Od 1 listopada 2024 r. na niektórych przewoźników drogowych zostały nałożone nowe obowiązki. Mowa o przewoźnikach niemających swojej siedziby w państwie członkowskim UE. Od teraz wszystkie realizowane przez nich międzynarodowe przewozy rzeczy i przewozy kabotażowe wymagają, jeśli trasa przejazdu biegnie przez Polskę, dokonania zgłoszenia w systemie SENT. W przeciwnym razie grożą im dotkliwe kary finansowe, wynoszące nawet 12 tys. zł.
Zmiany wprowadzone ustawą z dnia 25 września 2024 r. o zmianie ustawy o delegowaniu kierowców w transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw stanowią odpowiedź na liczne protesty środowiska transportowego w sprawie zapewnienia ochrony przed nieuczciwą konkurencją oraz skuteczniejszego kontrolowania i monitorowania przewozów wykonywanych w Polsce przez podmioty zagraniczne.
Od 1 listopada obowiązek rejestracji w systemie SENT dotyczy przewoźników z państw nienależących do UE, EOG i Szwajcarii, jednakże już wkrótce, bo od 1 stycznia 2025 r. w pewnych przypadkach obejmie on także przewoźników z obszaru UE, a więc mających swoją siedzibę w jednym z państw członkowskich.
SENT – co to znaczy?
SENT to System Elektronicznego Nadzoru Transportu drogowego i kolejowego, monitorowany i zarządzany przez Krajową Administrację Skarbową. Do tej pory SENT był znany przede wszystkim z tego, że obowiązkowej rejestracji w nim podlegały towary wrażliwe, takie jak paliwo, alkohole, susz tytoniowy, a także niektóre produkty rolne i spożywcze.
Warto jednak podkreślić, że nowy obowiązek, który 1 listopada 2024 r. został nałożony na przewoźników spoza UE, rozciąga się na wszystkie przewozy wykonywane przez te podmioty, niezależnie od rodzaju przewożonych towarów. Zgłoszenia w rejestrze SENT należy zatem dokonać nawet wtedy, gdy przewoźnik spoza UE nie transportuje przez Polskę towarów wrażliwych.
Kiedy musi nastąpić zgłoszenie do SENT przez przewoźnika spoza UE?
Zgłoszenie przewozu do rejestru SENT i uzyskanie dla takiego przewozu numeru referencyjnego powinno nastąpić przed przekroczeniem granicy z Polską, gdy wykonywany jest międzynarodowy przewóz drogowy rzeczy, o którym mowa w art. 28 ust. 1 i 1a ustawy o transporcie drogowym, a także przewóz kabotażowy, o którym mowa w art. 29, przez podmiot niemający siedziby w państwie UE, Szwajcarii lub państwie członkowskim EFTA, jeśli do takich przewozów wymagane jest:
- zezwolenie na wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego rzeczy;
- zezwolenie EKMT;
- zezwolenie na przewóz kabotażowy.
Ponadto zgłoszenia do systemu SENT wymaga się przy przewozie międzynarodowym, który może odbywać się bez takiego zezwolenia (np. na mocy umów dwustronnych z RP).
SENT – jak zgłosić przewóz międzynarodowy?
Dokonywanie zgłoszeń również odbywa się poprzez platformę PUESC, jednakże tym razem wyodrębniono w niej 3 dedykowane formularze (Formularze RMPD – Rejestracja Międzynarodowych Przewozów Drogowych).
- RMPD100 – Zgłoszenie przewozu przez przewoźnika
- RMPD – Aktualizacja
- RMPD406 – Weryfikacja przez kierującego statusu zgłoszenia w zakresie tego, czy zgłoszenie zostało dokonane i jest aktualne.
Na wypadek niedostępności PUESC i formularzy RMPD przepisy przewidują także procedurę awaryjną. W takim przypadku podmioty, które podlegają obowiązkowi rejestracji w SENT, powinny przesłać dokument zastępujący zgłoszenie do GITD i uzyskać od tego organu potwierdzenie przyjęcia tego dokumentu.
Po dokonaniu zgłoszenia do SENT w jednym bądź drugim trybie zagraniczny podmiot wykonujący przewóz przekazuje kierującemu pojazdem numer referencyjny albo dokument zastępujący zgłoszenie i potwierdzenie przyjęcia dokumentu zastępującego zgłoszenie. W przypadku nieotrzymania przez kierującego tych dokumentów kierujący jest zobowiązany odmówić rozpoczęcia przewozu towaru, ponieważ brak ich okazania podczas kontroli zagrożono karą 1500 zł.
Jakie kary za brak zgłoszenia w SENT?
Jak wynika z przepisów i materiałów przygotowanych przez Ministerstwo Infrastruktury, przewozy wykonane bez zgłoszenia do RMPD są traktowane jako wykonywane bez zezwolenia na transport drogowy rzeczy, a niezarejestrowanie danego transportu w rejestrze zgłoszeń stanowi przesłankę do zatrzymania pojazdu przez uprawnione służby i nałożenia kar finansowych. Wysokość kar finansowych dla przewoźników spoza UE określa załącznik nr 3 ustawy o transporcie drogowym.
Wykonywanie przewozu drogowego rzeczy bez zgłoszenia do rejestru zgłoszeń, w przypadku, o którym mowa w art. 28b ustawy o transporcie drogowym albo zgłoszenie danych i informacji niekompletnych lub niezgodnych ze stanem faktycznym zostało zagrożone karą w wysokości 12 000 zł.
Natomiast wykonywanie przewozu drogowego rzeczy, w przypadku, o którym mowa w art. 28b ustawy o transporcie drogowym z naruszeniem obowiązku, o którym mowa w art. 10a ust. 1 ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi, czyli obowiązku przekazywania danych geolokalizacyjnych, jest zagrożone karą w wysokości 10 000 zł.
W razie zaistnienia trudności w dostosowaniu się do nowych wymogów zapraszamy do skorzystania z porady prawnej naszej kancelarii transportowej LEGALTRANS, która zadba o to, by przewozy drogowe rzeczy były wykonywane zgodnie z obowiązującymi przepisami i nie narażały Państwa na ryzyko nałożenia wysokich kar pieniężnych!