Zakup rzeczy na odległość przebiega nieco inaczej niż w zakup w sklepie. Niestety, często słyszy się o tym, że przesyłka dochodzi do odbiorcy uszkodzona lub nie ma właściwości o których zapewniał sprzedawca. Co zrobić w takiej sytuacji?
Zakupy na odległość – uszkodzona przesyłka
Kupując towar na odległość, mamy możliwość sprawdzić jego zgodność z zamówieniem dopiero po dostarczeniu przesyłki przez kuriera. Co jednak powinniśmy zrobić w sytuacji, w której nasz towar przybył do nas uszkodzony lub nie ma właściwości, o których zapewniał sprzedawca?
Należy pamiętać, że zasady odpowiedzialności za uszkodzenie przesyłki w transporcie kształtują się odmiennie w zależności od tego, czy kupującym jest konsument, czy przedsiębiorca.
Uszkodzenie towaru w transporcie, gdy kupującym jest przedsiębiorca
Jeżeli kupującym jest przedsiębiorca, przejście odpowiedzialności ze sprzedawcy następuje już w momencie wydania przesyłki przewoźnikowi, co potwierdza art. 548 § 1 Kodeksu Cywilnego. Zgodnie z treścią tego przepisu z chwilą wydania rzeczy sprzedanej przechodzą na kupującego korzyści i ciężary związane z rzeczą oraz niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy.
Chwilę wydania rzeczy w przypadku sprzedaży na odległość definiuje natomiast art. 544 § 1. Jeżeli rzecz sprzedana ma być przesłana przez sprzedawcę do miejsca, które nie jest miejscem spełnienia świadczenia, w razie wątpliwości przyjmuje się, że wydanie zostało dokonane z chwilą, gdy w celu dostarczenia rzeczy na miejsce przeznaczenia sprzedawca powierzył ją przewoźnikowi trudniącemu się przewozem rzeczy tego rodzaju.
Kupujący dokonuje jednak zapłaty dopiero po nadejściu rzeczy do miejsca przeznaczenia i po umożliwieniu mu jej zbadania. Z powyższego wynika, że gdy dojdzie do uszkodzenia przesyłki w transporcie, która została zakupiona w ramach prowadzonej działalności, przedsiębiorca może dochodzić swoich roszczeń tylko od przewoźnika.
Sprzedawca nie zostaje wprawdzie zwolniony z odpowiedzialności za stan rzeczy w momencie wydania, jednak w takiej sytuacji to na kupującym spoczywałby obowiązek udowodnienia, że do uszkodzenia towaru w transporcie doszło jeszcze przed jego wysyłką.
Uszkodzenie towaru w transporcie, gdy kupującym jest konsument
Przepisy Kodeksu Cywilnego w sposób szczególny chronią transakcje, w których jedną stroną jest konsument, tym samym ułatwiając takim kupującym dochodzenie roszczeń od sprzedawcy.
Z brzmienia art. 548 § 3 wynika, że jeżeli rzecz sprzedana ma zostać przesłana przez sprzedawcę kupującemu będącemu konsumentem, niebezpieczeństwo przypadkowej utraty lub uszkodzenia rzeczy przechodzi na kupującego z chwilą jej wydania kupującemu.
Za wydanie rzeczy uważa się jej powierzenie przez sprzedawcę przewoźnikowi, jeżeli sprzedawca nie miał wpływu na wybór przewoźnika przez kupującego. Zdanie drugie odnosi się do mniej typowych, o wiele rzadszych sytuacji, w których to konsument samodzielnie wybiera przewoźnika, rezygnując z usług oferowanych przez sprzedawcę.
Kto odpowiada za uszkodzenie towaru w transporcie?
Kto w takim razie odpowiada za uszkodzenie towaru w transporcie? Bazując na pierwszej części przytoczonego przepisu – w momencie wykrycia szkody konsument, w odróżnieniu od przedsiębiorcy, ma wybór, do kogo skierować swoje roszczenie. Może wystąpić z nim zarówno do przewoźnika, jak i sprzedawcy.
Należy pamiętać, że nie są legalne działania sprzedawcy, który uzależnia swoją odpowiedzialność od sporządzenia protokołu szkody, czy też wymaga na kupującym, aby szkodę zgłaszał przewoźnikowi. Klauzule, które warunkują przyjęcie reklamacji od spisania protokołu szkody, uznaje się za niedozwolone i w żadnym stopniu niewiążące konsumentów. Odpowiedzialność sprzedawcy nie zostaje wyłączona nawet wtedy, gdy do uszkodzenia przesyłki w transporcie przyczynił się przewoźnik.
