29 marca 2023
Zainteresowanie leasingiem w działalności gospodarczej mimo wprowadzonych zmian prawnych zdecydowanie nie zmalało. Leasing to nadal jedna z najpopularniejszych form finansowania środków trwałych, która wiąże się dla przedsiębiorców z szeregiem korzyści. Jednym z uprawnień przyznawanych leasingobiorcom jest możliwość wykupu leasingowanego auta po zakończeniu umowy również do majątku prywatnego.
Efekt Polskiego Ładu
Polski Ład nieco namącił jednak w obowiązujących zasadach i w efekcie od 2022 r. samochód wykupiony z leasingu można sprzedać bez płacenia podatku dopiero po 6 latach. Wprawdzie istnieje furtka pozwalająca na legalne obejście tego przepisu, to jednak pojawił się kolejny problem – VAT. W ostatnim czasie w sprawie tej wypowiedział się na szczęście fiskus, zajmując korzystne stanowisko dla podatników, którzy chcą wykupić auto z leasingu w celach prywatnych.
Do końca 2021 r. leasingobiorcy, którzy wykupili dotychczas użytkowany w ramach umowy leasingu samochód na cele prywatne, niezwiązane z działalnością gospodarczą, mogli następnie odsprzedać go bez konieczności płacenia podatku po upływie 6 miesięcy. VAT naliczany był wtedy od ostatniej raty. Taka sprzedaż, traktowana jako odpłatne zbycie rzeczy, nie powodowała po tym czasie powstania przychodu, który podlegałby opodatkowaniu. Obecnie jednak, w związku z przepisami Polskiego Ładu i nowelizacją ustawy o PIT, auto wykupione z leasingu do majątku prywatnego, można przekazać bez obciążeń podatkowych dopiero po 6 latach, na co wskazuje art. 10 ust. 2 pkt 3 i 4 ustawy o PIT.
Jest sposób, aby uniknąć opodatkowania
Mimo iż z początku obawiano się, że na skutek niekorzystnych dla przedsiębiorców zmian zainteresowanie leasingiem może nieco zmaleć, to jednak szybko znalazł się sposób, aby odsprzedać wykupiony z leasingu na cele prywatne samochód i nie płacić od tej czynności podatku na gruncie ustawy o PIT.
Jest nim darowizna na rzecz osoby należącej do tak zwanej zerowej grupy podatkowej, a więc będącej członkiem najbliższej rodziny. Obdarowanym może być m.in. małżonek/-ka, dzieci, rodzice, wnuki, dziadkowie. Aby darowizna wykupionego auta nie generowała obowiązku zapłaty podatku dochodowego, taka sprzedaż powinna nastąpić po upływie 6 miesięcy, na co wskazuje art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o PIT. W omawianej sytuacji nie powstanie zarówno obowiązek zapłaty PIT, jak i podatku od spadków i darowizn.
Przekazanie samochodu członkowi najbliższej rodziny a VAT w świetle stanowiska fiskusa
Mimo że teoretycznie problem został rozwiązany, okazało się, że pojawił się kolejny, dotyczący podatku od towarów i usług (VAT). Czy przekazanie wykupionego z leasingu na cele prywatne samochodu członkowi najbliższej rodziny generuje obowiązek zapłaty VAT? Należy pamiętać, że wykup samochodu stanowi w tym przypadku podatkowo odrębną od umowy leasingu transakcję. W temacie tym narosło wiele wątpliwości, jednak w ostatnim czasie głos w tej sprawie zabrał fiskus, zajmując korzystne dla obecnych leasingobiorców stanowisko.
W interpretacji indywidualnej z dnia 1 marca 2023 r. (0113-KDIPT1-3.4012.674.2022.4.KK) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że „nie każda czynność stanowiąca dostawę towarów lub świadczenie usług, w rozumieniu odpowiednio art. 7 i art. 8 ustawy o podatku od towarów i usług, podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, bowiem aby dana czynność była opodatkowana tym podatkiem, musi być wykonana przez podmiot, który w związku z jej wykonaniem jest podatnikiem podatku od towarów i usług”.
Organ wyjaśnił także, że „jeśli osoba fizyczna dokonuje zbycia swojego majątku prywatnego, a czynnośćta wykonywana jest jednorazowo lub okazjonalnie, w warunkach wskazujących, że działanie to nie jest czynione z zamiarem jego powtarzania (kontynuowania) i nie zmierza do nadania mu stałego charakteru, transakcja taka nie może być uznana za działalność gospodarczą, w rozumieniu cytowanego wyżej art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług”. Niemniej zaznaczył również, że uznanie, czy dany podmiot w odniesieniu do konkretnej czynności działa jako podatnik podatku od towarów i usług, wymaga oceny każdorazowo odnoszącej się do okoliczności faktycznych danej sprawy.
Wnioskodawcą był w tym przypadku prowadzący działalność gospodarczą mężczyzna, który w 2019 r. zawarł umowę leasingu operacyjnego, a w 2022 r. zdecydował się skorzystać z przysługującego mu prawa wykupu samochodu osobowego. Następnie chciał darować go na rzecz ojca. Mężczyzna w uzupełnieniu wniosku wskazał, że nie są mu znane zamiary ojca co do sposobu korzystania z samochodu po ewentualnym otrzymaniu darowizny.
Leasingobiorca, jeszcze w trakcie trwania umowy leasingu, używał auta w celach mieszanych i zaliczał do kosztów uzyskania przychodu kwoty wydatków stanowiących raty leasingowe oraz wydatki eksploatacyjne. Dokonywał także rozliczenia podatku VAT naliczonego od wskazanych wyżej wydatków w wysokości 50% kwoty podatku. Po dokonaniu wykupu wnioskodawca nie zaliczył faktury VAT dokumentującej wykup pojazdu do kosztów podatkowych. Nie dokonał również odliczenia podatku VAT naliczonego wynikającego z przedmiotowej faktury. Wnioskodawca od chwili wykupu nie wykorzystywał i nie zamierzał wykorzystywać auta na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Nieodpłatne przekazanie samochodu zwolnione z podatku od towarów i usług
Konkludując, w rozpatrywanym przypadku fiskus potwierdził tym samym, że mając na względzie wszystkie okoliczności sprawy przedstawione we wniosku oraz biorąc pod uwagę obecnie obowiązujące przepisy prawa podatkowego, darowizna samochodu osobowego nie będzie stanowiła czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem VAT. Wnioskodawca nie działał tu w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz dokonał zarządu majątkiem osobistym – skorzystał z przysługującego mu prawa do rozporządzania własnym majątkiem.
Należy również nadmienić, że darowizna wykupionego z leasingu samochodu na rzecz jednego z członków rodziny poza faktem zwolnienia z podatku od towarów i usług nie wiąże się w dodatku z obowiązkiem dokonywania korekt odliczanego we wcześniejszych deklaracjach VAT-u, za okres trwania umowy leasingu.