W listopadzie 2021 roku Sejm uchwalił projekt ustawy o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja koncentruje się na usprawnieniu postępowań dotyczących udzielania cudzoziemcom zezwoleń na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w szczególności zezwoleń na pobyt czasowy i pracę. Nowe regulacje mają sprawić, że legalizacja pobytu cudzoziemców w Polsce stanie się łatwiejsza. Za ustawą głosowało 428 posłów, przeciw 6, a jedna osoba wstrzymała się od głosu. Teraz prace nad projektem prowadzi Senat.
Potrzeba zmian w ustawie o cudzoziemcach to efekt wzrostu liczby napływających wniosków o udzielenie zezwoleń na pobyt na terenie RP, a także mniejszej wydajności pracy urzędów, wynikającej z trwającej pandemii. Obcokrajowcy wnioskują najczęściej o jednolite zezwolenie na pobyt i pracę, dlatego celem nowelizacji jest usprawnienie i uproszczenie takiego postępowania.
Jakie rozwiązania znalazły się w projekcie ustawy o cudzoziemcach?
- Rezygnacja z wymogu posiadania miejsca zamieszkania i źródła stałego dochodu
Do uproszczenia wydawania zezwoleń na pobyt czasowy i pracę ma dojść w szczególności na skutek zrezygnowania z wymogu posiadania zagwarantowanego mieszkania i źródła regularnego, pewnego dochodu. Wnioskodawca, który ubiega się o legalizację pobytu, musi otrzymywać jednak wynagrodzenie za pracę w wysokości nie niższej niż wynagrodzenie minimalne, niezależnie od stosunku prawnego oraz wymiaru czasu pracy.
- Nowy tryb zmiany zezwoleń na pobyt czasowy i pracę
Projekt przewiduje również nowy tryb zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę przy zmianie podmiotu, który powierza wykonanie pracy lub w warunkach zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę.
- Poszerzenie katalogu okoliczności niepowodujących zmiany zezwolenia na pobyt i pracę
Kolejną z planowanych reform jest poszerzenie katalogu okoliczności, które nie będą powodować konieczności zmiany zezwolenia na pobyt i pracę. Zgodnie ze znowelizowaną treścią art. 119 ustawy o cudzoziemcach ma być to:
- zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi,
- przejęcie pracodawcy lub jego części przez innego pracodawcę,
- przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę,
- zastąpienie umowy cywilnoprawnej umową o pracę,
- zmiana nazwy stanowiska, na jakim cudzoziemiec wykonuje pracę, przy jednoczesnym zachowaniu zakresu jego obowiązków,
- zwiększenie wymiaru czasu pracy przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia
- Przyspieszenie wydawania zezwoleń dla określonej grupy cudzoziemców
Nowelizacja zakłada także uproszczenia dla cudzoziemców, którzy planują podjąć się pracy w podmiotach o szczególnym znaczeniu strategicznym dla polskiej gospodarki. Tacy obcokrajowcy będą mogli skorzystać z przyspieszonych trybów uzyskania zezwoleń na pobyt czasowy i pracę. Podmioty o szczególnym znaczeniu strategicznym dla polskiej gospodarki ma określi minister właściwy do spraw gospodarki.
- Wydłużenie terminu dla pracodawcy na powiadomienie o rozpoczęciu pracy
Na posiedzeniu Sejmu posłowie zagłosowali za poprawką, która zezwala pracodawcy na powiadomienie o podjęciu pracy przez cudzoziemca w terminie siedmiu dni od dnia jej rozpoczęcia wskazanego w ewidencji oświadczeń, a nie w dniu jej rozpoczęcia.
W nowelizacji przewidziano ponadto zmiany w postępowaniach w sprawie wydawania zezwoleń na pracę sezonową oraz ułatwienia we wnioskowaniu o Kartę Polaka. Zmienić mają się również oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi – okres dopuszczalnej pracy ulegnie wydłużeniu do 24 miesięcy.
Do postępowań wszczętych i pozostających w toku przed dniem wejścia w życie postanowień projektowanej ustawy mają znaleźć zastosowanie szczególne regulacje o czasowym charakterze. Przewidują one możliwość skorzystania z uproszczonego trybu o wydawanie zezwoleń na pobyt czasowy i pracę na terenie RP.
Ustawa ma wejść w życie 14 dni od jej ogłoszenia. Na tę chwilę pracę nad projektem nie zostały jeszcze ukończone.