Zbliżający się ku końcowi rok 2024 nie jest łatwy dla polskich przedsiębiorców, również tych, reprezentujących branżę transportową. Wielu z nich podejmowało w ostatnim czasie próby ratowania swoich firm, które to niestety nie zawsze kończyły się pomyślnie. A tam, gdzie zawodzi restrukturyzacja, tam też pojawia się niestety widmo bankructwa – upadłość firm transportowych. Jakie skutki ogłoszenia upadłości przedsiębiorcy wynikają z obowiązujących przepisów i co oznacza to zarówno dla samego dłużnika, jak i jego wierzycieli?
Z upadłością firmy transportowej mamy do czynienia wtedy, gdy staje się ona niewypłacalna, to znaczy traci zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Ustawa prawo upadłościowe wprowadza w tym miejscu domniemanie, zgodnie z którym utrata zdolności do wykonywania wymagalnych zobowiązań pieniężnych następuje wtedy, gdy opóźnienie to przekracza 3 miesiące. Jeśli z kolei dłużnik jest osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną – także wtedy, gdy jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jego majątku, a stan ten utrzymuje się przez okres przekraczający 24 miesiące. Z czym konkretnie wiąże się w takim razie upadłość firm transportowych?
Ogłoszenie upadłości – skutki
Skutki ogłoszenia upadłości w Prawie upadłościowym odnoszą się w szczególności do:
- osoby upadłego
- majątku upadłego
- zobowiązań upadłego
Należy pamiętać, że nieco odmienne są natomiast skutki ogłoszenia upadłości konsumenckiej, którą mogą zgłosić jedynie byli przedsiębiorcy, w przeszłości prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą (a więc już wykreśleni z CEIDG).
Upadek firmy transportowej – skutki ogłoszenia upadłości co do osoby upadłego
Upadek firmy transportowej wiąże się w pierwszej kolejności z tym , iż po ogłoszeniu upadłości przedsiębiorca występuje w obrocie pod dotychczasową firmą z dodaniem oznaczenia „w upadłości”.
Ponadto upadające firmy transportowe mają obowiązek wskazać i wydać syndykowi cały swój majątek, a także dokumenty dotyczące swojej działalności, majątku oraz rozliczeń (księgi rachunkowe, inne ewidencje prowadzone dla celów podatkowych, korespondencja). Powinny one również udzielać sędziemu-komisarzowi i syndykowi wszelkich potrzebnych wyjaśnień dotyczących swojego majątku. Względem upadłego, który ukrywa swój majątek, można zastosować środki przymusu.
Upadek firmy transportowej – skutki ogłoszenia upadłości co do majątku upadłego
Dla wierzycieli kluczowe pozostają skutki upadłości firmy transportowej co do majątku upadłego. Jak wynika bowiem z art. 61 Prawa upadłościowego, z dniem ogłoszenia upadłości majątek upadłego staje się masą upadłości, która służy zaspokojeniu wierzycieli upadłego. Natomiast art. 75 stanowi, że z dniem ogłoszenia upadłości upadły traci prawo zarządu oraz możliwość korzystania z mienia wchodzącego do masy upadłości i rozporządzania nim.
W skład masy upadłości wchodzi majątek należący do upadłego w dniu ogłoszenia upadłości oraz nabyty przez upadłego w toku postępowania upadłościowego, z wyjątkami przewidzianymi w przepisach. Domniemywa się, że rzeczy znajdujące się w posiadaniu upadłego w dniu ogłoszenia upadłości należą do jego majątku.
Na masę upadłościową składają się wszystkie te składniki, które da się spieniężyć, a tym samym – zaspokoić wierzycieli, ponieważ temu służy właśnie wyodrębnienie masy upadłościowej. Jednym z elementów masy upadłościowej z reguły jest także przedsiębiorstwo. Przejęcie przez syndyka pieczy nad masą upadłościową, w skład której wchodzi przedsiębiorstwo upadłego, oznacza, że upadły traci możliwość zarządzania i rozporządzania jego mieniem. Czynności prawne dokonane przez upadłego i dotyczące mienia wchodzącego do masy upadłości będą uznane za nieważne.
Gdyby pojawiły się wątpliwości co do tego, które z przedmiotów należących do upadających firm transportowych wchodzą w skład masy upadłości, rozstrzygnięcie w tym przedmiocie należy do sędziego-komisarza. Z odpowiednim wnioskiem może wystąpić syndyk, upadły lub wierzyciel.
