Przewóz towarów niebezpiecznych, regulowany w Konwencji ADR, a dokładniej Umowie dotyczącej międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) z dnia 30 września 1957 r., podlega ścisłym regulacjom. Jednym z zagadnień, które szczegółowo unormowano w przepisach międzynarodowych, są obowiązki uczestników przewozu w zakresie bezpieczeństwa. Czego oczekuje się od nadawcy, przewoźnika i odbiorcy, którzy uczestniczą w przewozie towarów niebezpiecznych i podlegają pod Konwencję ADR?
Umowa ADR koncentruje się zarówno na ogólnych warunkach bezpieczeństwa obowiązujących wszystkich uczestników przewozów towarów niebezpiecznych, jak i środkach, które są zobowiązani przedsięwziąć odpowiednio nadawca przesyłki, jej przewoźnik i odbiorca, będący głównymi podmiotami biorącymi udział w takich operacjach transportowych. Konwencja ADR wspomina ponadto o obowiązkach innych uczestników, takich jak załadowca, rozładowca, czy pakujący.
Do jednych z ogólnych obowiązków każdego uczestnika przewozów ładunków klasyfikowanych jako niebezpieczne należy podejmowanie takich środków bezpieczeństwa, które odpowiadają naturze i zakresowi dających się przewidzieć zagrożeń, co ma na celu zapobieganie szkodom i urazom oraz minimalizowanie ich skutków. Gdyby natomiast zaistniało bezpośrednie zagrożenie bezpieczeństwa publicznego, uczestnicy ci powinni niezwłocznie powiadomić służby ratownicze oraz udostępnić im informacje potrzebne do prowadzenia działań.
Konwencja ADR a obowiązki nadawcy towarów niebezpiecznych
Podstawowym obowiązkiem nadawcy towarów niebezpiecznych, wynikającym z umowy ADR, jest dostarczenie do przewozu tylko takich przesyłek, które spełniają wymagania wynikające z ADR. A to z kolei oznacza, że powinien on w szczególności:
- sprawdzić i upewnić się, że towary, które zamierza wysłać, są sklasyfikowanymi towarami niebezpiecznymi dopuszczonymi do przewozu zgodnie z obowiązującymi przepisami,
- zaopatrzyć przewoźnika w informacje i dane niezbędne do przewozu oraz, jeżeli to konieczne, w wymagane dokumenty przewozowe oraz dokumenty towarzyszące, takie jak zezwolenia, powiadomienia, świadectwa,
- używać wyłącznie specjalnych opakowań, pojemników, cystern, które są dopuszczone i przystosowane do przewozu określonych materiałów niebezpiecznych oraz posiadają odpowiednie znaki wymagane przez ADR,
- stosować się do wymagań dotyczących nadania i ograniczeń wysyłkowych.
Może zdarzyć się również, że nadawca będzie działał w imieniu osoby trzeciej. W takim wypadku osoba trzecia powinna poinformować nadawcę na piśmie o tym, że przewóz dotyczy towarów niebezpiecznych. Powinna w dodatku udostępnić mu wszystkie informacje i dokumenty potrzebne do wypełnienia jego obowiązków.
Konwencja ADR a obowiązki przewoźnika przewożącego towary niebezpieczne
Obowiązki przewoźnika drogowego są w pewnym sensie skorelowane z obowiązkami nadawcy. Oznacza to, że przewoźnik, podobnie jak i nadawca, powinien przede wszystkim upewnić się, że towary niebezpieczne są dopuszczone do przewozu zgodnie z ADR oraz, że nadawca dostarczył przed rozpoczęciem przewozu wszystkie informacje wymagane w ADR dotyczące towarów niebezpiecznych.
Przewoźnik jest w dodatku zobligowany, by upewnić się (wzrokowo), czy pojazdy i ładunek nie mają oczywistych wad, czy nie występują wycieki lub nieszczelności, braki w wyposażeniu i tym podobne, a także sprawdzić, czy nie została przekroczona określona data następnego badania dla wykorzystywanych w transporcie pojazdów. Do innych obowiązków przewoźnika należy ocena, czy pojazdy nie są przeładowane oraz, czy posiadają odpowiednie oznakowania i nalepki ostrzegawcze.
Jeżeli wykonując powyższe czynności, przewoźnik stwierdzi naruszenie wymagań ADR, to nie powinien w takiej sytuacji rozpoczynać przewozu do czasu usunięcia stwierdzonych naruszeń. Gdyby natomiast naruszenia ADR zagrażające bezpieczeństwu przewozu zostały stwierdzone już w trakcie jego wykonywania, taki przewóz należy niezwłocznie przerwać, zachowując oczywiście wymagania z zakresu bezpieczeństwa ruchu drogowego, bezpieczeństwa przesyłki oraz bezpieczeństwa publicznego. Kontynuacja przerwanego przewozu jest możliwa tylko wtedy, gdy będzie on zgodny z przepisami.
Co więcej, każde z przedsiębiorstw, które zajmuje się przewozem drogowym towarów niebezpiecznych (jak również ich nadawaniem, pakowaniem, czy załadunkiem), powinno wyznaczyć jednego lub więcej doradców do spraw bezpieczeństwa przewozu towarów niebezpiecznych, odpowiedzialnego za wspieranie działań zapobiegających zagrożeniom dla osób, mienia i środowiska, związanych z taką działalnością.
Konwencja ADR a obowiązki odbiorcy towarów niebezpiecznych
Do obowiązków odbiorcy towarów niebezpiecznych, wynikających z umowy ADR, należy w szczególności nieopóźnianie przyjęcia towarów, pod warunkiem, że takie opóźnienie nie jest konieczne. Po rozładunku powinien on także sprawdzić, czy zostały spełnione odnoszące się do niego wymagania ADR.
Gdyby odbiorca korzystał z usług innych uczestników przewozu, takich jak rozładowcy, jest zobligowany zastosować odpowiednie środki, aby zapewnić zgodność ich działań z wymaganiami ADR.
Kancelaria transportowa LEGALTRANS – fachowa pomoc prawna
Wykonywanie przewozów drogowych pozostaje obwarowane licznymi wymogami oraz obowiązkami ciążącymi na ich uczestnikach. Inne zasady obowiązują przewoźników krajowych, a nieco inne międzynarodowych. Różnią się one ponadto w zależności od rodzaju przewożonego ładunku. Jeśli są to będące tematem tej publikacji towary niebezpieczne, ich transport podlega niezwykle precyzyjnym regulacjom zawartym w umowie ADR.
Nieprzestrzeganie, czy też nieznajomość obowiązujących każdy przewóz przepisów, grozi ryzykiem nałożenia na wykonujące go podmioty nie tylko wysokich sankcji finansowych, ale i nawet utratą niezbędnych w transporcie zezwoleń. Z tego też względu w razie pojawienia się jakichkolwiek wątpliwości lub problemów związanych z właściwym przygotowaniem się do świadczenia tego rodzaju usług pod względem prawnym, zachęcamy do zwrócenia się o pomoc do naszej kancelarii transportowej LEGALTRANS!