Jak dochodzić swoich należności po nieudanej egzekucji. Jakie działania powinien podjąć wierzyciel?
Jeżeli egzekucja komornicza w związku z brakiem środków wystarczających na pokrycie wszystkich należności okaże się bezskuteczna i organ egzekucyjny wyda w tym przedmiocie odpowiednie postanowienie, wierzyciel zostanie zmuszony do podjęcia dalszych działań.
Postanowienie o umorzeniu egzekucji i jej bezskuteczność nie zamykają mu bowiem drogi do dochodzenia swoich roszczeń.
Wierzyciel, który otrzymał od komornika postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, może zdecydować się na skorzystanie z kilku różnych środków. To w szczególności:
- ponowne wszczęcie egzekucji komorniczej,
- sprzedaż wierzytelności,
- zaksięgowanie wierzytelności w koszty uzyskania przychodu,
- przekazanie sprawy kancelarii prawnej lub firmie windykacyjnej.
Ponowne wszczęcie postępowania egzekucyjnego
Uzyskanie przez wierzyciela postanowienia o umorzeniu egzekucji otwiera mu drogę do ponownego wszczęcia takiego postępowania.
Zgodnie z treścią art. 826 § 1 k.p.c „umorzenie postępowania egzekucyjnego powoduje uchylenie dokonanych czynności egzekucyjnych, lecz nie pozbawia wierzyciela możności wszczęcia ponownej egzekucji, chyba że z innych przyczyn egzekucja jest niedopuszczalna. Umorzenie postępowania egzekucyjnego nie może naruszać praw osób trzecich”.
Wierzyciel może wystąpić z nowym wnioskiem w terminie 6 lat, licząc od dnia uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego. Złożenie wniosku po raz kolejny przerywa termin biegu przedawnienia.
Dla skuteczności ponownej egzekucji kluczowy pozostaje moment złożenia drugiego wniosku. Praktyka pokazuje, że najlepiej jest zrobić to w ciągu trzech lat, co nie doprowadzi tym samym do przedawnienia odsetek.
Poprawa sytuacji finansowej dłużnika – wszczęcie postępowania
Ponowne wszczęcie postępowania ma umożliwić wierzycielowi uzyskanie zaległej windykacji należności w przypadku, gdyby po czasie sytuacja finansowa dłużnika uległa znacznej poprawie w wyniku m.in. podjęcia nowej pracy, czy odziedziczenia majątku.
Wierzyciel, który na skutek prowadzonej egzekucji nie uzyskał w pełni zaspokojenia swej należności, zgodnie z treścią art. 913 § 1 k.p.c (kodeksu prawa cywilnego). może żądać także „zobowiązania dłużnika do złożenia wykazu majątku z wymienieniem rzeczy i miejsca, gdzie się znajdują, przypadających mu wierzytelności i innych praw majątkowych lub informacji o odpłatnych i nieodpłatnych czynnościach prawnych, których przedmiotem jest rzecz lub prawo o wartości przekraczającej w dniu dokonania tych czynności wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę, dokonanych na rzecz osób trzecich, w pięcioletnim okresie poprzedzającym wszczęcie egzekucji, w wyniku których stał się niewypłacalny albo stał się niewypłacalny w wyższym stopniu niż był przed dokonaniem czynności, oraz do złożenia przyrzeczenia […]”.
Dłużnik składa taki wykaz pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia, o czym sąd jest zobowiązany pouczyć go przed odebraniem wykazu. Mimo że ponowne wszczęcie egzekucji może przynieść wierzycielowi pożądane rezultaty, wcześniej będzie on zobowiązany do poniesienia określonych kosztów egzekucyjnych.
Czasami jednak jest to opłacalne, ponieważ wielu dłużników nie zdaje sobie sprawy z możliwości podjęcia względem nich ponownych działań egzekucyjnych. Stają się dlatego mniej czujni i zaprzestają czynności mających na celu „zabezpieczenie” ich majątku.
Sprzedaż wierzytelności na giełdzie długów
Wierzyciele, którzy nie chcą podejmować już więcej prób ściągnięcia należności od dłużnika, mogą zdecydować się na sprzedaż swojej wierzytelności na giełdzie długów.
Są to rejestrowane portale działające online, które zrzeszają wierzycieli pragnących pozbyć się wierzytelności oraz osoby zainteresowane ich skupem. Wystawienie wierzytelności na giełdzie długów jest zatem działaniem w pełni legalnym, regulowanym ustawowo.
Zbycie wierzytelności następuje w takim przypadku w drodze przelewu, czyli cesji. Nie jest potrzebna do tego zgoda dłużnika. Konieczne będzie jednak poinformowanie go o tym fakcie wraz ze wskazaniem nowego wierzyciela.
Ograniczenie w prawie sprzedaży wierzytelności
Należy również pamiętać, że sprzedaż wierzytelności może zostać ograniczona w umowie, ustawie lub też wynikać bezpośrednio z treści zobowiązania.
Sprzedaż wierzytelności ma sporo zalet, spośród których warto wskazać przede wszystkim oszczędność czasu i nerwów towarzyszących zwykle każdemu tradycyjnemu postępowaniu. Sprawne pozyskanie osoby chętnej do odkupu długu może uchronić również firmę przed ryzykiem utraty płynności finansowej.
Niestety, aby cieszyć się z szybkiej gotówki, konieczne będzie dokonanie mądrego wyboru w zakresie samej giełdy, jak i cesjonariusza. Sprzedaż wierzytelności poprzez giełdę nie oznacza ponadto otrzymania całej należnej kwoty. Najczęściej jest to kilkadziesiąt procent wartości długu.
Zaksięgowanie wierzytelności w kosztach uzyskania przychodu
Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zezwalają wierzycielowi, który uzyskał postanowienie o bezskuteczności egzekucji, na uwzględnienie w kosztach uzyskania przychodu niewyegzekwowanych i nieprzedawnionych należności.
Dotyczy to jednak tylko tych wierzytelności lub ich części, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w określony sposób, tj.:
1) postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2) postanowieniem sądu o:
- oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów, lub
- umorzeniu postępowania upadłościowego, jeżeli zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a, lub
- zakończeniu postępowania upadłościowego, albo
3) protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
Przekazanie sprawy kancelarii prawnej lub firmie windykacyjnej
Może zdarzyć się również, że wierzyciel nie będzie chciał podjąć się żadnego z powyższych działań. W takiej sytuacji pozostaje mu możliwość nawiązania współpracy z firmą lub kancelarią prawną, która specjalizuje się w dochodzeniu zależności poprzez windykację sądową oraz przedsądową, w szczególności w tych postępowaniach, które zakończyły się wydaniem postanowienia o umorzeniu i bezskutecznością egzekucji.
Nasza kancelaria prawna LEGALTRANS, która od lat świadczy usługi na rzecz firm transportowych, oferuje podmiotom działającym w tej branży pomoc w uzyskaniu zaległych należności na różnym etapie sprawy. Dzięki bogatemu doświadczeniu w dochodzeniu roszczeń oraz biegłej znajomości przepisów możemy podjąć się stosownych prób również w najcięższych przypadkach, przejmując na siebie wszystkie obowiązki.
Jeżeli nie chcą Państwo pozostać z nieuregulowaną płatnością, która może zakłócić płynność finansową przedsiębiorstwa, zapraszamy do niezwłocznego kontaktu!