Zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego, licencja wspólnotowa, licencja na przewóz osób, licencja spedycyjna – to nadal nie wszystkie z dokumentów, które są wymagane przy prowadzeniu firmy transportowej świadczącej usługi w kraju lub za granicą. W pewnych przypadkach przewoźnicy drogowi będą zobowiązani uzyskać dla swoich pracowników również świadectwo kierowcy. Kiedy będzie ono potrzebne i jak można je otrzymać?
Obowiązek posiadania świadectwa kierowcy wynika z krajowej ustawy o transporcie drogowym (dalej: u.t.d.) oraz unijnego rozporządzenia nr 1072/2009.
Kiedy kierowca musi posiadać świadectwo kierowcy?
Świadectwo kierowcy jest dokumentem, którym muszą legitymować się kierowcy będący obywatelami państw trzecich, a więc nienależących do UE lub EOG, jeżeli mają zostać zatrudnieni do wykonywania międzynarodowych przewozów rzeczy. Świadectwo kierowcy stanowi tym samym drugie, obok licencji wspólnotowej, z wymaganych w transporcie międzynarodowym zaświadczeń. Potwierdza również legalność zatrudnienia takiego pracownika.
W Polsce do posiadania świadectwa kierowcy są zobligowani zatem kierowcy nieposiadający obywatelstwa jednego z państw członkowskich UE (ani tytułu rezydenta długoterminowego) lub nienależących do EOG, zatrudnieni w firmach transportowych z siedzibą na terytorium RP, w celu wykonywania międzynarodowych przewozów drogowych rzeczy.
Kto występuje o świadectwo kierowcy?
Uzyskanie świadectwa kierowcy nie jest obowiązkiem zatrudnionego, a jego pracodawcy. To więc na przewoźniku drogowym spoczywa ciężar dopełnienia wszelkich formalności. To, o czym należy pamiętać, to wystąpienie o wydanie takiego dokumentu jeszcze zanim kierowca przystąpi do pracy, a więc zacznie wykonywać przewozy międzynarodowe. Przewoźnik ubiegający się o wydanie takiego dokumentu powinien posiadać również licencję wspólnotową.
Świadectwo kierowcy należy tym samym do przewoźnika, który ma jednak obowiązek przekazać je do dyspozycji kierowcy wskazanemu w świadectwie, podczas gdy ten będzie prowadzić pojazd w ruchu międzynarodowym.
Jaki organ wydaje świadectwo kierowcy?
Organem, u którego można załatwić sprawę, jest Główny Inspektor Transportu Drogowego. Maksymalny okres, na jaki wydaje się świadectwo kierowcy, wynosi 5 lat.
Jakie informacje powinny znaleźć się we wniosku o wydanie świadectwa kierowcy?
Wniosek o wydanie świadectwa kierowcy przedsiębiorca składa w formie pisemnej, w postaci papierowej albo elektronicznej, uwzględniając w nim następujące dane i załączniki:
- oznaczenie przedsiębiorcy, jego siedzibę i adres,
- imię i nazwisko, datę i miejsce urodzenia oraz obywatelstwo kierowcy,
- kopię licencji wspólnotowej,
- zaświadczenie o zatrudnieniu kierowcy oraz kopię karty kwalifikacji kierowcy wydanej w państwie członkowskim UE z aktualnym wpisem kodu 95 oraz posiadanego prawa jazdy albo prawa jazdy wydanego w państwie członkowskim UE z aktualnym wpisem kodu 95,
- kserokopię dokumentu tożsamości,
- kserokopię prawa jazdy,
- kserokopię dokumentu potwierdzającego ubezpieczenie społeczne kierowcy,
- * kopie orzeczeń o braku przeciwwskazań zdrowotnych i psychologicznych do wykonywania pracy na stanowisku kierowcy – zamiast karty kwalifikacyjnej albo prawa jazdy z kodem 95, jeżeli kierowca będzie posługiwać się wyłącznie pojazdami o DMC od 2,5 t do 3,5 t.
Z powyższego wynika tym samym, że kierowca, którego dane będą widnieć na świadectwie kierowcy, jeszcze przed wystąpieniem pracodawcy z takim wnioskiem, powinien posiadać kartę kwalifikacji albo prawo jazdy z kodem 95. Wymogiem tym objęci są jednak tylko kierowcy pojazdów, do prowadzenia których wymagane jest prawo jazdy kat. C, C+E, D, D+E. Wyłączeniu podlegają natomiast kierowcy busów o DMC od 2,5 t do 3,5 t (prawo jazdy kat. B). Nie wolno w dodatku zapominać, że każda osoba ubiegająca się o pracę na stanowisku kierowcy, musi spełniać wymogi określone w art. 39a u.t.d.
