Publikacja artykułu Pani Radcy Prawnego Anety Torchół, „Upadłość i Restrukturyzacja Firm Transportowych” spowodowała napływ do naszej Kancelarii licznych zapytań, dotyczących upadłość i restrukturyzacji kontrahentów. W niniejszym teksie skupimy się na przybliżeniu zagadnienia postępowania restrukturyzacyjnego i wskażemy niektóre różnice z postępowaniem upadłościowym.

Aktualnie Polski porządek prawny przewiduje możliwość ogłoszenia upadłości przez podmioty będące osobami prawnymi, np. spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, jak i przez osoby fizyczne. Postępowanie upadłościowe zmierza do maksymalnego zaspokojenia wszystkich wierzycieli przez możliwie szybkie spieniężenie majątku upadłego. Praktyk pokazuje że jest to proces niezadowalający, a przypadki pełnego zaspokojenia roszczeń wierzycieli należą do rzadkości.

W roku 2015 zaczęło obowiązywać Prawo Restrukturyzacyjne, która zaimplementowała do naszego systemu postępowanie restrukturyzacyjne, zastępujące nieskuteczne procesy naprawcze, toczące się na bazie niegdyś obowiązujących przepisów prawa upadłościowego i naprawczego.

Restrukturyzacja na podstawie Ustawy z 15 maja 2015 roku przyjmuje formę postępowania o zatwierdzenie układu ( zawarcie układu poza sądem przy udziale doradcy restrukturyzacyjnego), przyspieszonego postępowania układowego, postępowania układowe i postępowanie sanacyjne. Różnorodność postępowań restrukturyzacyjnych daje możliwość dopasowania procesu do konkretnej sytuacji w jakiej jest dłużnik, ma to na celu doprowadzi do przetrwania przedsiębiorstwa dłużnika.

Wszystkie typy postępowań przebiegają według następującego schematu:

1. Sporządzenie spisu wierzytelności

2. Głosowanie nad układem przez zgromadzenie wierzycieli

3. Zatwierdzenie układu przez Sąd

Należy podkreślić, iż proces restrukturyzacyjny ma zawsze pierwszeństwo przed procesem upadłościowym, nie można ich prowadzić jednocześnie. Istotne, gdy dłużnik złoży wniosek o przeprowadzenie postępowania restrukturyzacyjnego, a w tym samy czasie jeden z wierzycieli złoży w jego imieniu wniosek o ogłoszenie upadłości. Można wyinterpretować, że postępowanie restrukturyzacyjne jest skierowane do dłużnika, natomiast postępowanie upadłościowe do wierzycieli.

Założeniem postępowania restrukturyzacyjnego jest stworzenie stanu faktycznego, w którym wierzyciele będą mieli najwyższe szanse odzyskać w pełni należność, a przedsiębiorstwo dłużnika przetrwa kryzys.

Postępowanie upadłościowe i restrukturyzacyjne zakłada uniemożliwić zaspokojenie jednego wierzyciela z pokrzywdzeniem innych, oraz zabezpieczenie majątku dłużnika na poczet spłaty długów. Wskazane instytucje prawne, umożliwiają dłużnikowi dalsze prowadzenie działalności przy jednoczesnym sprawiedliwym, czyli stosunkowym zaspokajaniu poszczególnych wierzycieli.

Praktyka jednak pokazuje, iż dłużnicy przez otwarcie postępowania upadłościowego lub restrukturyzacyjnego próbują uchronić się od egzekucji komorniczych, które po otwarciu w/w postępowaniu są zawieszane, a następnie umarzane z mocy prawa. Dłużnicy wykorzystują wskazane do ukrycia majątku. Wierzyciel powinien z pełnym zaangażowaniem uczestniczyć w procesie restrukturyzacji wykorzystując narzędzia, które otrzymał od Ustawodawcy.

W dalszej części niniejszego artykuł zostaną przedstawione kolejne kroki, które powinien podjąć wierzyciel po otrzymaniu zawiadomienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego oraz kluczowe pojęcia. Należy podkreślić, że wskazane poniżej elementy są pewnym uproszczeniem faktycznej procedury, próbą naszkicowania czytelnikowi nie będącemu prawnikiem jednolitego zarysu działania.

Aby zainicjować postępowanie restrukturyzacyjne dłużnik składa wniosek do wydziału Gospodarczego właściwego Sądu Rejonowego, w zależność od konkretnego przypadku może być to miejsce siedziby podmiotu, miejsca, z którego spółka jest zarządzana, miejsce wykonywania działalności gospodarczej. Sąd wyznacza Sędziego Komisarza oraz nadzorcę lub zarządcę w zależności od typu postępowania restrukturyzacyjnego. Nadzorcą lub zarządcą może być wyłącznie doradca restrukturyzacyjny. Po wejściu w życie Ustawy Prawo Restrukturyzacyjne syndycy stali się doradcami restrukturyzacyjnymi. Sędzia komisarz kieruje postępowaniem, rozpoznaje złożone sprzeciwy do spisu wierzytelności, uchyla zajęcia dokonane przez organy egzekucyjne, zatwierdza plan restrukturyzacji.

