Podobnie jak w innych krajach UE, tak również w naszym kraju przejazd po wybranych odcinkach dróg jest płatny. Opłatom tym podlegają nie tylko samochody ciężarowe i autobusy, ale w niektórych przypadkach także samochody osobowe i motocykle. Jakie są opłaty za drogi w Polsce i gdzie takie obowiązują dla tirów? Czy w 2025 roku coś zmieniło się lub ma zmienić w poborze opłat w naszym kraju, zwłaszcza w odniesieniu do ciężarówek powyżej 3,5 tony?
Myśląc o opłatach drogowych w Polsce, pierwszym skojarzeniem dla wielu jest z pewnością e-TOLL. Tymczasem nie wolno zapominać, że w naszym kraju funkcjonuje również trzech innych, prywatnych koncesjonariuszy, uprawnionych do pobierania opłat na określonych odcinkach autostrad. Oto jak prezentują się opłaty drogowe w Polsce powyżej 3,5 tony:
Opłaty za drogi w Polsce: e-TOLL i prywatni koncesjonariusze
Głównym systemem poboru opłat drogowych w Polsce jest e-TOLL, który w 2021 roku stał się następcą funkcjonującego od 2011 roku systemu viaTOLL. Nadzór nad systemem e-TOLL sprawuje Krajowa Administracja Skarbowa, a podlegają mu wszystkie płatne odcinki dróg w Polsce, zarządzane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Na sieć e-TOLL składa się teraz łącznie ponad 5000 km dróg płatnych.
Obowiązek uiszczania opłat w tym systemie spoczywa na właścicielach, użytkownikach i posiadaczach pojazdów samochodowych lub zespołów pojazdów o DMC większej niż 3,5 tony, a także autobusów, niezależnie od ich DMC. Pod e-TOLL podlegają również samochody osobowe z przyczepą i samochody dostawcze, jeśli ich DMC przekracza 3,5 tony. Natomiast w przypadku pojazdów cięższych opłat nie uiszcza się od maszyn rolniczych.
Pełna lista odcinków dróg płatnych w Polsce powyżej 3,5 t, objęta e-TOLL, jest dostępna tutaj: https://etoll.gov.pl/media/izdn05mx/lista-odcinkow-drog-platnych-w-e-toll-od-1112024-r.pdf.
Poza systemem e-TOLL i składającą się na niego siecią dróg płatnych na pobór opłat należy przygotować się także na innych odcinkach, należących do prywatnych koncesjonariuszy. Mowa o następujących, koncesyjnych odcinkach dróg płatnych w Polsce:
- Autostrada A4 na odcinku Katowice – Kraków
- Autostrada A1 na odcinku Rusocin – Nowa Wieś
- Autostrada A2 na odcinku Świecko – Nowy Tomyśl – Konin
Opłaty drogowe w Polsce powyżej 3,5 tony – stawki
Ile kosztują drogi płatne w Polsce powyżej 3,5 t? Konkretne stawki w przypadku systemu e-TOLL zależą przede wszystkim od:
- klasy drogi (autostrady, drogi ekspresowe, drogi główne, drogi główne ruchu przyspieszonego),
- DMC pojazdu,
- klasy emisji spalin
Z wysokością stawek dla autostrad i dróg ekspresowych w e-TOLL można zapoznać się tutaj: https://etoll.gov.pl/media/jrpnntaj/wysokosc-stawek-a-i-s-2024.pdf, a dla pozostałych dróg w e-TOLL tutaj: https://etoll.gov.pl/media/ok0l33d1/wysokosc-stawek-g-i-gp-2024.pdf.
Ogólna zasada jest oczywiście taka, że im „niższa” klasa drogi, lżejszy pojazd i lepsza, a więc bardziej ekologiczna norma spalin, tym niższe opłaty drogowe w Polsce powyżej 3,5 tony.
