Uzależnienie wynagrodzenia kierowcy od ilości przebytych kilometrów jest bardzo poważnym uchybieniem pracodawcy. Należy wiedzieć, że taki sposób wynagradzania jest wyraźnie zabroniony zarówno przez przepisy krajowe jak i wspólnotowe oraz międzynarodowe. Zgodnie z art. 10 ust. 1 Rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85 (Dz.Urz.UE.L Nr 102, str.1):
Przedsiębiorstwo transportowe nie może wypłacać kierowcom zatrudnionym lub pozostającym w jego dyspozycji żadnych składników wynagrodzenia, nawet w formie premii czy dodatku do wynagrodzenia, uzależnionych od przebytej odległości i/lub ilości przewożonych rzeczy, jeżeli ich stosowanie może zagrażać bezpieczeństwu drogowemu lub zachęcać do naruszeń niniejszego rozporządzenia.
Natomiast zgodnie z art. 11 ust. 3 Umowy Europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe AETR z dnia 1 lipca 1970 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 409):
Wynagradzanie kierowców, nawet w formie premii lub dodatków do wynagrodzenia, uzależnione od przebytej długości drogi i/lub ilości przewiezionych rzeczy jest zabronione, o ile wypłaty tego rodzaju nie pogorszą bezpieczeństwa na drogach lub nie zachęcą do naruszeń niniejszej umowy.
Również w art. 26 Ustawy o czasie pracy kierowców z dnia 16 kwietnia 2004 roku (Dz.U. z 2012 r. poz. 1155) zapisano:
Warunki wynagradzania kierowców nie mogą przewidywać składników wynagrodzenia, których wysokość jest uzależniona od liczby przejechanych kilometrów lub ilości przewiezionego ładunku, jeżeli ich stosowanie mogłoby zagrażać bezpieczeństwu na drogach lub zachęcać do naruszania przepisów rozporządzenia (WE) nr 561/2006.
Jak wyraźnie można zauważyć wskazana powyżej ustawa krajowa jest bardzo restrykcyjna w omawianym zakresie i zakazuje nawet ustalania warunków wynagradzania w uzależnieniu od przebytej odległości. Tak więc nie musi nawet dojść do faktycznej wypłaty kierowcy wynagrodzenia uzależnionego od przebytych kilometrów bo już samo podpisanie umowy zawierającej tego typu zapisy będzie niezgodne z prawem.
Dodatkowo w Ustawie o transporcie drogowym z dnia 6 września 2001 roku (Dz.U. z 2013 r. poz. 1414) unormowano przesłanki, które muszą zostać spełnione, aby przedsiębiorca mógł uniknąć ukarania za uchybienia kierowców:
art. 92b
- Nie nakłada się kary pieniężnej za naruszenie przepisów o czasie prowadzenia pojazdów, wymaganych przerwach i okresach odpoczynku, jeżeli podmiot wykonujący przewóz zapewnił:
1) właściwą organizację i dyscyplinę pracy ogólnie wymaganą w stosunku do prowadzenia przewozów drogowych, umożliwiającą przestrzeganie przez kierowców przepisów:
- rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 15 marca 2006 r. w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniającego rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85,
- rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85 z dnia 20 grudnia 1985 r. w sprawie urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym,
- umowy europejskiej dotyczącej pracy załóg pojazdów wykonujących międzynarodowe przewozy drogowe (AETR), sporządzonej w Genewie dnia 1 lipca 1970 r. (Dz.U. z 1999 r. Nr 94, poz. 1086 i 1087);
2) prawidłowe zasady wynagradzania, niezawierające składników wynagrodzenia lub premii zachęcających do naruszania przepisów rozporządzenia, o którym mowa w pkt 1 lit. a, lub do działań zagrażających bezpieczeństwu ruchu drogowego.
- Za naruszenie przepisów, o których mowa w ust. 1, karze grzywny, na zasadach określonych w art. 92, podlega kierowca lub inna osoba odpowiedzialna za powstanie tych naruszeń.
Wskazuję również na załącznik nr 3 do Ustawy o transporcie drogowym.
Lp. 1.7. Uzależnienie wynagrodzenia kierowcy od ilości przewiezionych rzeczy podlega karze 8000 zł.
Jak można zauważyć wskazana sankcja nie dotyczy sytuacji wynagradzania w uzależnieniu od przebytej odległości, jednak ta luka w prawie niedługo zostanie uzupełniona. Obecnie trwają prace nad nowelizacją Ustawy o transporcie drogowym. Planuje się wprowadzenie nowej sankcji, która w załączniku nr 3 lp. 1.9. otrzyma brzmienie:
Uzależnienie wynagrodzenia kierowcy od przebytej odległości lub ilości przewożonych rzeczy, w sytuacji gdy może to zagrażać bezpieczeństwu drogowemu – za każdego kierowcę kara 8000 zł.
Podsumowując, zdecydowanie odradzamy stosowanie tego typu warunków wynagradzania
Piotr Zaszczudłowicz, prawnik, specjalista ds. ewidencji czasu pracy kierowców.
Zapraszamy również na: https://kt-legaltrans.pl/uslugi-dla-transportu/ewidencja-czasu-pracy-kierowcow/