Dla zapewnienia bezpieczeństwa transportu, w tym i samego przewożonego towaru kluczowe pozostają prawidłowe rozmieszczenie i zabezpieczenie ładunku w pojeździe. Podczas dokonywania tych czynności pod uwagę należy wziąć wiele przepisów, które w szczegółowy sposób odnoszą się do tego zagadnienia.

Aby znaleźć odpowiedzi na pytania, jak prawidłowo zabezpieczyć towar w trakcie transportu oraz kto odpowiada za przewożony ładunek, konieczne jest odwołanie się do kilku różnych aktów prawnych. To w szczególności:

• Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 25 stycznia 2018 r. w sprawie sposobu przewozu ładunku;
• Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/47/UE z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie drogowej kontroli technicznej dotyczącej zdatności do ruchu drogowego pojazdów użytkowych poruszających się w Unii oraz uchylająca dyrektywę 2000/30/WE (załącznik III pkt 1); 
• Konwencja o Umowie międzynarodowego przewozu drogowego towarów (CMR) z dnia 19 maja 1956 r.;
• Ustawa prawo przewozowe z dnia 15 listopada 1984 r.;
• Unijna norma PN-EN 12195.

Jak prawidłowo rozmieścić ładunek w przyczepie? 

Podczas rozmieszczania ładunku w każdym przypadku kluczowe pozostaje takie rozlokowanie go w przyczepie, aby zapewnić odpowiednią moc nacisku na osie pojazdu. Ładunek zawsze należy umieszczać dlatego równomiernie na całej dostępnej powierzchni. Jest to zadanie proste, jeśli zajmuje on całą przyczepę aż po brzegi. W takiej sytuacji nie zachodzi ryzyko przemieszczania się towaru podczas gwałtownego hamowania, czy wchodzenia w zakręty. Równomiernie rozmieszczony ładunek wpływa nie tylko na względy bezpieczeństwa i komfort jazdy, ale także mniejsze zużycie paliwa. Jeżeli towar wypełnia całą przestrzeń ładunkową, do jego zabezpieczenia stosuje się mocowanie blokowe. Można skorzystać z niego jednak wyłącznie wtedy, gdy towar da się ułożyć ciasno oraz, gdy idealnie wypełnia on całą wolną przestrzeń. W takim przypadku nie ma również potrzeby stosowania dodatkowych mat antypoślizgowych, siatek, lin oraz innych akcesoriów montażowych. 

Oczywiście zdarzają się także sytuacje odmienne, w których towar przewożony jest w mniejszej ilości, powodując powstawanie pustych przestrzeni ładunkowych. Wtedy też osoby odpowiedzialne za załadunek i zabezpieczenie towaru są zobowiązane skorzystać z elementów i metod takich jak:

• belki rozporowe
• odciągi transportowe (mocowanie za pomocą odciągów prostych lub odciągiem przepasującym do góry)
• poduszki powietrzne – worki sztauerskie 
• pasy transportowe
• ryglowania 

Niezależnie od tego, czy towar wypełnia całą przestrzeń ładunkową, czy też jedynie jej część, nie wolno zapominać ponadto, jaką rolę w procesie ochrony towaru odgrywa jego właściwe opakowanie. Właściwości, jakimi będzie się ono wyróżniać, muszą odpowiadać właściwościom samego ładunku, a także uwzględniać czas i odległość transportu oraz jego warunki. Opakowanie ma za zadanie jako pierwsze ochraniać ładunek przed uszkodzeniami mechanicznymi, czynnikami klimatycznymi, jego kradzieżą, czy zawieruszeniem poszczególnych elementów. 

Podstawowe zasady dotyczące rozmieszczania i zabezpieczania ładunku 

Mając na względzie treść ww. aktów prawnych, możemy wskazać kilka podstawowych zasad, których należy przestrzegać podczas każdego rozmieszczania i zabezpieczania ładunku. 

• Ładunek powinien być umieszczony na podłodze przestrzeni ładunkowej pojazdu w sposób zapewniający jego stabilność.
• Środek ciężkości ładunku powinien znajdować się możliwie najniżej i najbliżej osi wzdłużnej pojazdu.
• Stabilność ładunku zapewnia się przez równomierne rozłożenie ciężaru oraz jak najniższe położenie środka ciężkości ładunku. 
• Ładunek umieszczony na podłodze przestrzeni ładunkowej powinien być zabezpieczony w sposób uniemożliwiający jego przemieszczanie, przechylenie albo wywrócenie oraz pozwalający zrównoważyć siły wynikające z przyspieszenia lub hamowania (w kierunku jazdy: 80% ciężaru ładunku; w kierunku bocznym: 50% ciężaru ładunku; w kierunku przeciwnym do kierunku jazdy: 50% ciężaru ładunku).
• Ładunek powinien być zamocowany z uwzględnieniem współczynnika tarcia, w taki sposób, aby nie mógł przemieszczać się podczas przewozu lub spowodować wywrócenia pojazdu w wyniku drgań oraz sił działających na ładunek, a także z zapewnieniem bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Aby zwiększyć współczynnik tarcia, dozwolone jest stosowanie pomiędzy podłogą przestrzeni ładunkowej a ładunkiem albo pomiędzy częściami ładunku dodatkowych środków zabezpieczających.

Rozmieszczenie ładunku oraz mocowanie należy sprawdzać podczas każdego załadunku, częściowego rozładunku lub przeładunku, a także po każdym gwałtownym hamowaniu lub innym zdarzeniu mogącym negatywnie oddziaływać na mocowanie ładunku.