Względem dłużnika, który stał się niewypłacalny, konieczne staje się złożenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Wniosek o upadłość jest rozwiązaniem ostatecznym, po które sięga się, jeśli nie ma już szans na poprawę sytuacji finansowej przedsiębiorcy. Na skutek ogłoszenia upadłości dłużnik traci możliwość zarządzania swoim majątkiem, który przeznacza się na spłatę zadłużenia. Jakie przesłanki muszą więc zaistnieć, by złożyć wniosek o upadłość? Kto może to zrobić i na jakich zasadach?
Upadłość jest ogłaszana w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny, to znaczy, jeśli utracił on zdolność do wykonywania wymaganych zobowiązań pieniężnych. Przewidziano w tym miejscu domniemanie, zgodnie z którym uznaje się, że dłużnik utracił zdolność do wykonywania swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych, jeśli opóźnienie w wykonaniu tychże zobowiązań przekracza 3 miesiące. Gdy z kolei dłużnikiem pozostaje osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, możemy mówić o jej niewypłacalności również w momencie, w którym jego zobowiązania pieniężne przekraczają wartość jej majątku, a stan ten trwa przez okres przekraczający 24 miesiące.
Kto jest uprawniony do zgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości?
Z wnioskiem o upadłość może wystąpić w pierwszej kolejności dłużnik, który stał się niewypłacalny. Ma on obowiązek, by zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości maksymalnie w terminie trzydziestu dni od dnia, w którym wystąpiła taka podstawa.
Do wystąpienia z wnioskiem o upadłość uprawniony jest także każdy z wierzycieli osobistych dłużnika, a ponadto podmioty wymienione w art. 20 ust. 2 ustawy Prawo upadłościowe. W zależności od typu dłużnika i formy prawnej prowadzenia działalności przez dłużnika należy do nich m.in. każdy ze wspólników odpowiadających bez ograniczenia za zobowiązania spółki czy też każdy, kto ma prawo do prowadzenia spraw dłużnika i reprezentowania go. Wierzyciel może wystąpić o upadłość także względem byłego przedsiębiorcy, który jest teraz osobą fizyczną, jeśli od dnia wykreślenia go z właściwego rejestru nie upłynął rok.
Jakie wymagania formalne powinien spełniać wniosek o ogłoszenie upadłości?
Szczegółową listę tego, co powinno znaleźć się we wniosku o ogłoszenie upadłości, znajdziemy w art. 22 ustawy Prawo upadłościowe. Poza oczywistymi informacjami, takimi jak imię, nazwisko, numer PESEL/KRS/NIP dłużnika, we wniosku o ogłoszenie upadłości nie może zabraknąć również m.in. wskazania okoliczności, które uzasadniają wniosek wraz z uprawdopodobnieniem ich oraz określenie miejsca, w którym znajduje się główny ośrodek podstawowej działalności dłużnika.
Jeśli natomiast wniosek składa sam dłużnik, przepisy, w art. 23, wymagają od niego dodatkowo, by do tego wniosku dołączył on informacje takie jak: aktualny wykaz majątku z szacunkową wyceną jego składników, spis wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty, czy wykaz tytułów egzekucyjnych oraz tytułów wykonawczych. Ponadto wymaga się od niego również oświadczenia o prawdziwości danych zawartych we wniosku. Gdyby dłużnik nie mógł dołączyć do wniosku wszystkich danych wymaganych w art. 23, powinien podać przyczyny ich niedołączenia oraz je uprawdopodobnić.
Z kolei w sytuacji, gdy z wnioskiem o ogłoszenie upadłości występuje wierzyciel, nie może on zapomnieć, by uprawdopodobnić swoją wierzytelność.
Jaki sąd jest właściwy do rozpoznania sprawy o ogłoszenie upadłości?
Sądem właściwym do rozpoznania sprawy o ogłoszenie upadłości jest sąd rejonowy – sąd gospodarczy, właściwy dla głównego ośrodka podstawowej działalności dłużnika. Przez główny ośrodek podstawowej działalności ustawa nakazuje rozumieć miejsce, w którym dłużnik regularnie zarządza swoją działalnością o charakterze ekonomicznym i które, jako takie, jest rozpoznawalne dla osób trzecich.
W stosunku do osób prawnych domniemywa się, że głównym ośrodkiem ich działalności pozostaje miejsce siedziby firmy, z kolei u osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą – główne miejsce wykonywania tej działalności gospodarczej.
Względem dłużnika, który nie ma głównego ośrodka podstawowej działalności w Polsce, sądem właściwym do rozpoznania sprawy o upadłość będzie natomiast sąd miejsca zwykłego pobytu albo siedziby dłużnika, a jeżeli takich nie ma – sąd, w którego obszarze znajduje się majątek dłużnika.
Co w przypadku złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości i wniosku o restrukturyzację?
Jeśli nastąpiłoby złożenie i wniosku o ogłoszenie upadłości, i wniosku restrukturyzacyjnego, sąd ma wtedy obowiązek, by w pierwszej kolejności rozpoznać wniosek restrukturyzacyjny. Sąd upadłościowy wstrzymuje rozpoznanie wniosku o ogłoszenie upadłości do czasu wydania prawomocnego orzeczenia w sprawie wniosku restrukturyzacyjnego.
Kiedy sąd ma prawo oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości?
W przepisach ustawy Prawo upadłościowe przewidziano zarówno sytuacje, w których sąd ma obowiązek oddalić wniosek o upadłość (przesłanki obligatoryjne), jak i sytuacje, w których może to zrobić (przesłanki fakultatywne).
Sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości wtedy, gdy:
- został on złożony przez wierzyciela, a dłużnik wykaże, że wierzytelność ma w całości charakter sporny, a spór zaistniał między stronami przed złożeniem wniosku o ogłoszenie upadłości,
- majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub wystarcza jedynie na zaspokojenie tych kosztów.
Sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości wtedy, gdy:
- nie ma zagrożenia utraty przez dłużnika zdolności do wykonywania jego wymagalnych zobowiązań pieniężnych w niedługim czasie,
- majątek dłużnika jest obciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania.
Kiedy sąd ma prawo odrzucić wniosek o ogłoszenie upadłości?
Sprawie o upadłość nie zostanie nadany bieg również wtedy, gdy dojdzie do odrzucenia przez sąd wniosku o upadłość.
Taka sytuacja będzie mieć miejsce w okresie od otwarcia postępowania restrukturyzacyjnego do jego zakończenia lub prawomocnego umorzenia, ponieważ w trakcie trwania restrukturyzacji nie jest dopuszczalne ogłoszenie upadłości.
Jeśli doszło do prawomocnego odrzucenia albo oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości, wtedy też następuje uchylenie postępowania upadłościowego.
Przygotowanie do postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego z kancelarią LEGALTRANS
Utrata płynności finansowej i trudności ze spłatą zobowiązań to poważny problem, z którym może zetknąć się każdy przedsiębiorca. Jeśli taka sytuacja dotyka w tej chwili właśnie Państwa firmę transportową, zachęcamy, by jak najszybciej podjąć odpowiednie działania, mające na celu uratowanie przedsiębiorstwa. Nasza kancelaria LEGALTRANS jest gotowa pomóc zadłużonym firmom transportowym w wyjściu na prostą poprzez zapewnienie profesjonalnego, merytorycznego i kompleksowego wsparcia zarówno na etapie restrukturyzacji, jak i postępowania upadłościowego. W razie dodatkowych pytań serdecznie zapraszamy do kontaktu!