Obsługa tachografów, czyli urządzeń rejestrujących stosowanych w transporcie drogowym, lubi przysparzać pewnych problemów. Mimo że przepisów normujących tę kwestię jest wiele, teoria teorią a… praktyka praktyką. Jedna z częściej pojawiających się w tym przedmiocie wątpliwości dotyczy sposobu rejestracji aktywności kierowcy, polegającej na jego dojeździe do ciężarówki znajdującej się albo w bazie przedsiębiorcy albo poza taką bazą.
W pracy kierowców zawodowych mogą zdarzyć się sytuacje, w których, aby wyruszyć w trasę, kierowca ten musi dostać się uprzednio innym środkiem transportu do ciężarówki, którą będzie posługiwał się w wykonywaniu transportu. Start nie zawsze następuje z bazy przedsiębiorstwa, siedziby firmy, czy też z miejsca zamieszkania pracownika. Czasami pojazd może znajdować się na przykład w serwisie, u jednego z klientów, a nawet za granicą.
Jak rejestrować aktywność kierowcy, który dojeżdża do ciężarówki znajdującej się poza bazą pracodawcy?
Odpowiedź na to pytanie znajduje się w art. 9 ust. 3 rozporządzenia nr 561/2006, który to mówi, że: „Czas spędzony przez kierowcę kierującego pojazdem nieobjętym zakresem niniejszego rozporządzenia do lub z pojazdu objętego zakresem niniejszego rozporządzenia, który nie znajduje się w miejscu zamieszkania kierowcy ani w bazie pracodawcy, gdzie kierowca zazwyczaj pracuje, jest traktowany jako » INNA PRACA «”.
Za „inną pracę” zostanie uznany tym samym dojazd kierowcy do ciężarówki, który spełnia następujące przesłanki:
- Odbywa się pojazdem nieobjętym zakresem rozporządzenia nr 561/2006. Będzie to w szczególności przypadek, gdy kierowca dojeżdża do ciężarówki swoim prywatnym samochodem osobowym.
- Odbywa się do (lub z) pojazdu objętego zakresem rozporządzenia nr 561/2006, a więc wykorzystywanego do drogowego przewozu rzeczy, gdy jego DMC łącznie z przyczepą lub naczepą przekracza 3,5 tony oraz do przewozu osób, gdy jest to pojazd skonstruowany lub trwale przystosowany do przewozu więcej niż 9 pasażerów łącznie z kierowcą.
- Pojazd, do którego dojeżdża kierowca, nie znajduje się w miejscu zamieszkania kierowcy, ani też w bazie pracodawcy, gdzie kierowca zazwyczaj pracuje.
Dojazd kierowcy do ciężarówki a ustalenie, kto kierował pojazdem
Analizując powyższy przepis, należy zwrócić uwagę na jeszcze jedną, istotną kwestię – to, czy kierowca, dojeżdżając do miejsca postoju ciężarówki, osobiście kierował pojazdem, czy też występował jedynie w roli pasażera, korzystając na przykład z usług taksówki albo komunikacji miejskiej?
Przyjmuje się, iż art. 9 ust. 3 rozporządzenia nr 561/2006, nakazujący rejestrować dojazd do ciężarówki znajdującej się poza bazą lub miejscem zamieszkania kierowcy jako „inną pracę”, odnosi się tylko do przypadków, gdy to kierowca sam kierował pojazdem.
„Inną pracą” będzie więc samodzielny dojazd kierowcy prywatnym samochodem do miejsca postoju ciężarówki, która znajduje się we Wrocławiu, przy założeniu, że sam kierowca mieszka w Opolu, a siedziba jego pracodawcy mieści się w Częstochowie. Jeśli taki przejazd zajmie mu, licząc od momentu opuszczenia przez niego swojego mieszkania, na przykład 1.30 h, cały ten okres powinien zarejestrować jako „inna praca”.
W pozostałych przypadkach, to znaczy, gdy kierowca jest dowożony do ciężarówki przez innego kierowcę, a więc fizycznie nie kieruje takim pojazdem, taką aktywność powinno rejestrować się nie jako „inną pracę”, a jako „DYSPOZYCJĘ”.