Zwracamy uwagę, że GITD może w dowolnym czasie wezwać do siebie przedsiębiorcę, aby skontrolować go, czy spełnia wszystkie z wymagań niezbędnych do udokumentowania we wniosku.
Zmiany w drukach wniosków dotyczących świadectw kierowcy od 1 lipca 2023 r.
Od 1 lipca 2023 r. we wszystkich postępowaniach administracyjnych dotyczących świadectw kierowcy, które zostały wszczęte po tej dacie i w których wymagane jest zaświadczenie o zatrudnieniu kierowcy, czyli druk ZZ, obowiązują nowe wzory formularza. Jak informuje GITD na swojej stronie, wnioski o wydanie świadectwa kierowcy, do których wnioskodawca dołączy nieaktualne formularze, będą traktowane jako wnioski z brakami formalnymi, wymagające uzupełnienia.
Ile kosztuje wydanie świadectwa kierowcy?
Koszt uzyskania świadectwa kierowcy jest uzależniony od okresu jego ważności, wynoszącego maksymalnie 5 lat. Świadectwo ważne przez rok to wydatek rzędu 10 zł, z kolei za świadectwo 5-letnie zapłacimy 40 zł.
Czy świadectwo kierowcy może zostać cofnięte?
Jeżeli przedsiębiorca wykorzystuje świadectwo kierowcy w niewłaściwy sposób, to znaczy nie spełnia warunków, które stanowią podstawę do jego wydania lub gdy podał we wniosku nieprawdziwe informacje, GITD cofa świadectwo kierowcy i zawiesza wydawanie nowych świadectw przez okres wynoszący 30 dni.
Zawieszenie wydawania nowych świadectw na okres 30 dni, wraz z jednoczesnym cofnięciem wypisu z licencji wspólnotowej na 6 miesięcy, nastąpi także w razie popełnienia bardzo poważnego naruszenia dotyczącego świadectwa kierowcy, określonego w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) 2016/403.
Jakie kary grożą za brak świadectwa kierowcy?
Zgodnie z załącznikiem nr 3 u.t.d., przewoźnik, który nie zadba o ważność świadectwa kierowcy dla swojego pracownika wykonującego międzynarodowy przewóz drogowy rzeczy, może otrzymać karę w wysokości 5000 zł, traktowaną jako bardzo poważne naruszenie. Ponadto, zgodnie z treścią art. 95a u.t.d. kto, będąc zobowiązany do zwrotu świadectwa kierowcy, nie dokonuje go w terminie 14 dni, od dnia, w którym odpowiednia decyzja stała się ostateczna, zostanie obciążony karą 1000 zł. Z kolei kierowcy, który podczas kontroli drogowej nie okaże na żądanie służb tego dokumentu, grozi mandat w wysokości 150 zł. Jest to przykład poważnego naruszenia.
Świadectwo kierowcy czy świadectwo kwalifikacji zawodowej?
Uczulamy również na to, aby nie utożsamiać świadectwa kierowcy ze świadectwem kwalifikacji zawodowej, ponieważ są to dwa odrębne dokumenty, które łączy jedynie klasyfikowanie obu z nich jako „świadectwa”. Świadectwo kwalifikacji zawodowej, obok prawa jazdy, jest jednym z uprawnień wymaganych na stanowisku kierowcy zawodowego. Świadectwo kwalifikacji zawodowej otrzymuje się po ukończeniu m.in. kwalifikacji wstępnej, wstępnej uzupełniającej, przyspieszonej.
LEGALTRANS – bezpieczne prowadzenie firmy transportowej
Wymagania ciążące nie tylko na przewoźnikach wykonujących przewozy międzynarodowe, ale i krajowe, są bardzo duże. Konieczność dopełnienia szeregu formalności, kontakt z urzędami i organami, ciągle zmieniające się przepisy – wszystko to sprawia, że większość firm nie jest dzisiaj w stanie samodzielnie sprostać tym zadaniom. Istnieją jednak sposoby pozwalające temu zaradzić. Jednym z nich jest stała współpraca z kancelarią prawną, wyspecjalizowaną w prawie transportowym, taką jak LEGALTRANS. Nasi klienci otrzymują od naszych specjalistów merytoryczne wsparcie w codziennym prowadzeniu i zarządzaniu przedsiębiorstwem przewozowym. Są także zawsze doskonale przygotowani na wszelkie wprowadzane w systemie zmiany, a w sytuacjach spornych, w razie wystąpienia niespodziewanych zdarzeń i problemów, mogą liczyć na natychmiastową pomoc. Zapraszamy do kontaktu!