Jednym z podstawowych obowiązków kierowców zawodowych jest użytkowanie znajdujących się w kabinie ciężarówki tachografów, do czego są oni zobligowani każdego dnia, począwszy od przejęcia pojazdu. Do użytku urządzeń rejestrujących wykorzystują oni karty kierowców i wykresówki. Prawidłowe zasady obsługi tych narzędzi lubią przysparzać jednak pewnych problemów. Z pomocą w takich chwilach jak zawsze przychodzą przepisy.
Kartą kierowcy jest karta do tachografu, która identyfikuje kierowcę i umożliwia gromadzenie danych dotyczących czynności kierowcy oraz czasu pracy. Kierowcy użytkujący pojazdy wyposażone w tachografy analogowe są z kolei zobowiązani do używania wykresówek, również służących do zapisywania i przechowywania zarejestrowanych danych, na których urządzenia znakujące tachografu analogowego zapisują w sposób ciągły informacje, które mają być rejestrowane.
Obowiązek używania karty kierowcy lub wykresówki każdego dnia, od momentu przejęcia pojazdu
Jak stanowi art. 34 ust. 1 rozporządzenia nr 165/2014, kierowcy są zobligowani do stosowania wykresówki lub karty kierowcy w każdym dniu, w którym prowadzą pojazd, począwszy od przejęcia pojazdu. Z przytoczonego przepisu wynika zatem, że mają oni obowiązek, aby włożyć kartę lub wykresówkę do tachografu w momencie, w którym rozpoczynają jazdę i siadają za kierownicą ciężarówki. W innym przypadku, to znaczy, jeśli kierowca zjawia się w pracy, ale przed rozpoczęciem okresu prowadzenia pojazdu wykonuje jeszcze inne czynności poza nim, nie musi poprzedzać ich włożeniem karty lub wykresówki do urządzenia rejestrującego.
Zakaz wyjmowania karty kierowcy lub wykresówki przed zakończeniem dziennego okresu pracy
Przytoczony powyżej art. 34 ust. 1 wprowadza również zakaz wyjmowania karty kierowcy lub wykresówki z urządzenia rejestrującego przed zakończeniem dziennego okresu pracy. Można jednak zrobić to, jeżeli takie wyjęcie jest dopuszczalne z innych powodów lub jest konieczne do wprowadzenia symbolu państwa po przekroczeniu granicy. Jednym z takich dopuszczalnych powodów może być kontrola drogowa przeprowadzana przez upoważnionych do tego funkcjonariuszy. Jak wynika bowiem z art. 36 rozporządzenia nr 165/2014, kierowcy prowadzący pojazd wyposażony w tachograf analogowy lub cyfrowy muszą być w stanie okazać, na każde żądanie upoważnionego funkcjonariusza w szczególności: wykresówki z bieżącego dnia oraz używane w ciągu poprzednich 28 dni, kartę kierowcy, wszelkie zapisy odręczne oraz wydruki sporządzone w ciągu bieżącego dnia, oraz poprzednich 28 dni.
Mając na uwadze powyższe, nie jest teoretycznie zabronione, by karta kierowcy pozostawała w tachografie nawet przez dłuższy okres, wynoszący na przykład kilka dni. To, na co należy natomiast zwrócić uwagę, to by w takich przypadkach była ona dostępna wyłącznie dla kierowcy, do którego została przypisana. Jeśli nastąpi zmiana osoby kierującej pojazdem, karta powinna zostać wyjęta. Natomiast jeśli w pojeździe znajduje się więcej niż jeden kierowca, muszą oni pamiętać, by wkładać karty w odpowiednie czytniki tachografu. W przypadku użytkowania tachografu analogowego przez więcej niż jednego kierowcę, kierowcy ci są z kolei zobowiązani do zmiany wykresówek, aby właściwe informacje były zapisywane na wykresówce kierowcy prowadzącego pojazd.
W kontekście dłuższego pozostawiania karty kierowcy w tachografie, trzeba jednak pamiętać o obowiązku pobierania z niej danych, nie rzadziej niż raz na 28 dni.
Zakaz używania wykresówki lub karty kierowcy przez okres dłuższy niż wyznaczony
Zarówno wykresówka, jak i karta kierowcy nie mogą być używane przez okres dłuższy niż ten, na który zostały przeznaczone.
Kartę kierowcy wydaje się na okres nieprzekraczający 5 lat, z kolei w przypadku wykresówek stosowanych w tachografach analogowych przepisy wskazują, że minimalna pojemność zapisu wykresówek, bez względu na ich rodzaj, wynosi 24 godziny. W normalnych warunkach przechowywania zapisy z wykresówek muszą pozostać wyraźnie czytelne przez okres co najmniej roku.
Nieuzasadnione użycie kilku wykresówek w ciągu tego samego 24-godzinnego okresu, jest zagrożone dla kierowcy mandatem w wysokości 100 zł za każdy dzień, tak samo jak używanie wykresówki powyżej okresu, na jaki jest przeznaczona, wraz z utratą danych – za każdą wykresówkę.
Obowiązek odpowiedniej ochrony wykresówki i karty kierowcy
W związku z tym, że karta kierowcy jest dokumentem imiennym, identyfikującym kierowcę, jego obowiązkiem pozostaje jej odpowiednia ochrona, m.in. przed uszkodzeniem lub kradzieżą. To samo dotyczy wykresówek. Zabronione jest w dodatku używanie kart lub wykresówek zabrudzonych i uszkodzonych, bądź tych, których termin ważności upłynął. Okazanie podczas kontroli brudnej lub uszkodzonej wykresówki lub karty kierowcy, z nieczytelnymi danymi – za kartę lub każdą wykresówkę, jest zagrożone mandatem w wysokości 200 zł.
Kierowca może posiadać nie więcej niż jedną ważną kartę kierowcy i jest uprawniony do posługiwania się jedynie jego własną imienną kartą kierowcy. Za używanie cudzej karty kierowcy lub wykresówki jej posiadaczowi grozi mandat karny w wysokości aż 2000 zł. Taki sam mandat może otrzymać w przypadku jednoczesnego posługiwania się kilkoma wykresówkami.
Przepisy przewidują ponadto specjalne procedury na wypadek uszkodzenia, zaginięcia lub kradzieży karty kierowcy.
Zakaz fałszowania i niszczenia danych zapisanych na wykresówce lub karcie kierowcy
Należy przypomnieć, że istnieje definitywny zakaz fałszowania, ukrywania, likwidowania i niszczenia danych zarejestrowanych na wykresówkach lub przechowywanych na karcie kierowcy. Tego rodzaju naruszenia są zagrożone dla przewoźnika ogromnymi karami finansowymi, wynoszącymi nawet 10 000 zł i traktowanymi jako najpoważniejsze naruszenie.
Czas pracy kierowców zawodowych pod nadzorem kancelarii transportowej LEGALTRANS
Czas pracy kierowców to jeden z najważniejszych obszarów związanych z prowadzeniem własnej działalności transportowej. Przedsiębiorcy, jak i kierowcy dopuszczający się naruszeń na tym polu, powinni liczyć się z nierzadko bardzo wysokimi sankcjami, co w niektórych przypadkach może zagrozić nawet ich dobrej reputacji. Tych z Państwa, którzy potrzebują rzetelnego wsparcia w analizie obowiązujących przepisów, a także ewidencjonowaniu i rozliczaniu czasu pracy swoich pracowników, serdecznie zachęcamy do skontaktowania się z naszą kancelarią LEGALTRANS!