Powyższe zasady będą obowiązywać również w sytuacji odwrotnej, a zatem wtedy, gdy kierowca musi, w drodze powrotnej, pozostawić pojazd, którym wykonywał przewóz, poza bazą pracodawcy lub swoim miejscem zamieszkania (a więc gdzieś na trasie) i następnie powrócić do domu innym środkiem transportu.
Zarówno „inną pracę”, jak i „dyspozycję”, kierowca może zarejestrować odręcznie na wydruku z tachografu cyfrowego, w postaci wpisu manualnego, na urlopówce, czy też na rewersie wykresówki.
Dojazd kierowcy do ciężarówki a jego czas pracy
„Inna praca” oraz „dyspozycyjność” nie są traktowane jako czas wypoczynku ani przerwy. A to z kolei oznacza, iż kierowca, który dojeżdża do ciężarówki mieszczącej się poza bazą pracodawcy lub swoim miejscem zamieszkania, bądź też wraca do domu, zostawiwszy wcześniej pojazd gdzieś na trasie, powinien pamiętać o obowiązujących go normach czasu pracy i odpoczynku!
W rzeczywistości bowiem jego czasem pracy będzie też czas, w którym dojeżdżał on prywatnym autem do ciężarówki lub też wracał nim z powrotem do domu. Najpewniej więc, przesiadając się z pojazdu do pojazdu, będzie on zmuszony skorzystać z przysługującego mu czasu odpoczynku albo przerwy w jeździe. Warto w tym miejscu przypomnieć, że obowiązkiem przedsiębiorstw transportowych, wynikającym z art. 10 rozporządzenia 561/2006 jest organizowanie pracy kierowców w taki sposób, by mogli oni zawsze przestrzegać czasu prowadzenia pojazdu, przerw i okresów odpoczynku.
Czas spędzony na dojeździe do miejsca postoju pojazdu lub powrotu z tego miejsca, jeżeli pojazd nie znajduje się ani w miejscu zamieszkania kierowcy, ani w centrum operacyjnym pracodawcy, w którym kierowca zwykle pracuje, będzie mógł jednak zostać zaliczony jako odpoczynek lub przerwa, na mocy art. 9 ust. 2 rozporządzenia nr 561/2006, jeżeli kierowca znajduje się na promie lub w pociągu i ma do dyspozycji kabinę sypialną, koję lub kuszetkę.
Dojazd kierowcy do ciężarówki a zlokalizowanie baz pracodawcy
Dla zastosowania powyższego przepisu ważne jest ponadto ustalenie lokalizacji bazy (lub baz) pracodawcy. Może bowiem zdarzyć się, że przewoźnik będzie posiadać nie jedną, a kilka baz w różnych miejscach w Polsce, a nawet za granicą. Chcąc uniknąć nieporozumień i błędów, warto dlatego zadbać o dokładne poinformowanie kierowców o wszystkich posiadanych bazach oraz wyszczególnienie ich w umowie.
Jak rejestrować dojazd kierowcy do bazy przedsiębiorstwa?
Inną sytuacją od omawianych powyżej jest natomiast dojazd kierowcy z jego domu, miejsca zamieszkania DO bazy pracodawcy. Takiej aktywności nie traktuje się już jako innej pracy albo dyspozycji, a jako ODPOCZYNEK. „Inną pracą” lub „dyspozycją” jest tylko dojazd do (lub z) ciężarówki znajdującej się POZA firmą lub miejscem zamieszkania kierowcy.
Kary grożące kierowcy za nieprawidłowe rejestrowanie danych o aktywności
Kierowca, który nie umieszcza na wykresówce lub wydruku wymaganych wpisów lub umieszcza na wykresówce, lub wydruku nieczytelne wpisy ręczne, powinien liczyć się z możliwością nałożenia na niego mandatu w wysokości 50 zł za każdy brak wpisu, ale nie więcej niż 200 zł za jedną wykresówkę lub jeden wydruk. Mandat w wysokości 100 zł grozi mu z kolei za okazanie podczas kontroli wykresówki, wydruku z tachografu lub karty kierowcy, które nie zawierają wprowadzonych ręcznie bądź automatycznie wszystkich wymaganych danych dotyczących okresów aktywności.
Jeżeli potrzebują Państwo wsparcia w ewidencjonowaniu i rozliczaniu czasu pracy kierowców, eksperci kancelarii transportowej LEGALTRANS są do Państwa dyspozycji. Serdecznie zapraszamy do kontaktu i poznania oferty dla swojej firmy!