Jednoosobowa działalność gospodarcza, w skrócie określana jako JDG to jedna z dopuszczalnych i bez wątpienia najpopularniejszych form prawnych prowadzenia działalności w Polsce. Uznawana za najprostszą, najmniej sformalizowaną, jest chętnie wybierana również przez przewoźników drogowych. Rozważając założenie firmy transportowej w formie JDG w 2024 roku, należy jednak wziąć pod rozwagę kilka istotnych kwestii i mądrze przygotować się do tego procesu.
Sygnalizujemy w tym miejscu, że wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego jest obwarowane również dodatkowymi wymogami, związanymi ściśle z transportem, takimi jak konieczność legitymowania się określonymi zezwoleniami i licencjami, czy posiadania odpowiedniego zabezpieczenia finansowego. Nie są one jednak przedmiotem tego artykułu, w którym to zamierzamy skoncentrować się przede wszystkim na specyfice samej jednoosobowej działalności gospodarczej oraz tym, jakie kroki należy podjąć przed finalną rejestracją firmy w CEIDG, czyli Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, w której rejestrowani są przedsiębiorcy prowadzący działalność w tej formie.
Jak założyć firmę transportową w 2024 roku w formie JDG?
Mimo że rejestrowanie jednoosobowej działalności gospodarczej jest uznawane za najprostsze, najmniej sformalizowane, również wymaga odpowiedniego przygotowania. Zanim nasza firma zostanie wpisana do rejestru, konieczne będzie w szczególności:
- Określenie nazwy i stałego adresu firmy, przy czym nazwa w JDG musi zawierać imię i nazwisko przedsiębiorcy (założyciela). Dopuszczalne jest również rozwinięcie jej o inne słowa, określenia, jednakże pod warunkiem pozostawienia imienia i nazwiska.
- Ustalenie PKD, czyli kodu w Polskiej Klasyfikacji Działalności, określającego rodzaj prowadzonej działalności i zakres świadczonych usług. Dla firmy transportowej najczęściej wybiera się PKD 49.41.Z – Transport drogowy towarów.
- Wybór formy opodatkowania spośród trzech możliwych: skala podatkowa, podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
- Zadecydowanie o sposobie prowadzenia księgowości, z uwzględnieniem, czy dopuszczalna jest księgowość uproszczona, czy pełna.
- Rejestracja do VAT.
Jak opodatkować firmę transportową w formie JDG w 2024 roku?
Zakładając firmę transportową w formie JDG w 2024 roku, możemy wybierać pomiędzy trzema dopuszczalnymi formami opodatkowania. Należy do nich:
- skala podatkowa, inaczej nazywana opodatkowaniem na zasadach ogólnych,
- podatek liniowy,
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.
Skala podatkowa to podstawowa i domyślna forma opodatkowania, która zostanie przypisana przedsiębiorcy, jeśli nie zdecyduje się on na inną. Obowiązują dla niej dwie stawki podatku w wysokości 12% lub 32%, uzależnione od rocznego dochodu. Do 120 tys. zł stosuje się pierwszą z nich, z kolei, gdy roczny dochód przekroczy ten pułap, wkraczamy w drugi próg podatkowy, ze stawką w wysokości 32%. Będąc na skali podatkowej, możliwe jest skorzystanie z szeregu różnego rodzaju ulg i odliczeń podatkowych, takich jak ulga na dziecko, ulga dla rodzin 4+, ulga termomodernizacyjna. Skala podatkowa pozwala w dodatku na rozliczanie się wraz z małżonkiem. Obowiązuje tu również kwota wolna od podatku, wynosząca 30 tys. zł. Ważną kwestią pozostaje ponadto składka zdrowotna, którą należy liczyć od dochodu, w wysokości 9% (przewidziano tu jednak kwotę minimalną, w 2024 roku wynoszącą 381,78 zł). Na tę chwilę, w porównaniu z rokiem 2023, nie doszło zatem do żadnych zmian, mimo że podczas kampanii wyborczej postulowano m.in. podniesienie kwoty wolnej do 60 tys. zł.
Podatek liniowy z jedną, stałą stawką podatku wynoszącą 19% (niezależnie od wysokości osiągniętego dochodu), to kolejna z przewidzianych form opodatkowania. Składkę zdrowotną płaci się tu natomiast w wysokości 4,9%, liczonych od dochodu (tu również obowiązuje składka zdrowotna w wysokości minimalnej). W odróżnieniu od skali podatkowej podatnicy opodatkowani podatkiem liniowym nie mogą w szczególności rozliczać się wraz z małżonkiem oraz skorzystać z ulg na dzieci.