Tak prezentują się opłaty za drogi w Polsce w systemie e-TOLL. Stawki za płatne odcinki, którymi zarządzają prywatni koncesjonariusze, są z kolei uzależnione głównie od:
- długości przejechanego odcinka i
- rodzaju (kategorii) pojazdu.
Szczegółowe informacje o obowiązujących opłatach są dostępne pod adresem:
https://a1.com.pl/kalkulator-oplat-i-planowanie-podrozy/ (autostrada A1)
https://www.autostrada-a2.pl/oplaty/ (autostrada A2)
https://www.autostrada-a4.com.pl/pl/oplaty/kalkulator-oplat (autostrada A4).
Opłaty drogowe – Polska: jak naliczane są płatności?
Opłaty za drogi w Polsce są pobierane na różne sposoby.
System e-TOLL wykorzystuje do tego nowoczesne technologie nawigacji satelitarnej GNSS, które przesyłają dane geolokalizacyjne do systemu i na tej podstawie naliczana jest opłata elektroniczna. Aby jednak taki przesył danych był w ogóle możliwy, w pojeździe musi zostać zainstalowane urządzenie lokalizacyjne (urządzenie pokładowe OBU, zewnętrzny system lokalizacyjny ZSL albo aplikacja mobilna e-TOLL). Użytkownicy dokonują płatności w formie konta przedpłaconego albo konta z odroczonym terminem płatności. Kierowcy pojazdów ciężarowych, którzy korzystają z dróg, na których obowiązuje nowy system poboru opłat e-TOLL, nie muszą tym samym zatrzymywać się już na bramkach, by uregulować należną kwotę.
Opłaty za pozostałe drogi w Polsce (odcinki koncesyjne) są natomiast pobierane w różnych formach, w zależności od systemu przyjętego przez danego koncesjonariusza. Znane są zarówno klasyczne płatności manualne gotówkowe lub bezgotówkowe na bramkach, jak i płatności automatyczne z możliwością szybkiego przejazdu (zdalny odczyt tablic rejestracyjnych).
Nowe opłaty drogowe w Polsce
Nowe opłaty drogowe w Polsce dla ciężarówek wprowadzono 1 listopada 2024 roku, kiedy to rozszerzono system e-TOLL o nowe, płatne odcinki dróg. Co jednak istotne, zmiana ta polegała głównie na przedłużeniu dróg, które już wcześniej podlegały stosownej opłacie.
Lista nowych odcinków dróg płatnych w Polsce powyżej 3,5 t, objęta e-TOLL i obowiązująca od 1 listopada 2024 roku, jest dostępna tutaj: https://etoll.gov.pl/media/tcvoudk1/lista-nowych-odcinkow-drog-platnych-pdf.pdf.
Opłaty drogowe dla ciężarówek w Polsce 2025
Pod koniec ubiegłego roku na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz ustawy o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym, który przewiduje pewne zmiany w opłatach drogowych w Polsce powyżej 3,5 tony – wprowadzenie dwóch nowych rodzajów opłaty elektronicznej.
Powołując się na treść uzasadnienia tego projektu, nowe opłaty drogowe dla ciężarówek w Polsce pobierane w formie elektronicznej, mają tym samym składać się w sumie z trzech części:
1) opłaty infrastrukturalnej – dotychczas pobieranej;
2) opłaty z tytułu kosztów zewnętrznych, nakładanej na podstawie emisji CO2 pojazdu – nowej opłaty, co stanowi wdrożenie wymogu zawartego w dyrektywie 2022/362;
3) opłaty z tytułu kosztów zewnętrznych, nakładanej ze względu na zanieczyszczenie powietrza – nowej opłaty, co stanowi wdrożenie wymogu zawartego w dyrektywie 2022/362.
Zmiany te wynikają z konieczności wdrożenia do polskiego systemu prawnego wspomnianej powyżej unijnej dyrektywy, co ma z kolei przyczynić się do osiągnięcia celów UE w zakresie klimatu i energii.
Źródło:
https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12392002/katalog/13097044#13097044