Przedsiębiorca, który uzyskał licencję transportową zezwalającą na legalne wykonywanie przewozów drogowych, nie powinien zapominać, że nie jest to dokument przyznawany mu dożywotnio. W sytuacji, w której w trakcie prowadzenia działalności dopuści się on określonych przez ustawę naruszeń, organ, który wydał licencję, ma prawo do jej cofnięcia. Przesłanki uprawniające do cofnięcia licencji transportowej zostały określone w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym. 

Kiedy uprawniony organ cofa licencję transportową?

Wśród przesłanek zobowiązujących właściwy organ do cofnięcia licencji ustawa w art. 15 ust. 1 pkt 2 wskazuje ponadto sytuacje, w których posiadacz licencji: 

• nie spełnia wymagań uprawniających do wykonywania działalności w zakresie transportu drogowego;
• rażąco naruszył warunki określone w licencji lub inne warunki wykonywania działalności objętej licencją określone przepisami prawa;
• odstąpił licencję lub wypis z licencji osobie trzeciej;
• zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej licencją i nie wykonuje na skutek okoliczności zależnych od niego transportu drogowego co najmniej przez 6 miesięcy – chyba że zawiadomił organ, który udzielił licencji o jej zawieszeniu w trybie przewidzianym w ustawie; 
• rażąco narusza przepisy dotyczące czasu pracy kierowców lub kwalifikacji kierowców;

Cofnięcie licencji w powyższych przypadkach, z wyjątkiem sytuacji, w której posiadacz licencji odstąpił ją lub wypis osobie trzeciej, poprzedza się pisemnym ostrzeżeniem przedsiębiorcy, że w przypadku ponownego stwierdzenia naruszenia tych przepisów wszczyna się postępowanie w sprawie cofnięcia licencji. Przepisu tego nie stosuje się jednak, gdy posiadacz licencji przestał spełniać wymagania, o których mowa w art. 5c ust. 1 pkt 1 lit. a, tj. on lub członkowie zarządu zostali skazani prawomocnym wyrokiem za określone przestępstwa karne skarbowe, lub przestępstwa umyślne. 

Licencja zostaje cofnięta również wtedy, gdy posiadacz licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób wykonuje czynności takiego pośrednictwa na rzecz podmiotu nieposiadającego odpowiedniej licencji. 

Kiedy licencja transportowa może zostać cofnięta? 

Ustawa o transporcie drogowym w art. 15 ust. 3 wyszczególniła także inne przesłanki, które mogą prowadzić do cofnięcia licencji transportowej upoważniającej do podjęcia i wykonywania krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób oraz pośrednictwa przy przewozie rzeczy i osób. Licencja ta może zostać cofnięta, gdy jej posiadacz: 

• nie przedstawił w wyznaczonym terminie informacji i dokumentów, o których mowa w art. 8 ust. 2 i 3, art. 14 ust. 2 i art. 83;
• rażąco lub wielokrotnie narusza przepisy w zakresie dopuszczalnej masy, nacisków osi lub wymiaru pojazdu;
• zalega w regulowaniu stwierdzonych decyzją ostateczną lub prawomocnym orzeczeniem zobowiązań celnych, podatkowych lub innych zobowiązań na rzecz Skarbu Państwa z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego, lub zobowiązań wobec kontrahenta; 
• samowolnie zmienia wskazania urządzeń pomiarowo-kontrolnych lub tachografów zainstalowanych w pojeździe (z wyłączeniem licencji na wykonywanie krajowego transportu drogowego w zakresie przewozów osób taksówką) bądź zmienia i usuwa dane zapisane w tachografie cyfrowym lub na karcie kierowcy i karcie przedsiębiorstwa.

Odmowa wydania i cofnięcie licencji wspólnotowej  

Zgodnie z treścią art. 7 rozporządzenia (WE) nr 1072/2009, jeżeli nie zostały spełnione warunki określone w art. 4 ust. 1 tego rozporządzenia, czyli przewoźnik: 

• nie ma siedziby w państwie członkowskim UE, w którym ubiega się o licencję oraz;
• nie jest uprawniony w państwie członkowskim siedziby do wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy zgodnie z przepisami wspólnotowymi oraz krajowymi przepisami tego państwa członkowskiego

– właściwe organy państwa członkowskiego siedziby przewoźnika odrzucają wniosek o wydanie lub odnowienie licencji wspólnotowej w formie uzasadnionej decyzji. 

Cofnięcie licencji wspólnotowej następuje, gdy jej posiadacz przestał spełniać warunki określone w art. 4 ust. 1 lub podał nieprawidłowe informacje we wniosku o licencję wspólnotową. 

Cofnięcie wypisów z licencji wspólnotowej

Procedura cofnięcia może zostać wszczęta także w odniesieniu do wypisów z licencji wspólnotowej, na co wskazuje art. 15a ustawy o transporcie drogowym. Taka sytuacja może mieć miejsce w przypadku wielokrotnego popełnienia poważnego naruszenia, o którym mowa w art. 6 ust. 1 lit. b rozporządzenia (WE) nr 1071/2009 w państwie członkowskim Unii Europejskiej. Poza samym cofnięciem wypisów uprawniony organ może także zawiesić wydawanie dodatkowych wypisów z licencji wspólnotowej. 

Przy obliczaniu częstotliwości występowania wielokrotnych naruszeń bierze się pod uwagę czas, wagę naruszenia oraz średnią liczbę kierowców wykonujących operacje transportowe dla przedsiębiorcy, zgodnie ze wzorem obliczania zawartym w załączniku II do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403.

