Od 1 listopada wszyscy przewoźnicy z krajów trzecich, jeśli wykonują przewóz drogowy do, przez lub z terytorium Polski, mają obowiązek dokonać zgłoszenia w SENT, a dokładnie specjalnie utworzonym do tego rejestrze RMPD, niezależnie od rodzaju przewożonych towarów. Zmiany te są odpowiedzią na postulaty środowiska transportowego w sprawie zwiększenia skuteczności monitorowania i kontrolowania podmiotów zagranicznych oraz ochrony przed nieuczciwą konkurencją.
System SENT, czyli System Elektronicznego Nadzoru Transportu, nad którym nadzór sprawuje Krajowa Administracja Skarbowa, to system, w którym do tej pory rejestrowany był przede wszystkim przewóz towarów wrażliwych oraz niektórych produktów rolnych i spożywczych. Jednak od 1 listopada obowiązek zgłoszenia do SENT spoczywa również na wszystkich przewoźnikach niemających swojej siedziby w UE, Szwajcarii ani państwie członkowskim EFTA, bez względu na to, co przewożą.
SENT – kogo dotyczy po zmianach od 1 listopada 2024 r.?
Od 1 listopada 2024 r. pod SENT podlegają wszyscy przewoźnicy z państw trzecich, jeśli wykonują oni międzynarodowy przewóz drogowy rzeczy (w tym przewóz kabotażowy) na terenie Polski, dla którego wymagane jest: zezwolenie na wykonywanie międzynarodowego transportu drogowego rzeczy, wielostronne zezwolenie EKMT, zezwolenie na przewóz kabotażowy. Ponadto obowiązek dokonania zgłoszenia spoczywa także na tych przewoźnikach, którzy wykonują przewozy międzynarodowe niewymagające posiadania stosownego zezwolenia, np. w związku z liberalizacją umów dwustronnych z Polską.
Raz jeszcze podkreślamy, że od 1 listopada rejestracja w SENT jest obligatoryjna również wtedy, gdy przewóz wykonywany przez przewoźnika z kraju trzeciego nie dotyczy towarów wrażliwych.
SENT – jak zgłosić przewóz z kraju trzeciego?
Zgłoszenia należy dokonywać za pośrednictwem platformy PUESC, która zapewnia dostęp do systemu SENT, w specjalnie utworzonym do tego rejestrze RMPD (Rejestr Międzynarodowych Przewozów Drogowych).
W tym celu przewoźnikom udostępniono 3 dedykowane formularze, za pośrednictwem których mogą oni odpowiednio: dokonywać zgłoszenia (formularz RMPD100), aktualizować dokonane zgłoszenie (formularz RMPD) oraz weryfikować status zgłoszenia pod kątem tego, czy jest ono aktualne i czy w ogóle zostało dokonane (formularz RMPD406).
W przypadku niedostępności platformy PUESC i niemożności wysłania zgłoszenia w normalnym trybie przepisy przewidują procedurę awaryjną, polegającą na przesłaniu dokumentu zastępującego zgłoszenie do GITD, w formacie PDF i przy użyciu znaków łacińskich, na adres: awaria.zezwolenia@gitd.gov.pl.
Należy pamiętać, że zgłoszenie, czy to w jednej, czy drugiej formie, musi nastąpić przed rozpoczęciem przewozu na terytorium Polski. Poza samym zgłoszeniem przewoźnik ma także obowiązek, by uzyskać numer referencyjny dla tego zgłoszenia.
SENT – kary dla kierowcy i przewoźnika
Brak zgłoszenia do RMPD jest traktowany jako wykonywanie przewozu bez zezwolenia na transport drogowy rzeczy, co wiąże się z dotkliwymi karami dla przewoźnika i kierowcy. Podstawę stanowi tu załącznik nr 1 i 3 ustawy o transporcie drogowym.
Mandaty dla kierowcy w SENT przewidziano w przypadku:
- wykonywania przewozu drogowego rzeczy bez okazania numeru referencyjnego, dokumentu zastępującego zgłoszenie lub potwierdzenia przyjęcia dokumentu zastępującego zgłoszenie – 1500 zł,
- wykonywania przewozu drogowego w przypadkach, o których mowa w art. 28b ust. 1 albo 2 ustawy o transporcie drogowym, z naruszeniem obowiązku, o którym mowa w art. 10b ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi, lub obowiązku, o którym mowa w art. 87 ust. 7 ustawy o transporcie drogowym – 2000 zł.
Przewoźnik otrzyma natomiast karę pieniężną za:
- wykonywanie przewozu drogowego rzeczy bez zgłoszenia do rejestru zgłoszeń w przypadku, o którym mowa w art. 28b ustawy o transporcie drogowym albo zgłoszenie danych i informacji niekompletnych lub niezgodnych ze stanem faktycznym – 12 000 zł,
- wykonywanie przewozu drogowego rzeczy w przypadku, o którym mowa w art. 28b ustawy o transporcie drogowym z naruszeniem obowiązku, o którym mowa w art. 10a ust. 1 ustawy o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi – 10 000 zł.
SENT również dla przewoźników z UE
Od 1 stycznia 2025 r. w SENT będą musieli rejestrować się także przewoźnicy mający swoją siedzibę w jednym z krajów UE, Szwajcarii albo państwie członkowskim EFTA. Ma dotyczyć to sytuacji, w których podmioty te wykonują na terytorium Polski przewóz drogowy do lub z państwa spoza UE na podstawie zezwolenia wymaganego przepisami umowy międzynarodowej wiążącej Polskę i to państwo.
SENT dla przewoźników z krajów trzecich niezależnie od rodzaju przewożonych towarów stał się faktem. Jeśli chcą mieć Państwo pewność, że wykonują przewozy drogowe na terytorium Polski w sposób zgodny z prawem i nie narażają się na żadne sankcje, zapraszamy do skorzystania z porady prawnej naszej kancelarii LEGALTRANS. Przypominamy, że niezarejestrowanie danego transportu w rejestrze zgłoszeń SENT jest podstawą do zatrzymania pojazdu przez uprawnione służby i nałożenia kar finansowych.