Przedsiębiorcy wykonujący zarobkowy transport drogowy osób lub towarów powinni doskonale orientować się w aktualnie obowiązujących przepisach prawnych oraz wszelkich wymaganiach, jakie są na nich nakładane. Jeszcze większą czujność i ostrożność muszą wykazać, gdy zatrudniają innych pracowników, którzy pracują wtedy na dobrą reputację całego przedsiębiorstwa. Za dokonanie określonych naruszeń grożą bowiem surowe kary. Nie tylko pieniężne, ale i w postaci cofnięcia licencji.
Zezwolenie i licencja w przewozie drogowym osób i rzeczy
Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o transporcie drogowym z dnia 6 września 2001 r. podjęcie i wykonywanie transportu drogowego, z zastrzeżeniem art. 5b ust. 1 i 2, wymaga uzyskania zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Takie zezwolenie wydawane jest na czas nieoznaczony.
Wykonywanie zarobkowego transportu drogowego osób samochodem osobowym, taksówką lub pojazdem samochodowym, przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą, a także pośrednictwo przy przewozie osób i rzeczy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej, wymaga posiadania licencji. Obowiązek ten wynika z art. 5b ust. 1 i ust. 2. Licencji, w przewozie drogowym osób i rzeczy, udziela się na okres nie krótszy niż 2 lata i nie dłuższy niż 50 lat, po spełnieniu wskazanych w ustawie wymagań.
Jeżeli przewóz ma mieć charakter międzynarodowy, jego podjęcie i wykonywanie wymaga natomiast uzyskania licencji wspólnotowej. Taki przewoźnik musi posiadać jednak zezwolenie na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego.
Kto wydaje i cofa licencję transportową?
Udzielenie, odmowa udzielenia, zmiana lub cofnięcie licencji następuje w drodze decyzji administracyjnej.
Organem właściwym w ww. sprawach jest:
- Główny Inspektor Transportu Drogowego – w przypadku licencji wspólnotowej oraz licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób.
- Starosta właściwy dla siedziby albo miejsca zamieszkania przedsiębiorcy – w przypadku krajowego transportu drogowego w zakresie przewozu osób samochodem osobowym, pojazdem samochodowym przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu powyżej 7 i nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą lub licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie rzeczy.
Kiedy przewoźnikowi grozi automatyczne cofnięcie licencji transportowej
W art. 15 ustawy o transporcie drogowym zostały wyszczególnione sytuacje, które prowadzą do automatycznego cofnięcia licencji wydanej na przewóz osób lub towarów.
Licencję, o której mowa w art. 5b ust. 1 i ust. 2 cofa się, gdy:
- wydano prawomocne orzeczenie zakazujące przedsiębiorcy wykonywania działalności gospodarczej objętej licencją,
- przedsiębiorca nie podjął działalności objętej licencją w ciągu 6 miesięcy od dnia jej wydania, pomimo wezwania organu licencyjnego do jej podjęcia,
- posiadacz licencji transportowej:
- nie spełnia wymagań uprawniających do wykonywania działalności w zakresie transportu drogowego,
- rażąco naruszył warunki określone w licencji lub inne warunki wykonywania działalności objętej licencją określone przepisami prawa,
- odstąpił licencję lub wypis z licencji osobie trzeciej,
- zaprzestał wykonywania działalności gospodarczej objętej licencją, a w szczególności nie wykonuje na skutek okoliczności zależnych od niego transportu drogowego co najmniej przez 6 miesięcy (chyba że zawiadomił organ, który udzielił licencji, o zawieszeniu wykonywania transportu drogowego, w trybie i na zasadach określonych w art.14a),
- rażąco narusza przepisy dotyczące czasu pracy kierowców lub kwalifikacji kierowców.
- posiadacz licencji na wykonywanie transportu drogowego w zakresie pośrednictwa przy przewozie osób wykonuje czynności takiego pośrednictwa na rzecz podmiotu nieposiadającego odpowiedniej licencji, o której mowa w art. 5b ust. 1.
Cofnięcie licencji transportowej poprzedza się pisemnym ostrzeżeniem przedsiębiorcy, że w przypadku ponownego stwierdzenia naruszenia tych przepisów zostanie wszczęte postępowanie w sprawie cofnięcia licencji. Takie pismo kieruje się jednak wyłącznie w sytuacji:
- niespełnienia wymogów uprawniających do wykonywania działalności,
- rażącego naruszenia warunków określonych w licencji,
- zaprzestania wykonywania działalności przez okres 6 miesięcy,
- rażącego naruszenia przepisów dotyczących czasu pracy kierowców lub kwalifikacji kierowców.
A zatem w tych przypadkach cofnięcie licencji będzie mieć miejsce dopiero w chwili ponownego dokonania naruszenia.
Kiedy licencja transportowa może zostać cofnięta?
Wyżej wymienione przesłanki powodują automatyczne cofnięcie licencji. Art. 15 ust. 3 wskazuje jednak na sytuacje, w których licencja MOŻE zostać cofnięta. Będzie mieć to miejsce, gdy posiadacz:
- nie przedstawił w wyznaczonym terminie informacji i dokumentów, o których mowa w art. 8 ust. 2 i 3, art. 14 ust. 2 i art. 83,
- rażąco lub wielokrotnie narusza przepisy w zakresie dopuszczalnej masy, nacisków osi lub wymiaru pojazdu,
- zalega w regulowaniu stwierdzonych decyzją ostateczną lub prawomocnym orzeczeniem zobowiązań: celnych, podatkowych lub innych zobowiązań na rzecz Skarbu Państwa z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego lub zobowiązań wobec kontrahenta,
- samowolnie: zmienia wskazania urządzeń pomiarowo-kontrolnych lub tachografów zainstalowanych w pojeździe lub zmienia albo usuwa dane zapisane w tachografie cyfrowym, lub na karcie kierowcy i karcie przedsiębiorstwa.
Zawieszenie licencji transportowej
Licencja transportowa może zostać nie tylko cofnięta, ale także zawieszona. Do takiej sytuacji dojdzie wtedy, gdy przewoźnik zawiesi swoją działalność gospodarczą w całości albo w części na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy. Zezwala mu na to art. 14a.
W sytuacji, w której doszło do wydania decyzji stwierdzającej utratę dobrej reputacji, dochodzi natomiast do zawieszenia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego. Zawieszenie trwa do czasu zastosowania środka rehabilitacyjnego, o którym mowa w art.7e.
Wygaśnięcie licencji transportowej
Przepisy ustawy regulują ponadto sytuacje, w których następuje wygaszenie licencji. Określono je w art. 16 ust. 2. Wygaśnięcie licencji ma miejsce, gdy doszło do:
- upłynięcia czasu, na jaki została udzielona,
- zrzeczenia się jej przez posiadacza,
- śmierci posiadacza,
- likwidacji albo postanowienia o ogłoszeniu upadłości przedsiębiorcy, któremu została udzielona,
- wygaśnięcia zezwolenia na wykonywanie zawodu przewoźnika drogowego – w przypadku licencji wspólnotowej.
Jeśli mają Państwo dodatkowe pytania związane z prawem transportowym zapraszamy do kontaktu ze specjalistami z Kancelarii Transportowej LEGALTRANS.