Procedura ta może zostać wszczęta, gdy zgodnie z powyższym załącznikiem zostaną stwierdzone trzy poważne naruszenia lub jedno bardzo poważne naruszenie w przeliczeniu na kierowcę na rok w danym przedsiębiorstwie. 

Kiedy wygasa licencja transportowa? 

Sytuacje, w których dochodzi do wygaszenia licencji transportowej, zostały wyszczególnione w art. 16 ust. 2 ustawy o transporcie drogowym. Jest to odpowiednio: 

• upływ okresu, na który została udzielona;
• zrzeczenie się licencji;
• śmierć posiadacza licencji (w przypadku licencji na przewóz osób taksówką); 
• likwidacja albo postanowienie o ogłoszeniu upadłości przedsiębiorcy, któremu została udzielona licencja (chyba że zachodzą okoliczności określone w art. 13 ust. 2);
• wygaśnięcie zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego (w przypadku licencji wspólnotowej).

Przedsiębiorca nie może zrzec się licencji transportowej w momencie wszczęcia postępowania o jej cofnięcie. 

W razie cofnięcia licencji lub jej wygaśnięcia, przedsiębiorca ma obowiązek przechowywać i udostępniać osobom uprawnionym do kontroli dokumenty i inne nośniki informacji wymagane przepisami przez okres jednego roku, licząc od dnia, w którym przestał wykonywać transport drogowy.

Pomoc w uzyskaniu licencji z kancelarią LEGALTRANS

Ubieganie się o licencję na przewozy krajowe oraz licencję wspólnotową, która uprawnia do podjęcia i wykonywania przewozów międzynarodowych to złożony i skomplikowany proces, wymagający od przedsiębiorcy dopełnienia licznych formalności. Przypominamy, że już wkrótce, od 21 maja 2022 r. w życie wejdą nowe przepisy dla transportu lekkiego do 3,5 tony. Przedsiębiorcy w międzynarodowych przewozach towarów na terenie UE od tego dnia będą musieli posiadać niewymagane wcześniej zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego oraz licencję wspólnotową. Wszystkie firmy, które potrzebują w tych ostatnich tygodniach profesjonalnego wsparcia w przygotowaniu się na nadchodzące zmiany, zapraszamy serdecznie do kontaktu z naszymi ekspertami z dziedziny prawa transportowego! 

Jak czytamy w uzasadnieniu projektu, dodatkowa masa, którą muszą mieć pojazdy napędzane paliwem alternatywnym lub pojazdy bezemisyjne, będzie określana na podstawie dokumentacji dostarczanej przez producenta w momencie homologacji pojazdu. W praktyce oznacza to, że zmiana instalacji w już użytkowanych pojazdach nie będzie skutkowała możliwością zwiększenia ich dopuszczalnej masy całkowitej o 1 lub 2 tony. To ważna informacja dla wszystkich przedsiębiorców, którzy rozważali tego typu przeróbkę. 

W tym miejscu warto również przypomnieć, że dotychczasowe przepisy rozporządzenia zezwalają na zwiększenie dopuszczalnej masy całkowitej samego pojazdu, jeśli zastosowano w nim technologię napędu niskoemisyjnego. Regulacje te nie odnoszą się natomiast do zespołu pojazdów. W ostatnim przypadku użytkownik ma prawo zwiększyć jedynie masę samego ciągnika siodłowego, co zmniejsza z kolei potencjał ładowności takiego zespołu pojazdów. 

Planowane zmiany mają przyczynić się do poprawy efektywności paliwowej i emisyjnej określonych grup pojazdów i zespołów pojazdów, a także zachęcić przewoźników do wybierania rozwiązań przyjaźniejszych i bezpieczniejszych dla środowiska. W związku z tym, że w samochodach ekologicznych wykorzystuje się elementy napędowe o większej wadze, zwiększenie dopuszczalnej masy całkowitej takich pojazdów zwiększy jednocześnie ich konkurencyjność. 

Pozostałe ze zmian zaplanowanych w rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych pojazdów 

Projekt rozporządzenia Ministra Infrastruktury zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia wprowadza również zmiany w m.in.: 

• § 1 ust. 3 poprzez dodanie pkt 13a i 13b, które w nowy sposób definiują pojazd bezemisyjny oraz bezemisyjny pojazd ciężki. 
• § 2 poprzez dodanie po ust. 19 ust. 20 wskazującego, że w przypadku urządzeń aerodynamicznych montowanych z tyłu pojazdu lub zespołu pojazdów stosuje się wymagania określone w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2019/1916 z dnia 15 listopada 2019 r.
• § 5 ust. 1 określającym dopuszczalny nacisk osi w postaci nadania nowego brzmienia pkt 8a lit. b o treści: „większej niż 1,30 m i nie większej niż 1,80 m (1,30 < d ≤ 1,80) – 27 ton”. Limit ten dotyczy nacisku osi 27 ton dla grupy osi składającej się z trzech osi pojazdów silnikowych, w której co najmniej dwie osie składowe są osiami napędowymi przy odległości między osiami składowymi większej niż 1,30 m i nie większej niż 1,80 m. 
• § 7 poprzez dodanie ust. 3a i 3b wskazujących na obowiązek wyposażenia pojazdu zarejestrowanego po raz pierwszy po dniu 1 stycznia 2022 r. w tylny zderzak lub urządzenie ochronne zabezpieczające przed wjechaniem pod niego innego pojazdu. Zderzaka lub urządzenia ochronnego nie będzie musiał posiadać ciągnik siodłowy, przyczepa dłużycowa, a także pojazd, w przypadku którego takie urządzenie jest niezgodne z jego użytkowaniem na drogach. 
• § 9a-9d, § 9f i § 9h oraz § 9i dotyczących dokonywania zmian konstrukcyjnych w pojazdach określonych kategorii.