piotrZgodnie z art. 12 rozporządzenia (WE) 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz.U.UE.L.2006.102.1, z późn. zm.)

Pod warunkiem, że nie zagraża to bezpieczeństwu drogowemu oraz umożliwia osiągnięcie przez pojazd odpowiedniego miejsca postoju, kierowca może odstąpić od przepisów art. 6-9 w zakresie niezbędnym dla zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu lub ładunku. Kierowca wskazuje powody takiego odstępstwa odręcznie na wykresówce urządzenia rejestrującego lub na wydruku z urządzenia rejestrującego, albo na planie pracy najpóźniej po przybyciu do miejsca pozwalającego na postój.

Podobnie brzmi art. 9 Umowy europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), sporządzonej w Genewie dnia 1 lipca 1970 r. (Dz.U.1999.94.1087)

Pod warunkiem, że nie zagraża to bezpieczeństwu na drodze oraz w celu umożliwienia kierowcy dojazdu do odpowiedniego miejsca postoju, kierowca może odstąpić od postanowień niniejszej umowy w zakresie niezbędnym dla zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu lub jego ładunku. Kierowca podaje rodzaj i powód odstąpienia od tych postanowień na wykresówce lub na wydruku z przyrządu kontrolnego lub w swojej karcie dziennej najpóźniej po dojechaniu do odpowiedniego miejsca postoju.

Prawodawca wspólnotowy oraz umowa międzynarodowa wyraźnie dopuszczają możliwość dokonania odstępstwa od przepisów dotyczących czasu prowadzenia pojazdu, przerw i odpoczynków. Należy mieć jednak świadomość, że przepisy te zostały przewidziane na wyjątkowe sytuacje i ich stosowanie nie może stać się sposobem usprawiedliwiania błędów kierowcy lub osoby zarządzającej, które wynikają np. z nieprawidłowego zaplanowania przewozu.

Kwestia sposobu korzystania z powyższych przepisów została wyjaśniona w wytycznej nr 1 oraz nr 3 Komisji Europejskiej Prawo socjalne w transporcie drogowym, wytycznej Głównego Inspektora Transportu Drogowego z dnia 28 lipca 2011 roku oraz w licznych orzeczeniach sądowych.

Wytyczna KE nr 1:

Artykuł: 12 rozporządzenia (WE) nr 561/2006

Podejście, jakie należy zastosować: Artykuł 12 zawiera przepisy pozwalające kierowcy na odstępstwo od wymogów w zakresie minimalnego okresu odpoczynku i maksymalnego czasu prowadzenia pojazdu, określonych w art. 6 – 9, w celu znalezienia odpowiedniego miejsca postoju. Artykuł ten nie upoważnia kierowcy do odstępstw od rozporządzenia z powodów, które były znane przed rozpoczęciem podróży. Został on wprowadzony, aby umożliwić kierowcom prawidłową reakcję w sytuacjach niespodziewanego braku możliwości spełnienia

wymogów rozporządzenia w trakcie podróży, tj. w sytuacjach nadzwyczajnych trudności, niezależnych od woli kierowcy oraz ewidentnie nieuniknionych i niedających się przewidzieć,

nawet przy zachowaniu najwyższej staranności. Odstępstwo ma również na celu zapewnienie

bezpieczeństwa osób, pojazdu i ładunku oraz uwzględnienie w każdej sytuacji wymogu

bezpieczeństwa drogowego. (…) Kierowca musi bezwzględnie przestrzegać przepisów i nie przekraczać dopuszczalnego czasu prowadzenia pojazdu, za wyjątkiem wystąpienia nieprzewidzianych i wyjątkowych okoliczności, gdy nie jest w stanie przestrzegać rozporządzenia bez powodowania zagrożenia dla bezpieczeństwa drogowego, bezpieczeństwa osób, pojazdu i ładunku. Jeśli kierowca zdecyduje, że konieczne jest odstępstwo od rozporządzenia i że nie będzie ono zagrażało bezpieczeństwu drogowemu, musi on/ona wskazać odręcznie charakter odstępstwa i jego przyczyny (w jakimkolwiek języku wspólnotowym, na wykresówce urządzenia rejestrującego lub na wydruku z urządzenia rejestrującego albo w planie pracy), natychmiast po zatrzymaniu się.

