Firma, która zaczyna mierzyć się z poważnymi problemami finansowymi, może stanąć przed dylematem w postaci tego, czy to właśnie ten moment, w którym warto i powinno nastąpić otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego. W tym artykule wyjaśnimy, w jaki sposób restrukturyzacja może pomóc zadłużonym firmom transportowym oraz jak zapoczątkować tego rodzaju postępowanie cywilne.
Tam, gdzie pojawiają się kłopoty finansowe, tam też pojawia się temat restrukturyzacji firmy. Celem postępowania restrukturyzacyjnego pozostaje, mówiąc najprościej, uchronienie przedsiębiorstwa przed upadłością. Tym właśnie różni się postępowanie restrukturyzacyjne od upadłościowego, gdyż drugie z nich zawsze kończy się zamknięciem, likwidacją firmy, podczas gdy restrukturyzację prowadzi się po to, by pomóc będącemu w finansowych tarapatach przedsiębiorcy stanąć na nogi i wrócić na właściwe tory. Restrukturyzację możemy przyrównać w związku z tym do działań zmierzających do uzdrowienia sytuacji finansowej i uporania się z kryzysem finansowym wewnątrz firmy.
Na czym polega restrukturyzacja firmy transportowej?
Aby osiągnięcie powyższego celu, to znaczy uchronienie firmy przed bankructwem, było możliwe, przepisy wyposażają uczestników postępowania restrukturyzacyjnego w określone narzędzia. Restrukturyzacja, jak wynika z art. 3 ustawy Prawo restrukturyzacyjne, odbywa się w drodze zawarcia układu z wierzycielami, a w przypadku postępowania sanacyjnego, będącego jednym z rodzajów postępowania restrukturyzacyjnego, również poprzez przeprowadzenie działań sanacyjnych, przy zabezpieczeniu słusznych praw wierzycieli. Działania sanacyjne to z kolei czynności prawne i faktyczne, które zmierzają do poprawy sytuacji ekonomicznej dłużnika i mają na celu przywrócenie zdolności do wykonywania zobowiązań, przy jednoczesnej ochronie przed egzekucją.
Restrukturyzacja firmy nie koncentruje się jednak wyłącznie na samym zawarciu porozumienia (układu) z wierzycielami dłużnika. W ramach prowadzonych działań dąży się także do znalezienia, odkrycia przyczyn odpowiadających za złą sytuację finansową firmy i jej problemy z terminową spłatą zobowiązań oraz przygotowuje się plan, który uchroni ją przed ponownym popadnięciem w tarapaty w przyszłości.
Dlaczego warto otworzyć postępowanie restrukturyzacyjne?
Restrukturyzacja firmy wiąże się z określonymi skutkami zarówno dla dłużnika, jak i jego wierzycieli.
Dla zadłużonej firmy restrukturyzacja oznacza w szczególności:
- dodatkowy, cenny czas, by w spokoju spłacić swoje zobowiązania i stanąć na nogi,
- ochronę przed uciążliwymi i stresującymi czynnościami windykacyjnymi i egzekucją komorniczą (w tym ochronę przed wszczynaniem nowych postępowań egzekucyjnych i zabezpieczających),
- ochronę przed upadłością, ponieważ nie można ogłosić upadłości od otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego do jego zakończenia lub prawomocnego umorzenia – sąd upadłościowy jest zobowiązany wstrzymać rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości do czasu wydania prawomocnego orzeczenia w sprawie wniosku restrukturyzacyjnego, natomiast w przypadku złożenia wniosku restrukturyzacyjnego i wniosku o ogłoszenie upadłości, w pierwszej kolejności powinno nastąpić rozpoznanie wniosku restrukturyzacyjnego,
- możliwość zawarcia porozumienia z wierzycielami i utrzymania przynajmniej neutralnych stosunków,
- dostęp (w określonych przypadkach) do zewnętrznych źródeł finansowania, takich jak pomoc publiczna, leasing, pożyczka,
- dopuszczalność częściowego umorzenia zobowiązań dłużnika względem wierzycieli, rozłożenia płatności w czasie, czy też zrezygnowania z odsetek naliczanych z tytułu opóźnienia w płatnościach,
- ochronę przed wypowiedzeniem istotnych dla prowadzonej przez dłużnika działalności umów, takich jak umowa najmu, dzierżawy lokalu lub nieruchomości, w których jest prowadzone przedsiębiorstwo.
