Przepisy ustawy prawo o ruchu drogowym jednoznacznie określają, że żaden ładunek nie może powodować przekroczenia dopuszczalnej masy całkowitej lub dopuszczalnej ładowności pojazdu. Wyjątek stanowią przejazdy pojazdami nienormatywnymi, które wymagają jednak uzyskania odrębnego zezwolenia. W przypadku jego braku, gdy organ kontrolujący podczas kontroli drogowej wykaże, że doszło do przekroczenia dopuszczalnych wskazań, wymierza dotkliwą karę pieniężną. Warto przypomnieć, że od 2022 r. sankcje finansowe za przeładowanie pojazdów są większe niż przed laty. 

Kiedy mówimy o przeważeniu pojazdu i czym ono grozi? 

Przeważenie pojazdu stanowi jedno z najczęstszych, najpowszechniejszych naruszeń w polskim transporcie drogowym. Następuje wtedy, gdy ładunek umieszczony na pojeździe doprowadzi do przekroczenia jednego z następujących parametrów:

  • dopuszczalnej masy całkowitej pojazdu, w tym dopuszczalnej ładowności
  • nacisku na jedną z osi samochodu 

Jak możemy zauważyć w aktualnościach widniejących na stronie Głównego Inspektoratu Transportu Drogowego, naruszenia związane z przeładowaniem zdarzają się regularnie. Tylko w ciągu ostatnich kilku dni maja br. inspektorzy stwierdzili przekroczenia dopuszczalnych mas całkowitych pojazdów, za które przewoźnikom grożą kary w łącznej wysokości odpowiednio aż 15 tys. i 18 tys. złotych. Należy mieć na względzie, że przeładowane pojazdy to nie tylko kłopot i zagrożenie dla samego kierowcy, przewoźnika, czy spedytora, ale przede wszystkim innych uczestników ruchu drogowego. Zbyt ciężki samochód ma gorszą sterowność, a także potrzebuje więcej czasu na wyhamowanie. Przeciążone pojazdy wpływają ponadto na infrastrukturę drogową, prowadząc do szybszego niszczenia i zużywania się nawierzchni. 

Do przeważenia dochodzi m.in. na skutek nieprawidłowego rozmieszczenia ładunku w pojeździe oraz stosowania złego trybu załadunku. Należy zwrócić ponadto uwagę na tzw. ograniczenia tonażowe do 8 ton występujące na wielu drogach, w szczególności drogach dojazdowych. Poruszanie się na takim, nawet krótkim fragmencie cięższym pojazdem stanowi naruszenie obowiązujących przepisów. Tego rodzaju odcinki często nie są natomiast w ogóle uwzględniane w planowanych trasach przejazdu. Może zdarzyć się również, że nieprzestrzeganie parametrów dotyczących dopuszczalnej masy całkowitej podyktowane jest chęcią osiągnięcia zysku przez przewoźnika lub wynika z braku możliwości wcześniejszego skontrolowania wagi pojazdu. 

Odpowiedzialność za czynności ładunkowe

Zgodnie z treścią art. 43 ustawy prawo przewozowe, jeżeli umowa lub przepis szczególny nie stanowią inaczej, czynności ładunkowe należą odpowiednio do obowiązków nadawcy lub odbiorcy. 

Nadawca, odbiorca lub inny podmiot wykonujący czynności ładunkowe są zobowiązani wykonać je w sposób zapewniający przewóz przesyłki towarowej:

  • zgodnie z przepisami ruchu drogowego i przepisami o drogach publicznych oraz
  • niepowodujący zagrożenia bezpieczeństwa ruchu drogowego, przekroczenia dopuszczalnej masy pojazdów lub przekroczenia dopuszczalnych nacisków osi.

W praktyce do odpowiedzialności za przekroczenie dopuszczalnej masy całkowitej, ładowności, czy nacisku na osie najczęściej pociągany jest przedsiębiorca transportowy. Kary mogą grozić jednak także innym podmiotom wykonującym czynności związane z przejazdem takiego pojazdu (m.in. kierowcy, załadowcy, spedytorowi, organizatorowi transportu), jeżeli tylko zostanie im udowodnione, że godzili się na dokonanie tego typu naruszeń lub przyczynili się do ich powstania. Poza osobami faktycznie wykonującymi załadunek odpowiedzialność spoczywa zatem również na innych podmiotach uczestniczących w transporcie, które wiedziały i miały wpływ na dokonywane naruszenia oraz nie zapobiegły im. 

Ustalenie, kto faktycznie wykonywał załadunek i brał udział w czynnościach związanych z przejazdem pojazdu nienormatywnego bez zezwolenia, przy jednoczesnym wykazaniu zachowania należytej staranności i braku wpływu na czynności załadunkowe może spowodować uwolnienie się od odpowiedzialności za przeważenie. 

Kary za naruszenie przepisów dotyczących dopuszczalnej masy pojazdu 

Załącznik numer 3 ustawy o transporcie drogowym określa, jakie kary grożą za naruszenie przepisów dotyczących masy pojazdów. Sankcje finansowe są nakładane również za nieprzestrzeganie określonych przepisami prawa wymiarów – szerokości i długości. 

Im większe przekroczenie dopuszczalnej masy (i odpowiednio wymiarów), tym większa kara. W zależności od danej grupy pojazdów sankcje te prezentują się następująco: 

  • Za dopuszczenie do wykonywania przewozu drogowego przeładowanym pojazdem lub zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony do 12 ton grożą kary finansowe w wysokości od 500 zł do 5 tys. złotych. 
  • Za dopuszczenie do wykonywania przewozu drogowego przeładowanym pojazdem lub zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 12 ton grożą kary finansowe w wysokości od 1 tys. złotych do 10 tys. złotych.
  • Za dopuszczenie do wykonywania międzynarodowego przewozu drogowego przeładowanym pojazdem lub zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 2,5 tony do 3,5 tony grożą kary finansowe w wysokości od 500 zł do 2 tys. złotych. 

Należy przy tym pamiętać, że kary za przejazd po drogach publicznych pojazdów nienormatywnych, czyli pojazdów, których masa lub wymiary przekraczają dopuszczalne wskazania bez zezwolenia lub z naruszeniem jego postanowień, przewiduje także ustawa prawo o ruchu drogowym. Maksymalna kara pieniężna za przejazd pojazdu nienormatywnego bez zezwolenia wynosi 15 tys. złotych. 

Gdy podczas kontroli dojdzie do stwierdzenia naruszeń, poza nałożeniem sankcji finansowych następuje ponadto zatrzymanie pojazdu. Zwolnienie nastąpi jedynie wtedy, gdy możliwe będzie przeładowanie towaru na inny samochód. W pozostałych przypadkach pojazd wraz z ładunkiem usuwa się na parking na koszt firmy transportowej. 

Powrót do listy aktualności

Facebook