jest działaniem niezgodnym z prawem, zagrożonym surowymi sankcjami. Przedsiębiorca, który decyduje się na pożyczenie licencji transportowej lub wypisu z licencji, powinien liczyć się z ryzykiem cofnięcia dokumentu licencji transportowej, a także zakazem wykonywania zawodu przewoźnika drogowego. Przeniesienie uprawnień następuje natomiast tylko w przypadkach przewidzianych w ustawie.