Kto może skorzystać z postępowania restrukturyzacyjnego?
Postępowanie restrukturyzacyjne jest przeznaczone zarówno dla firm już niewypłacalnych, jak i dopiero taką niewypłacalnością zagrożonych.
Dłużnikiem niewypłacalnym jest dłużnik, który utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań pieniężnych przekracza 3 miesiące. Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna, z niewypłacalnością będziemy mieć także do czynienia w sytuacji, gdy jej zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jej majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający 24 miesiące.
Dłużnik zagrożony niewypłacalnością to natomiast dłużnik, którego sytuacja ekonomiczna wskazuje, że w niedługim czasie może stać się niewypłacalny.
Restrukturyzacją może zostać objęty praktycznie każdy przedsiębiorca, niezależnie od tego, w jakiej formie prowadzi on swoją działalność. Jest ona zatem dopuszczalna dla jednoosobowych działalności gospodarczych, spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, prostych spółek akcyjnych i spółek akcyjnych, a także wspólników osobowych spółek handlowych ponoszących odpowiedzialność za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem i wspólników spółki partnerskiej. Pod przepisy dotyczące postępowania restrukturyzacyjnego nie podlegają natomiast m.in. banki krajowe, Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego, czy domy maklerskie.
Wniosek o restrukturyzację
Postępowanie restrukturyzacyjne (z wyjątkiem postępowania o zatwierdzenie układu, które odbywa się na początkowych etapach bez udziału sądu), jest inicjowane przez złożenie wniosku restrukturyzacyjnego. Należy w tym miejscu przypomnieć, że restrukturyzacja firmy może być prowadzona w ramach jednego z czterech postępowań restrukturyzacyjnych, charakteryzujących się pewnymi odrębnościami.
Co do zasady, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, wniosek restrukturyzacyjny składa dłużnik. Jak zostało już wspomniane, gdyby doszło do złożenia zarówno wniosku restrukturyzacyjnego, jak i wniosku o ogłoszenie upadłości, pierwszeństwo rozpoznania przysługuje właśnie wnioskowi restrukturyzacyjnemu.
Jeżeli mamy natomiast do czynienia z postępowaniem sanacyjnym, wtedy też możliwe jest, by wniosek o otwarcie takiego postępowania, w stosunku do podmiotu widniejącego w KRS, złożył kurator, a w stosunku do niewypłacalnej osoby prawnej – jej wierzyciel osobisty.
We wniosku o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego powinny znaleźć się informacje takie jak:
- imię, nazwisko dłużnika, numer PESEL/KRS/NIP,
- wskazanie miejsc, w których znajduje się przedsiębiorstwo lub inny majątek dłużnika,
- aktualny wykaz majątku dłużnika z szacunkową wyceną jego składników,
- suma wierzytelności,
- wykaz wierzytelności spornych,
- wykaz wierzycieli z podaniem imienia i nazwiska albo nazwy oraz miejsca zamieszkania albo siedziby, adresu i wysokości wierzytelności każdego z nich.
Wniosek jest rozpatrywany przez sąd na posiedzeniu niejawnym, w terminie tygodnia od dnia jego złożenia (w przypadku przyspieszonego postępowania układowego) lub w terminie dwóch tygodni od dnia złożenia wniosku, chyba że istnieje konieczność wyznaczenia rozprawy, gdyż w takim przypadku wniosek rozpoznaje się w terminie sześciu tygodni (w przypadku postępowania układowego i sanacyjnego).
W związku z tym, że w razie popadnięcia w problemy finansowe, czas gra niestety na Państwa niekorzyść, z wnioskiem o otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego najlepiej jest wystąpić jeszcze na etapie, w którym firma pozostaje zagrożona niewypłacalnością, a nie, gdy w taką niewypłacalność już popadła.
Przedsiębiorstwa transportowe, które właśnie stają przed koniecznością otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią prawną LEGALTRANS, która pomoże przygotować firmę do restrukturyzacji, zapewniając jej wsparcie na każdym etapie toczącego się postępowania lub rozmów z wierzycielami.