W przeciwieństwie do postępowania restrukturyzacyjnego w postępowaniu upadłościowym wierzyciel zgłasza swoją wierzytelności. Zgłoszenie musi zawierać wyraźne oznaczenie zgłaszającego; określenie wartości wierzytelności wraz z należnościami ubocznymi (odsetki, koszty dochodzenia roszczenia); dowód stwierdzający istnienie wierzytelności ( np. nakaz zapłaty); kategoria zaspakajania wierzytelności ( np. wierzytelność ze stosunku pracy); zabezpieczenie związane z wierzytelnością; opis stanu sprawy jeśli o wierzytelności toczy się odrębne postępowanie sądowe; jeżeli wierzyciel jest wspólnikiem albo akcjonariuszem spółki będącej upadłym – ilość posiadanych udziałów albo akcji oraz ich rodzaj. Obowiązkiem syndyka jest weryfikacja każdej zgłoszonej wierzytelności w księgach rachunkowych upadłego. Po pozytywnej weryfikacji Syndyk zgłasza Sędziemu Komisarzowi listę wierzytelności wraz z podziałem na kategorie zaspokajania. Należy podkreślić, iż wierzycielowi przysługuje prawo złożenia sprzeciwu do uznania lub nieuznania wierzytelności, który jest rozpatrywany przez Sędziego Komisarza, przysługuje zażalenie, które rozpatruje Sąd Upadłościowy.

Natomiast spis wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym jest sporządzany przez Nadzorcę lub Zarządcę, na podstawie ksiąg pieniężnych dłużnika, wpisów w rejestrach ( np. księgi wieczyste) lub innych dokumentach. Obwieszcza się, złożenie spisu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym.

W terminie dwóch tygodni od obwieszczenia można złożyć sprzeciw dotyczący zamieszczenia wierzytelności w spisie, który jest rozpatrywany w terminie 2 miesięcy przez sędziego komisarza. Postanowienie rozstrzygające sprzeciw jest zaskarżalne przez wniesienie zażalenia rozpatrywanego przez trzech sędziów zawodowych. Lista wierzytelności jest zatwierdzana wyłącznie, gdy ilość wierzytelność objętych nierozpatrzonym sprzeciwem nie przekracza 15 % całości.

Do spisu wierzytelności w postępowaniu restrukturyzacyjnym można zgłosić wierzytelność, jeszcze nie wymagalną, lecz pomniejszoną o odsetki ustawowe od dnia ogłoszenia upadłości do dnia wymagalności, która nie może być dalsza niż 2 lata. Natomiast, w dniu ogłoszeniu upadłości dłużnika wierzytelności, których termin spełnienia jeszcze nie nastąpił stają się wymagalne.

Wierzyciel, który posiada hipotekę na nieruchomości dłużnika położonej po za granicami Polski, czyli poza jurysdykcją Sądów Polskich, aby jego wierzytelności została umieszczona w spisie musi przedłożyć dowód wykreślenia tej hipoteki. Ma to uniemożliwić podwójne zaspokojenie wierzyciela, raz w postępowaniu upadłościowym i drugi raz z zagranicznej nieruchomości. Wymóg nie dotyczy nieruchomości położonej w krajach uznających Polskie postępowanie. Wierzyciel ma możliwość przedłożenia postanowienia sądu zagranicznego stwierdzające, że konkretne postępowanie zostanie uznane. Decyzja o wykreśleniu zabezpieczenia z rejestru wymaga wnikliwej analizy wierzyciela.

Zgromadzenie wierzycieli jest zwoływane przez sędziego komisarza w celu przeprowadzenia głosowania nad układem lub propozycjami układowymi. Wierzyciele umieszczeni w spisie wierzytelności są zawiadamiani o terminie i miejscu zgromadzania. Głosy uczestników zgromadzenia są przeliczane stosunkowo do kwoty wierzytelności.

Rada wierzycieli jest organem postępowania restrukturyzacyjnego składającym się z 3 do 5 członków ustanawianym z urzędu lub na wniosek dłużnika, trzech wierzycieli albo wierzyciela posiadającego wierzytelność o wysokości przekraczającej 20% sumy zadłużenia. Rada ma pełną dowolność w prowadzeniu swoich prac i zasady działania. Posiedzenie Rady może odbyć się za pośrednictwem bezpośrednich środków komunikacji takich jak np. „Skype”. Rada wierzycieli jest organem kontrolującym, której decyzje są wiążące dla postępowania i sędziego komisarza. Organ wierzycielski ma bardzo szerokie możliwości i uprawnienia, ważne, aby odpowiednio z nich korzystać. Rada może wiążąco odwołać nadzorcę lub zarządcę, wydaje zgodę na obciążenie składników masy układowej lub sanacyjnej zastawem, kredytem, hipoteką; sprzedaż składników majątkowych, o wartości wyższej niż 500 tyś zł. Należy podkreślić, iż członkowie Rady odpowiadają za szkody powstałe na skutek ich działań lub zaniechań.

Restrukturyzacja daje zdecydowanie większe możliwości na uzyskanie przez wierzyciel zapłaty przy jednoczesnym zachowaniu przedsiębiorstwa dłużnika. Postępowanie, aby było przeprowadzone szybko i skutecznie wymaga zaangażowania ze strony wierzyciela, który powinien w umiejętny sposób wykorzystywać swoje uprawnienia, w tym cale zachęcamy do skorzystania z usług profesjonalistów z Kancelarii Transportowej LEGALTRANS.

Autor : Maciej Broński

Powrót do listy aktualności

Facebook