Ryczałt od przychodów ewidencjonowanych znacząco różni się od skali podatkowej i podatku liniowego. Po pierwsze, opodatkowaniu podlega tutaj nie dochód, tylko przychód. Ryczałtowcy nie mogą tym samym uwzględniać w rozliczeniu podatkowym kosztów uzyskania przychodu. Stawki podatku dla ryczałtowców są zróżnicowane, uzależnione od rodzaju świadczonych usług. Nie każdy rodzaj działalności będzie mógł jednak zostać opodatkowany na tych zasadach. W odniesieniu do transportu jest to możliwe, przy zastosowaniu stawki 8,5% lub 5,5% na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 5 lit. a lub pkt 6 lit. a ustawy o ryczałcie. Nieco inaczej liczy się tutaj również składkę zdrowotną, ponieważ obowiązują trzy stawki, uzależnione od wysokości rocznego przychodu.
Jak prowadzić księgowość firmy transportowej w JDG w 2024 roku?
Sposób prowadzenia księgowości w jednoosobowej działalności gospodarczej w dużej mierze zależeć będzie od wybranej formy opodatkowania.
Podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych lub podatkiem liniowym, są zobowiązani do prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (KPiR), natomiast ryczałtowcy – ewidencji przychodów.
Należy jednak pamiętać, że w momencie, w którym przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosą co najmniej równowartość w walucie polskiej 2 mln euro, tacy przedsiębiorcy, będący osobami fizycznymi, zaczną podlegać pod przepisy ustawy o rachunkowości. Zostaną tym samym zobligowani do prowadzenia ksiąg rachunkowych, inaczej mówiąc – pełnej księgowości. W pozostałych przypadkach mogą korzystać z księgowości uproszczonej.
Mówiąc o księgowości w JDG, trzeba zwrócić w dodatku uwagę na fakt, iż od 1 lipca tego roku dla czynnych podatników podatku VAT obligatoryjne stanie się korzystanie z KSeF, czyli Krajowego Systemu e-Faktur.
Rejestracja jednoosobowej działalności w CEIDG
Rejestracja jednoosobowej działalności gospodarczej nie jest procedurą przesadnie skomplikowaną, ponieważ wszystko odbywa się tu na podstawie jednego wniosku – wniosku CEIDG-1. Taki wniosek składa się drogą elektroniczną, w tym przez bankowość elektroniczną, lub stacjonarnie, we właściwym urzędzie.
Od 13 września 2023 r. razem z wnioskiem CEIDG-1 możliwe jest także zgłoszenie do VAT-R. Ponadto, za jego pośrednictwem następuje automatyczne zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego. Oznacza to, że wpis do CEIDG jest podstawą do zarejestrowania przedsiębiorcy jako płatnika składek w ZUS. Na podstawie wniosku CEIDG-1 wnioskodawca stanie się także podatnikiem widniejącym w urzędzie skarbowym.
Rejestracja do CEIDG nie podlega żadnym opłatom.
Wpis do CEIDG umożliwia następnie nadanie przedsiębiorcy numeru NIP i REGON. Numer NIP pozwala z kolei na ustalenie indywidualnego numeru mikrorachunku podatkowego, na który uiszcza się wpłaty z tytułu PIT i VAT.
Firma transportowa w formie JDG w 2024 roku – czy warto?
Rozważając prowadzenie firmy transportowej w 2024 roku w formie jednoosobowej działalności gospodarczej, z pewnością warto przeanalizować zalety tej formy prawnej, jak i jej wady.
Zasadniczą zaletą JDG jest brak kosztów wymaganych na start, rozumianych jako brak opłat pobieranych przy rejestracji w CEIDG oraz brak wymogu posiadania określonego kapitału zakładowego. Proces zakładania JDG przebiega w większości szybko i sprawnie. Może odbywać się on nawet bez zewnętrznej pomocy prawników, choć w wielu przypadkach rezygnowanie z dodatkowego, fachowego wsparcia nie będzie dobrym posunięciem. JDG daje również możliwość prowadzenia księgowości uproszczonej, co wiąże się z kolei z mniejszymi kosztami i obowiązkami sprawozdawczymi.
Jednoosobowa działalność gospodarcza nie jest jednak pozbawiona wad. Do tych należy w szczególności odpowiedzialność za zobowiązania firmy całym swoim majątkiem oraz konieczność opłacania rosnących z roku na rok składek ZUS, w szczególności uzależnionej od dochodu składki zdrowotnej, która na mocy przepisów Polskiego Ładu stała się w praktyce dla przedsiębiorców dodatkowym podatkiem.
Jeżeli potrzebują Państwo profesjonalnego doradztwa w wyborze optymalnej formy prawnej dla swojej firmy transportowej, zapraszamy do kontaktu z naszą kancelarią prawną, specjalizującą się w obsłudze przedsiębiorstw przewozowych!