Szkody w transporcie – rękojmia za wady fizyczne i prawne sprzedawcy
Sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę fizyczną lub prawną. Odpowiada z tytułu rękojmi (jedna z możliwości składania reklamacji przez konsumenta) również za wady fizyczne, które istniały w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego lub wynikły z przyczyny tkwiącej w rzeczy sprzedanej w tej samej chwili.
W ramach rękojmi konsument może żądać zwrotu pieniędzy, obniżenia ceny, naprawy produktu lub wymiany na nowy, chyba że doprowadzenie rzeczy do zgodności z umową w sposób wybrany przez kupującego jest niemożliwe albo wymagałoby nadmiernych kosztów w porównaniu ze sposobem proponowanym przez sprzedawcę. Co ważne, prawo do skorzystania z rękojmi przysługuje kupującemu nawet wtedy, gdy nie sprawdził on stanu przesyłki w momencie jej odbioru oraz nie spisał protokołu szkody.
W odniesieniu do konsumentów ustawodawca w art. 5562 wprowadził ponadto domniemanie, że jeżeli wada fizyczna została stwierdzona przed upływem roku od dnia wydania rzeczy sprzedanej, domniemywa się, że wada lub jej przyczyna istniała w chwili przejścia niebezpieczeństwa na kupującego.
Poza skorzystaniem z uprawnień przysługujących z rękojmi konsument, który zawarł umowę na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa, ma również prawo od niej odstąpić bez podawania przyczyny i bez ponoszenia kosztów w terminie 14 dni, na co wskazuje art. 27 ustawy o prawach konsumenta.
Uszkodzenie towaru w transporcie – kto odpowiada? Odpowiedzialność przewoźnika
W tym miejscu nie można zapominać również o odpowiedzialności przewoźnika, której zasady reguluje ustawa prawo przewozowe. Zgodnie z treścią art. 65 ust. 1 przewoźnik ponosi odpowiedzialność za utratę, ubytek lub uszkodzenie przesyłki powstałe od przyjęcia jej do przewozu aż do jej wydania oraz za opóźnienie w przewozie przesyłki.
Należy także pamiętać, że na gruncie ustawy prawo przewozowe dochodzenie roszczeń w postępowaniu sądowym na podstawie ustawy lub przepisów wydanych w jej wykonaniu przysługuje uprawnionemu po bezskutecznym wyczerpaniu drogi reklamacji, natomiast przewoźnikowi – po bezskutecznym wezwaniu zobowiązanego do zapłaty.
Protokół szkody w transporcie – potrzebny czy nie?
Gdy dojdzie do uszkodzenia przesyłki w transporcie, kupujący, chcąc ułatwić sobie drogę do dochodzenia roszczeń od przewoźnika, a poniekąd i sprzedawcy, po odebraniu towaru i jego sprawdzeniu powinien spisać z przewoźnikiem protokół szkody.
Sporządzenie protokołu szkody w transporcie może nastąpić od razu lub też w ciągu 7 dni od dnia odebrania przesyłki, jeżeli mamy do czynienia ze szkodą niejawną. Protokół szkody to istotny dowód, który pozwala kupującemu otrzymać zwrot pieniędzy lub wymienić towar na nowy, z kolei sprzedawcy dochodzić ewentualnych roszczeń od przewoźnika. Warto pamiętać, że spisanie protokołu szkody w transporcie to również pierwszy krok na drodze procesu reklamacyjnego, o którym mowa w przepisach ustawy prawo przewozowe.
Uszkodzenie towaru w transporcie – pomoc prawna kancelarii transportowej LEGALTRANS
Kierowani doświadczeniem wiemy, że szkody w transporcie drogowym nie są zdarzeniami rzadkimi. Niezależnie od tego, czy mowa o szkodzie komunikacyjnej, czy też uszkodzeniu przesyłki, nasza kancelaria LEGALTRANS pomoże Państwu w dochodzeniu należnych roszczeń oraz otrzymaniu odszkodowania.
Likwidacja szkód w transporcie to jedna z podstawowych usług, którą świadczymy na rzecz naszych klientów z sektora TSL. Doskonale odnajdujemy się w przepisach prawa przewozowego, co pozwala nam na skuteczne rozwiązywanie sporów oraz sprawne i rzetelne prowadzenie każdej sprawy. Serdecznie zapraszamy do kontaktu!