Pełny tekst dostępny na stronie:  http://ec.europa.eu/transport/modes/road/social_provisions/doc/guidance_1_pl.pdf ,X 2015

 Wytyczna KE nr 3:

Artykuł: 4 lit. d) i f) rozporządzenia (WE) nr 561/2006

Podejście, jakie należy zastosować: Zasadniczo w trakcie dziennego lub tygodniowego odpoczynku kierowca powinien mieć możliwość swobodnego dysponowania swoim czasem i nie powinien mieć obowiązku pozostawania w zasięgu swojego pojazdu. W zasadzie przerwanie dziennego lub tygodniowego odpoczynku bądź przerwy stanowi naruszenie przepisów (chyba, że ma zastosowanie „przypadek promu lub pociągu” (art. 9 ust. 1). Jednak na terenie terminalu lub na parkingu może zdarzyć się nagła nieprzewidziana sytuacja lub nagła potrzeba wymagające przestawienia pojazdu. Na terenie terminalu zazwyczaj jest kierowca (pracownik terminalu), który w razie konieczności może przestawić pojazd. Jeśli nie ma takiego pracownika, a przestawienie pojazdu jest nieuniknione ze względu na nadzwyczajne okoliczności, kierowca może przerwać swój odpoczynek jedynie na polecenie właściwego organu lub pracownika terminalu, upoważnionych do wydawania poleceń dotyczących przestawienia pojazdu. W pozostałych miejscach (np. na parkingu, na przejściach granicznych i w razie nagłej potrzeby), jeśli występują obiektywne nagłe przyczyny, w związku z którymi pojazd musi zostać przestawiony lub jeśli policja lub inna władza (np.: strażak, organy administracji drogowej, celnik, itp.) wydadzą polecenie przestawienia pojazdu, kierowca musi przerwać swój odpoczynek lub przerwę na kilka minut i w takim przypadku nie powinien być ścigany za złamanie przepisów. Jeśli pojawi się taka konieczność, organy kontrolne państw członkowskich muszą zastosować pewną tolerancję oceniając indywidualne przypadki. Każdy przypadek przerwania odpoczynku lub przerwy musi zostać ręcznie zarejestrowany przez kierowcę oraz, w razie możliwości, potwierdzony przez właściwy organ, który wydał kierowcy polecenie przestawienia pojazdu.

Pełny tekst dostępny na stronie:  http://ec.europa.eu/transport/modes/road/social_provisions/doc/guidance_3_pl.pdf ,X 2015

 Wytyczna GITD z 28.07.2011 roku.

W odniesieniu do zastosowania wytycznej KE nr 3 należy uznać, że każdy przypadek przerwania odpoczynku lub przerwy powinien zostać opisany przez kierowcę oraz w razie możliwości potwierdzony przez organ, który nakazał przestawić pojazd.

Jeśli jednak kierowca popełnia naruszenie polegające na skróceniu przerwy lub odpoczynku, albo nie odbiera ich wcale to zastosowanie może mieć art. 12 rozporządzenia (WE) 561/2006. Podobnie, jeśli kierowca narusza normy dotyczące czasu prowadzenia pojazdu. Organ oceniając zasadność skorzystania z odstępstwa bada historię zapisów na karcie kierowcy lub wykresówkach i ocenia czy kierowca zazwyczaj stosuje się do przepisów prawa oraz czy uchybienia nie mają regularnego charakteru. Ponadto wydłużenie czasu prowadzenia pojazdu nie może skutkować tym, że kierowca zaoszczędzi czas skracając również przerwę lub odpoczynek. Powodem odstępstwa może być poważny wypadek drogowy, ekstremalne warunki pogodowe, objazdy, brak miejsca na parkingu – wyliczenie to ma jednak charakter orientacyjny, a każdy przypadek odstępstwa powinien być indywidualnie zbadany.

Kierowca powinien opisać uchybienie na wykresówce, wydruku lub planie pracy natychmiast po zatrzymaniu pojazdu.

Opis powinien zawierać rodzaj odstępstwa, powód, podstawę prawną i podpis kierowcy. Nasza propozycja opisu to:

Art. 12 rozp. (WE) 561/2006 wydłużam okres prowadzenia pojazdu o 16 minut w celu zapewnienia bezpieczeństwa osób, pojazdu i ładunku z powodu ………………………………………….

Podpis ………………..

 

Przykładowe orzeczenia dotyczące art. 12 rozporządzenia (WE) 561/2006

„Roboty remontowe na drodze , zwłaszcza trwające dłuższy okres czasu, niesposób traktować jako siłę wyższą, zwalniającą przewoźnika od odpowiedzialności za naruszenie przepisów o  czasie pracy kierowców , która to okoliczność stanowi zagrożenie bezpieczeństwa ruchu  drogowego.” – Wyrok NSA 2012.03.06, II GSK 71/11, LEX nr 1125480

„Trudne warunki atmosferyczne w postaci intensywnych opadów deszczu niestanowią okoliczności niemożliwej do przewidzenia , dającej podstawę do zastosowania art.12rozporządzenia nr561/2006(…) Zmienna sytuacja atmosferyczna , w tym opady są okolicznościami, które przedsiębiorca powinien uwzględniać ,organizując pracę kierowców.(…)Tylko zupełnie wyjątkowo w sytuacji, gdy opady nadłuższy czasu niemożliwiają poruszanie się pojazdów, możliwe jest uznanie, że mamiejsce sytuacja nadzwyczajna, wyjątkowa.” – Wyrok WSA w Lublinie 2012.01.12, IIISA/Lu542/11, LEXnr1121679

piotrPiotr Zaszczudłowicz – prawnik Kancelarii Transportowej LEGALTRANS

 

Powrót do listy aktualności

Facebook