Skład masy upadłości ustala się na dzień ogłoszenia upadłości i następuje to przez sporządzenie spisu objętych przez syndyka ruchomości, nieruchomości, środków pieniężnych oraz przysługujących upadłemu praw majątkowych oraz spisu należności. Odbywa się to w systemie teleinformatycznym obsługującym postępowanie sądowe, według odpowiedniego wzorca. Syndyk powinien sporządzać powyższe spisy na bieżąco, w miarę ustalania składu masy upadłości i obejmowania składników majątku wchodzących w skład masy upadłości.
Skutki ogłoszenia upadłości co do zobowiązań upadających firm transportowych
Sfera zobowiązań upadających firm transportowych to kolejna ze sfer, przewidująca skutki upadłości dla wierzyciela upadłego.
Prawo upadłościowe stanowi w tym przedmiocie w szczególności, że:
- dozwolone jest potrącenie wierzytelności wynikającej z rozliczenia stron, z tym że potrącenie wierzytelności upadłego z wierzytelnością wierzyciela może nastąpić, gdy obie wierzytelności istniały w dniu ogłoszenia upadłości, nawet jeśli termin wymagalności jednej z nich jeszcze nie nastąpił (nie można za to skorzystać z potrącenia, w szczególności wtedy, gdy wierzyciel stał się dłużnikiem upadłego po dniu ogłoszenia upadłości);
- zobowiązania pieniężne upadłego, których termin płatności świadczenia jeszcze nie nastąpił, stają się wymagalne z dniem ogłoszenia upadłości;
- zobowiązania majątkowe niepieniężne zmieniają się z dniem ogłoszenia upadłości na zobowiązania pieniężne i z tym dniem stają się płatne, chociażby termin ich wykonania jeszcze nie nastąpił;
- z masy upadłości mogą być zaspokojone odsetki od wierzytelności, należne od upadłego, za okres do dnia ogłoszenia upadłości (z wyjątkiem odsetek od wierzytelności zabezpieczonych hipoteką, wpisem w rejestrze, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym albo hipoteką morską);
- umowy zlecenia, w których upadły był dającym, wygasają z dniem ogłoszenia upadłości, natomiast od zawartych przez upadłego umów zlecenia, w których był on przyjmującym zlecenie, druga strona może odstąpić z dniem ogłoszenia upadłości bez odszkodowania;
- w razie ogłoszenia upadłości użyczającego lub biorącego do używania, umowa użyczenia, jeśli rzecz została już wydana, ulega rozwiązaniu na żądanie jednej ze stron, a jeśli rzecz nie była jeszcze wydana – umowa wygasa;
- jeśli upadła firma transportowa pozostawała związana umową leasingu jako korzystający, syndyk może, za zgodą sędziego-komisarza, odstąpić z dniem ogłoszenia upadłości od takiej umowy;
- w odniesieniu do umów ubezpieczeniowych upadłość firm transportowych nie ma wpływu na umowy obowiązkowego ubezpieczenia majątkowego.
Pomoc prawna na wypadek upadłości firm transportowych
Tam, gdzie rozchodzi się o finanse, tam też nie powinno bagatelizować się żadnych niepokojących sygnałów. Im szybciej wychwycą Państwo moment, w którym firma zaczyna popadać w tarapaty i może grozić jej niewypłacalność, tym zwiększają też swoje szanse na to, że uda się uchronić ją przed bankructwem.
Nasza kancelaria LEGALTRANS, działająca na rzecz polskich przewoźników, oferuje w tym zakresie swoje kompleksowe wsparcie. W ramach świadczonych usług przygotowujemy przedsiębiorstwa transportowe do restrukturyzacji, jak i pomagamy upadającym firmom transportowym na etapie toczącego się postępowania upadłościowego. Natomiast klienci, z którymi współpracujemy w formie stałej obsługi prawnej, otrzymują od nas dodatkowo regularne audyty, dzięki którym są w stanie w porę wychwycić ewentualne nieprawidłowości i trzymać rękę na pulsie.
Jeśli sytuacja finansowa przedsiębiorstwa zaczyna Państwa niepokoić i pojawiają się pierwsze trudności z terminową spłatą zobowiązań, zapraszamy do niezwłocznego kontaktu!