Jak przepisy regulują jazdę w podwójnej obsadzie?

Przepisy obecnie obowiązującego prawa zezwalają na jazdę w podwójnej obsadzie. Firmy transportowe w niektórych sytuacjach, takich jak potrzeba bardzo szybkiego dostarczenia towarów chętnie korzystają z takiej możliwości, ponieważ dwóch kierowców może jechać łącznie w ciągu jednego dnia nawet 20 godzin. Mimo że do jazdy w załodze kilkuosobowej stosujemy wiele ogólnych norm dotyczących czasu jazdy, przebywanie w kabinie pojazdu dwóch kierowców pociąga za sobą również konieczność odmiennego uregulowania zasad organizacji pracy. 

Czym jest jazda w podwójnej obsadzie i kiedy staje się opłacalna? 

W tym miejscu należy również dodać, że w przypadku jazdy w podwójnej obsadzie kierowcy są zobowiązani do tego, aby powrócić do bazy eksploatacyjnej razem. Gdyby jeden z nich wysadził drugiego na wcześniejszym odcinku trasy, wtedy też taki przejazd mógłby nie zostać zakwalifikowany jako jazda w załodze kilkuosobowej. 

Jazda w podwójnej obsadzie, czy też załodze kilkuosobowej to rozwiązanie, które opłaca się firmom transportowym zarówno w przypadku wspomnianej już konieczności szybkiego dostarczenia towarów, jak i wystąpienia opóźnień, które mogłyby skutkować niedotrzymaniem terminu. Z jazdy w podwójnej obsadzie korzysta się również na dłuższych trasach, jak i podczas szkolenia, wdrażania do pracy nowego kierowcy. Obecność w kabinie co najmniej dwóch kierowców przyczynia się do zwiększania bezpieczeństwa transportu i komfortu jazdy. W razie nieprzewidzianych zdarzeń kierowcy mogą liczyć na siebie nawzajem. Pozwala ponadto lepiej zaplanować i zorganizować czas pracy kierowców, ponieważ dla załogi kilkuosobowej przewidziano w tym zakresie odrębne rozwiązania prawne. 

Praca kierowców w podwójnej obsadzie 

Mówiąc o pracy kierowców w podwójnej obsadzie, należy zacząć od jednej z największej korzyści tego rozwiązania w postaci możliwości wydłużenia dziennego okresu rozliczeniowego (dziennej zmiany roboczej) do maksymalnie 30 godzin. To podstawowa różnica pomiędzy pracą w podwójnej obsadzie a jazdą samemu, kiedy to dzienny okres rozliczeniowy nie może przekroczyć 24 godzin. 

Co jednak ważne, w tym „przedłużonym” okresie kierowcy są także zobowiązani do skorzystania z nieprzerywanego odpoczynku trwającego 9 godzin, podczas którego pojazd nie może znajdować się w ruchu. W takim przypadku na pracę oraz pozostałe odpoczynki przypada 21 godzin dziennie. 

Podczas jazdy w podwójnej obsadzie korzysta się najczęściej z dwóch popularnych wariantów organizacji pracy. Pierwszy z nich przewiduje łączną jazdę wynoszącą po 9 godzin dziennie. Podczas gdy pierwszy kierowca prowadzi pojazd przez 4,5 godziny, drugi zajmuje w tym czasie miejsce obok z włożoną kartą do tachografu, pozostając w dyspozycji. Następnie, po upływie tego czasu kierowcy zamieniają się miejscami, pamiętając także o przepięciu kart do tachografu. Po jeszcze jednej takiej zmianie kierowcy muszą skorzystać z nieprzerywanego, 9-godzinnego odpoczynku. 

Drugi ze stosowanych schematów przewiduje przedłużenie pracy obu kierowców o jedną dodatkową godzinę, czyli do 10 godzin. Możliwość wydłużenia dziennego czasu prowadzenia pojazdu do nie więcej niż 10 godzin jest jednak dopuszczalna nie częściej niż dwa razy w tygodniu.

Pauzy w podwójnej obsadzie 

W związku z tym, że przepisy rozporządzenia traktują pozostawanie przez drugiego kierowcę w dyspozycyjności jako przerwę w jeździe ciągłej, w praktyce oznacza to, że nie muszą oni organizować żadnych dodatkowych przerw w pracy. Powinni jednak pamiętać o przysługujących im 45-miniutowych przerwach po każdym 4,5-godzinnym okresie prowadzenia pojazdu. 

Zgodnie z treścią art. 7 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 w przypadku pracy w załodze kilkuosobowej kierowca może wykorzystać przerwę trwającą 45 minut w pojeździe kierowanym przez innego kierowcę, pod warunkiem, że kierowca, który ma przerwę, nie jest zaangażowany w pomoc kierowcy prowadzącemu pojazd.

Do jazdy w podwójnej obsadzie odnosi się także art. 8 ust. 5 rozporządzenia (WE) nr 561/2006, wskazując, że w ciągu 30 godzin od zakończenia dziennego lub tygodniowego okresu odpoczynku, kierowca należący do kilkuosobowej załogi musi skorzystać z kolejnego dziennego okresu odpoczynku trwającego co najmniej 9 godzin. 

Jazda w podwójnej obsadzie – o czym pamiętać?

Poza powyższymi regulacjami, przy jeździe w podwójnej obsadzie powinno przestrzegać się bezwzględnie również kilku innych zasad. Oto najważniejsze spośród nich: 

• Drugi kierowca w podwójnej obsadzie musi rozpocząć pracę maksymalnie do godziny po rozpoczęciu pracy przez pierwszego kierowcę – tylko wtedy możliwe jest także skorzystanie z 30-godzinnego, dziennego okresu rozliczeniowego. Pierwszy kierowca przez pierwszą godzinę jazdy może być zatem sam, jednak po tym czasie, aż do odpoczynku dobowego powinien towarzyszyć mu już drugi kierowca. 
• Za nieuprawnione skorzystanie z 30-godzinnej doby mogłaby zostać uznana również sytuacja, w której do bazy powróciłby tylko jeden kierowca, wcześniej wysadzając drugiego. 
• Podczas jazdy karty do tachografu przez cały czas powinny znajdować się w odpowiednim slocie, uwzględniając to, kto obecnie prowadzi pojazd (tachografy będą automatycznie po wprowadzeniu kart rejestrować jazdę po stronie kierowcy i dyspozycyjność po stronie pasażera).
• Rozpoczęcia i zakończenia pracy w tachografie dokonuje się tylko na początku i końcu dnia, a nie w trakcie każdorazowego przekładania kart. 
• Wymianę karty w tachografie powinno klasyfikować się jako „inna praca”.