Pod koniec ubiegłego roku w życie weszły przepisy, które wprowadzają nowe zasady użytkowania pojazdów zarejestrowanych za granicą w przewozach drogowych rzeczy, zezwalając na czasowe korzystanie z wynajmowanego pojazdu bez kierowcy.
Nowe regulacje zostały wprowadzone do ustawy o transporcie drogowym (art. 11d i art. 11e), a ich podstawą jest unijna dyrektywa (UE) nr 2022/738, zmieniająca dyrektywę 2006/1/WE. Warto przypomnieć, że są to przepisy, które Polska powinna była zaimplementować już ponad rok wcześniej. Termin upływał bowiem na początku sierpnia 2023 r.
Wykonywanie transportu i przewozu pojazdem najmowanym przez przedsiębiorców mających siedzibę na terytorium RP
Punktem wyjścia dla regulacji wyrażonej w art. 11d pozostaje art. 11a ust. 1 pkt 2 lit b., któremu to grudniowa nowelizacja nadała nowe brzmienie. Od teraz zakaz wykorzystywania do wykonywania krajowego lub międzynarodowego transportu drogowego pojazdów samochodowych zarejestrowanych poza terytorium RP nie dotyczy sytuacji, o której mowa w art. 11d ust. 1 – w przypadku przedsiębiorców mających siedzibę na terytorium RP.
I tak, w dodanym do ustawy o transporcie drogowym art. 11d, zezwolono na wykonywanie:
- krajowego transportu drogowego rzeczy,
- międzynarodowego transportu drogowego rzeczy,
- niezarobkowego krajowego przewozu drogowego rzeczy oraz
- niezarobkowego międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy
pojazdem najmowanym przez przedsiębiorców mających siedzibę na terytorium RP.
Co jednak istotne, korzystanie z takiego pojazdu nie może trwać dłużej niż przez:
- trzy kolejne miesiące w danym roku kalendarzowym od dnia zgłoszenia pojazdu do właściwego organu – w przypadku wykonywania krajowego transportu drogowego rzeczy lub międzynarodowego transportu drogowego rzeczy;
- dwa kolejne miesiące w danym roku kalendarzowym od dnia zgłoszenia pojazdu do właściwego organu – w przypadku wykonywania niezarobkowego krajowego przewozu drogowego rzeczy lub niezarobkowego międzynarodowego przewozu drogowego rzeczy.
Dowodem spełnienia powyższych warunków powinna być sporządzona w formie pisemnej, w postaci papierowej lub w postaci elektronicznej, umowa najmu pojazdu lub poświadczony wyciąg takiej umowy. Dokumenty te należy przedłożyć w języku polskim, a powinny one zawierać w szczególności nazwę lub imię i nazwisko wynajmującego i najemcy, datę i okres obowiązywania umowy oraz oznaczenie pojazdu najmowanego.
Korzystanie z pojazdu najmowanego lub zarejestrowanego w RP przez przedsiębiorców z siedzibą w innym państwie
Na mocy art. 11e, przedsiębiorcy mający siedzibę w innym państwie członkowskim UE lub EOG, w celu wykonywania przewozów na terytorium RP, mogą korzystać z pojazdu najmowanego lub pojazdu zarejestrowanego na terytorium RP.
Wymaga to jednak spełnienia dodatkowych warunków:
- pojazd musi być używany zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1071/2009 i rozporządzeniem (WE) nr 1072/2009, jeżeli przepisy te mają zastosowanie do wykonywanego przewozu,
- umowa powinna dotyczyć wyłącznie najmu pojazdu bez kierowcy i nie może towarzyszyć jej umowa o świadczenie usług zawarta z tym samym przedsiębiorcą, dotycząca kierowców lub personelu towarzyszącego,
- pojazd musi być prowadzony przez personel przedsiębiorcy będącego najemcą pojazdu,
- pojazd powinien pozostawać w wyłącznej dyspozycji przedsiębiorcy użytkującego pojazd przez cały okres obowiązywania umowy najmu.
Kary za wykonywanie przewozów z naruszeniem nowych przepisów
W związku z dodaniem do ustawy o transporcie drogowym nowych przepisów, zaktualizowany został także wykaz kar z załącznika nr 3. Wykonywanie przewozu drogowego z naruszeniem art. 11d i art. 11e zostało zagrożone karą 5000 zł.